Kantelpunt voor het klimaat

Nieuws

• Richard Tol: ‘Klimaatbeleid kan goedkoop, maar als je te snel gaat, wordt het te duur’

  In 2050 naar netto nul uitstoot. Dat is het streefgetal zoals ook in het Klimaatakkoord van Parijs is opgetekend. Volgens VU-klimaateconoom Richard Tol is het echter verstandiger én goedkoper om ons in Europa te richten op 2070. ‘Als je klimaatbeleid te snel en te agressief doorvoert stemmen meer mensen op Geert Wilders’.

• Fabian Dablander en Niels Debonne: ‘Onze leiders doen veel te weinig voor het klimaat. Daarom zijn wij nu zelf aan zet’

  Volgens VU-docenten Fabian Dablander en Niels Debonne in NRC is het logisch dat we wanhopig zijn over het uitblijven van klimaatbeleid. ‘Door zelf concrete actie te ondernemen voor het klimaat, creëer je hoop’.

• Maximaal anderhalve graad opwarming? ‘Politiek en maatschappelijk niet haalbaar’

  VU-klimaatwetenschapper en IPCC-medevoorzitter Bart van den Hurk heeft weinig vertrouwen dat het lukt om de opwarming van de aarde te beperken tot anderhalve graad. ‘Dat is gewoon de realiteit’, aldus van den Hurk in NRC. ‘Het klimaat gaat niet op ons zitten wachten totdat wij de CO2-kraan hebben dichtgedraaid. Als we daar al in slagen, zijn we een aantal decennia verder voordat we het resultaat van zo’n dichte kraan in het klimaatsysteem gaan merken.’ 

• ‘Staat de wereld in brand?’ Geopolitiek, energie en klimaat in crisis uitgelegd

  In zijn nieuwe boek 'Staat de wereld in brand?' benadrukt Mathieu Blondeel, onderzoeker klimaat- en energiepolitiek aan de VU, dat onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen niet alleen de oorzaak is van de klimaatcrisis, maar ook bijdraagt aan (koloniale) oorlogen, economische recessies en andere problemen. Maar het simpelweg vervangen van fossiele brandstoffen door materialen zoals lithium, kobalt of nikkel, die essentieel zijn voor de productie van elektrische batterijen, is volgens hem geen goede oplossing.

• Bliksembranden bedreigen noordelijke bossen

  Afgelopen zomer stonden de Canadese bossen in brand. De oorzaak? Blikseminslagen. Dat is geen toeval, onthullen VU-onderzoekers. Door klimaatverandering komt bliksem vaker voor in noordelijke bossen.

• ‘Kortetermijnmaatregelen klimaatverandering onderbelicht in debat’

  Klimaatjurist Tim Bleeker onderzoekt of de klimaatdoelstellingen in partijprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen voldoen aan Europese klimaatnormen en mensenrechten. ‘Het al dan niet reduceren van de Nederlandse broeikasgasuitstoot is geen politieke kwestie maar een juridische verplichting’, aldus Bleeker.

• Nieuwe manier van nudging leidt tot duurzamere maaltijd

  Als je mensen eerst zelf laat nadenken of ze duurzame keuzes willen maken in hun eetgedrag, wordt het makkelijker ze daarna een duwtje in de juiste richting te geven. Dat concludeert milieu- en gedragseconoom Sanchayan Banerjee.

• AI als energieslurper

  Veel mensen maken dankbaar gebruik van ChatGPT, maar als de vraag gelijk blijft verbruikt AI in 2027 potentieel net zoveel energie als heel Nederland. Dat blijkt uit een studie van VU-promovendus Alex de Vries, waarover de NOS schrijft. ‘Kunstmatige intelligentie is gewoon heel erg energie-intensief,’ aldus de Vries.

• Je statiegeld terug via een Tikkie of doneren aan een goed doel? Dat kan op de VU!

  Tegenover de koffiecorner Mainstreet in het Hoofdgebouw staat sinds kort een statiegeldautomaat waar je lege blikjes of flesjes kunt inleveren. Je statiegeld wordt vervolgens via een Tikkie uitbetaald, maar het is ook mogelijk om te doneren aan een goed doel.

• Onderwaardering van de natuur ligt ten grondslag aan de huidige milieucrisis

  Hoe waarderen verschillende mensen onze natuur? Op verschillende manieren, blijkt uit recent onderzoek van VU milieu-economen Marije Schaafsma en Anna Filyushkina. De natuur is voor veel mensen verbonden aan hun culturele identiteit en sociale waarden. Deze verschillende waarden worden onvoldoende weerspiegeld in politieke en economische beslissingen, zagen de onderzoekers. ‘We moeten al die verschillende stemmen zo goed mogelijk meenemen in besluiten en beleid, rekening houdend met hoe dat beleid uitpakt voor die verschillende groepen mensen,’ aldus Marije Schaafsma.

• Kankerverwekkende stoffen Tata Steel

  Al in de jaren 70 is er een hoge concentratie kankerverwekkende stoffen gemeten in de buurt van het toenmalige Hoogoventerrein in Wijk aan Zee, en Tata Steel wist daarvan. Dat blijkt uit een opgediept rapport. ‘Het was 50 jaar geleden al klip-en-klaar, maar de milieukunde stond nog in de kinderschoenen. Men aarzelde om er wat mee te doen en toen is het rapport verdwenen’, zegt hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer in een NOS-artikel.

• Het demonstratierecht staat onder druk

  ‘En dat ligt niet alleen aan de autoriteiten,’ aldus hoogleraar Jacquelien van Stekelenburg in Ad Valvas. Ze vertelt dat het aantal demonstraties zonder kennisgevingen vooraf is gestegen. ‘Een aantal activisten zei onlangs tegen de Tweede Kamer dat zij gestopt zijn met kennisgevingen omdat ze merkten dat de driehoek - OM, burgemeester en politie - weinig faciliteert en vooral beperkende maatregelen oplegt.’

• Grote publiek bereid te betalen voor behoud koraalrif

  Massale verbleking van koraal is wereldwijd in ernst en frequentie toegenomen. Burgers in zowel hoge- als lage-inkomenslanden zijn echter bereid een grote bijdrage te leveren aan maatregelen voor het behoud van koraalriffen, zo blijkt uit nieuw onderzoek van VU-milieueconoom Peter Robinson.

• Warmte in water jaagt extremen aan

  Duizenden doden en ten minste hetzelfde aantal ontheemden: storm Daniel heeft Libië ongekend hard geraakt. Hoogleraar weersextremen Dim Coumou in NRC: ‘Deze zomer is het water in de Atlantische Oceaan extreem warm. Daardoor hebben we bizarre hittegolven gezien in de VS, in China en ook in het Middellandse Zeegebied. Want die warmte van het water zit in het systeem en dat jaagt de extremen aan.’ Volgens Coumou had veel ellende kunnen worden voorkomen als mensen op tijd waren gewaarschuwd.

• Het dreigende drinkwatertekort is een gevolg van ongelijkheid

  In veel steden dreigt een tekort aan drinkwater. Ook in Nederland is dit het geval. Volgens VU-wetenschappers is dat niet alleen een gevolg van klimaatverandering, zoals vaak wordt neergezet. ‘Het is vooral een ongelijkheidsprobleem,’ betogen zij in Vrij Nederland.

• VU wederom duurzaamste universiteit van Nederland

  Op vrijdag 26 mei werd de SustainaBUL uitgereikt. De VU is wederom uitgeroepen tot meest duurzame universiteit van Nederland. Ook werd het VU-studentenproject CO2-assistant uitgeroepen tot best practice van 2023.

• Vrije Universiteit Amsterdam vaart nieuwe koers ten behoeve van de energietransitie

  De VU heeft op 20 april 2023 besloten om alleen nieuwe onderzoekssamenwerkingen aan te gaan met bedrijven uit de fossiele-energiesector die zich, op korte termijn, aantoonbaar committeren aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs.

  De Vrije Universiteit Amsterdam is vanwege het stopzetten van de samenwerking met de fossielebrandstofindustrie geselecteerd in de Trends & Innovations-sectie van de 2023 Sustainable Campus Index (SCI). Dit is een publicatie waarin duurzaamheidsinitiatieven op de campus worden gedeeld door the Association for the Advancement of Sustainability in Higher Education (AASHE).

• De VU-master klimaatrecht: willen de studenten straks Shell aanklagen of juist verdedigen?

  De VU biedt de master klimaatrecht aan. Wie zijn de klimaatjuristen van de toekomst? Trouw interviewde VU-studenten over hun studie en motivatie. 'Uiteindelijk dienden we een klacht van 96 pagina’s in tegen Shell.'

• ‘Wanneer gaan we de VU bezetten?’

  Ruim dertig mensen waren aanwezig bij een debat over klimaatactivisme in Debatcentrum 3D in januari. Ad Valvas schoof aan bij de bijeenkomst, die georganiseerd werd door Scientist Rebellion.

• Meer nieuws

  VU-hoogleraar Bart van den Hurk benoemd tot medevoorzitter VN-klimaatpanel IPCC 

  VU-hoogleraar klimaatverandering en -adaptatie Bart van den Hurk is benoemd tot medevoorzitter van een van de drie werkgroepen van het VN-klimaatpanel IPCC. Zijn werkgroep houdt zich bezig met de gevolgen van en de aanpassing aan klimaatverandering. ‘Ik zie sterke noodzaak om de boodschap zodanig te vertellen dat de kennis die ontbreekt maatschappelijke actie teweegbrengt,’ aldus Van den Hurk. Lees het artikel op VU.nl.

  Mijnbouwvervuiling treft miljoenen en bedreigt gezondheid en milieu wereldwijd

  VU-klimatoloog Paolo Scussolini en hydroloog Dirk Eilanden toonden aan dat metaalwinning ernstige milieu- en gezondheidsproblemen veroorzaakt. De mijnbouw heeft grote invloed op rivieren en de vruchtbare, vlakke stukken land langs hun oevers, met negatieve gevolgen voor mens en milieu. De bevindingen benadrukken de noodzaak van verbeterd mijnbouwbeheer en vervuilingscontrole.

  Weersextremen als nieuwe normaal

  Klimaatwetenschapper Bart van den Hurk kon de grote hoeveelheid weersextremen deze zomer “niet meer bijhouden”, zegt hij in het NOS Journaal. Van den Hurk, die onlangs is benoemd tot co-voorzitter van het VN-klimaatpanel IPCC, pleit ervoor om in het klimaatdebat niet alleen te waarschuwen maar ook te benadrukken wat er nog mogelijk is.

  Een peukenvrije campus: daar gaan we voor

  Op maandagmiddag 18 september hielden we, samen met Peukenzee en Green Office VU een grote peukenopruimactie op de VU Campus. Strijd je mee tegen de peukenzee?

  Lees hier meer over de actie.

  De ludieke media-trucjes van klimaatactivisten 

  Extinction Rebellion heeft een slimme mediastrategie, zegt VU-hoogleraar sociale verandering Jacquelien van Stekelenburg tegen de NOS. De actiegroep heeft volgens haar “op een ontzettend slimme manier, met ludieke acties en een strakke media-regie, ervoor gezorgd dat ze steeds in het nieuws kwamen.” 

  Point of no return

  Verwoesting op Maui, ondergelopen straten in Slovenië en aardverschuivingen in Noorwegen: de huidige klimaatextremen liggen in de lijn der verwachting, zegt IVM-klimaatonderzoeker Sem Vijverberg tegen NU.nl. Hij maakt zich met name zorgen over “tipping points”: momenten waarop systemen onomkeerbaar beschadigd raken.

  VU-onderzoeker Niels Debonne in ScienceGuide genoemd als invloedrijk wetenschapper voor 2023-2024 

  De VU was het afgelopen jaar de eerste Nederlandse universiteit die de banden met de fossiele industrie te verbrak. Volgens ScienceGuide was Niels Debonne, IVM-onderzoeker en lid van Scientist Rebellion, daarin een belangrijke stem. Debonne zal samen met vier andere wetenschappers in 2023-24 bepalend zijn in de kennissector in Nederland en daarbuiten, aldus ScienceGuide.  

  Veni-beurs voor klimaatwetenschapper Marleen de Ruiter

  Het is niet duidelijk wanneer, waar en hoe vaak opeenvolgende natuurrampen leiden tot ziekte-uitbraken en welke factoren hierbij een rol spelen. Klimaatwetenschapper Marleen de Ruiter gaat dit onderzoeken met haar Veni-financiering.

  Middellandse Zeegebied wordt gevoeliger door hittegevolgen

  Hoewel de branden in Griekenland groter en heftiger zijn dan de voorbije jaren, is het Middellandse Zeegebied voorlopig nog niet harder getroffen dan gemiddeld over de voorbije tien jaar. Dat zegt VU-onderzoeker Roland Vernooij tegen BNR. 'Maar door de hittegevolgen wordt het gebied wel steeds gevoeliger.'

  CO2-compensatie van fossiele industrie blijkt wassen neus

  De klimaatbeloften van olie- en gasbedrijven zijn een wassen neus. Dat blijkt uit onderzoek dat VU-wetenschapper Mathieu Blondeel samen met Gregory Trencher (Kyoto University) en Jusen Asuka (Tohoku University) uitvoerde naar de klimaatstrategieën van de fossiele industrie. ‘Het CO2-compensatiebeleid van bedrijven als Shell is het prototype van greenwashing,’ aldus Blondeel.

  Klimaatbestendige toekomst: zilte landbouw op de Europese beleidsagenda

  Op 11 juli 2023 hebben VU-wetenschappers van het Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) een pleidooi geschreven voor de EU om zilte landbouw een prominente plek te geven op de beleidsagenda. Ze benadrukken dat klimaatverandering, veroorzaakt door menselijke activiteiten, een bedreiging is voor de landbouw. Het omarmen van zilte landbouw kan een klimaatbestendige toekomst voor de landbouwsector bewerkstelligen.

  Vuurzee Canada past in trend: vaker branden in noordelijke bossen dan voorspeld

  Het aantal branden in de noordelijke bossen van bijvoorbeeld Canada en Alaska neemt sneller toe dan we op basis van klimaatvoorspellingen mogen verwachten. Dat zegt fysisch geograaf Sander Veraverbeke. Problematisch, want deze branden zijn een stuk schadelijker voor het klimaat dan die in bijvoorbeeld het Middellandse Zeegebied of de Afrikaanse savanne.

  VU-studenten klagen Shell aan

  VU-studenten van de master International Business Law, Climate Change and Corporations hebben Shell aangeklaagd. Volgens hen maakt het oliebedrijf zich schuldig aan misleiding door in reclamecampagnes de belofte te maken dat zij de CO2-uitstoot van klanten compenseren. ‘Bedrijven kunnen claims over CO2-compensatie niet hard maken,’ aldus Clemens Kaupa, universitair docent klimaatrecht en leider van de VU Climate and Sustainability Law Clinic. Lees hier het hele bericht.

  Adaptatie beperkt migratie door zeespiegelstijging

  Uit onderzoek van VU-klimaatwetenschapper Lena Reiman blijkt dat inwoners van kustgebieden door het op grote schaal aanleggen van dijken  worden gestimuleerd om niet te vluchten voor de stijgende zeespiegel. Die maatregel en andere vormen van klimaatadaptatie zullen binnenlandse migratie in 2100 met 30 tot 90 procent beperken.

  Droge zomers komen dertig jaar eerder dan verwacht: wat is er aan de hand?

  Nederland heeft alweer te maken met ernstige droogte. Eén ding weten we zeker,’ zegt VU-klimaatonderzoeker Dim Coumou in een NU.nl-artikel dat op 10 juni verscheen. ‘In modellen is de toename van zomerse hitte onderschat.’  

  Om klimaatdoelen te halen, moeten Net Zero-doelstellingen daadwerkelijk worden uitgevoerd

  Uit een recente studie van VU-wetenschappers blijkt dat veel netto-nuldoelstellingen niet voldoende worden geïmplementeerd om de beoogde klimaatdoelen te bereiken. Volgens de wetenschappers is er extra inspanning op de uitvoering van die doelen nodig om verdere opwarming van de aarde te beperken.

Opinie

• Jan Jorrit Hasselaar: ‘Er is een alternatief voor óf pessimisme óf optimisme: hoop’

  De klimaatdiscussie lijkt te zijn verdeeld in twee kampen: de doemdenkers en de naïeve optimisten. Zowel de pessimisten als de optimisten hebben duidelijk blinde vlekken, zegt VU-econoom en theoloog Jan Jorrit Hasselaar tegen NRC. Hij bepleit een nieuwe ‘derde weg’: hoop.

• VU-hoogleraren: 'De overheid moet de subsidies op fossiele brandstoffen snel uitfaseren.'

  'Fossiele subsidies zijn de meest extreme inconsistentie in overheidsbeleid ooit, met dramatische gevolgen voor de mensheid,' schrijven de VU-economen in Het Financieele Dagblad, waaronder hoogleraren Bas Jacobs, Pieter Gautier, Wendy Janssens en Pieter van Beukering. 'Dat lijkt op tegelijkertijd de airconditioning en de verwarming aanzetten: je bereikt niks en hebt alleen maar hoge kosten.'

• Matthias Smalbrugge: 'Doemdenken of hoop houden? Geen van beiden.'

  ‘Voor mij komt de motivatie om klimaatverandering tegen te gaan niet voort uit hoop of vrees, maar uit een gevoel van plicht, een imperatief die uit ons mens-zijn zelf voortvloeit’, zegt Matthias Smalbrugge, hoogleraar Europese cultuur en christendom tegen Trouw.

• Klaas Rozemond: 'De veroordeling van klimaatactivisten A12 wordt vast teruggedraaid'

  De veroordeling van klimaatactivisten die de A12 blokkeerden zal in hoger beroep vast worden teruggedraaid. Ze brachten het verkeer namelijk niet daadwerkelijk in gevaar, schrijft universitair hoofddocent strafrecht Klaas Rozemond in een opiniestuk in de Volkskrant.

• Paul van Lange: ‘Overheid, stimuleer klimaatvriendelijk gedrag door drempels weg te nemen'

  De trein pakken in plaats van het vliegtuig: de overheid moet veel meer doen om klimaatvriendelijk gedrag te stimuleren. Dat schrijft hoogleraar psychologie Paul van Lange (FGB) in een opiniestuk in NRC. Een van de opties is een financiële prikkel. ‘Maak het treinkaartje goedkoper, bijvoorbeeld door extra belasting op vliegen,’ aldus Van Lange.

• Jorim Tielbeek: ‘Een klimaatvak hoort bij elke opleiding’

  In Ad Valvas van 1 juni 2023 betoogt docent neurowetenschappen Jorim Tielbeek dat elke hogeronderwijsopleiding klimaatonderwijs zou moeten aanbieden. Tielbeek: ‘Ik zie wetenschappers als citizen scholars, met een duidelijke verantwoordelijkheid.’

• Petra Verdonk: ‘Kritiek op de eigen organisatie is toch nestbevuiling’

  In VU Magazine van 15 mei 2023 vertelt universitair docent en klimaatactivist Petra Verdonk over haar klimaatactivisme. Zowel binnen de universiteit als op de A12 vecht zij de klimaatcrisis aan. Petra Verdonk: ‘Dat ik niet objectief zou kunnen zijn, hoor ik al mijn hele wetenschappelijke leven.’

• Niels Debonne en Edina Doci: ‘De eisen die de VU stelt aan fossiele bedrijven zijn nobel, maar naïef’

  In Het Parool van 28 april 2023 vragen VU-wetenschappers Niels Debonne en Edina Doci zich af waarom de VU een nationaal dialoogplatform met onder meer de fossiele industrie wil opzetten. ‘De VU kan van dit platform een belangrijke innovatiemotor maken, als het zich beperkt tot ‘bereidwilligen’, en niet ‘belanghebbenden’. Anders wordt het de zoveelste lobbytent.’

• Matthias Bickelhaupt en Luuk Visscher: ‘Het is juist greenwashing om de banden met Shell te verbreken’

  In Ad Valvas van 24 februari 2023 leggen VU-hoogleraren theoretische chemie Matthias Bickelhaupt en Luuk Visscher uit waarom de VU volgens hen de samenwerking met bedrijven als Shell moet blijven voortzetten.

• Phillip Pattberg: ‘Academische besturen moeten alle banden met de fossiele industrie verbreken’

  In Trouw van 17 januari 2023 uiten hoogleraar transnationaal milieubeheer en -beleid Phillip Pattberg en andere wetenschappers hun kritiek op de reactie van Nederlandse universiteiten op studentenprotesten over de banden met de fossiele industrie.

• Meer opinie

  Jacob de Boer: ‘PFAS moet verboden worden’ 

  Er moet grondiger onderzoek komen naar de concentraties van PFAS in de lucht en de mogelijke gevolgen daarvan, bepleit toxicoloog Jacob de Boer in het Belgische dagblad Het Nieuwsblad. Deze “forever chemicals” komen voor in producten als regenjassen en antiaanbakpannen. ‘Om de concentraties niet nog te laten toenemen, moet PFAS-productie zo snel mogelijk verboden worden,’ aldus de Boer.

  Stefan Paas: ‘De crisis waar we ons in bevinden is ten diepste een religieuze’

  In NRC van 23 mei 2023 schrijft Stefan Paas dat sommige mensen die zich verzetten tegen een steviger klimaatbeleid de term 'klimaatreligie' gebruiken om degenen die zich inzetten voor klimaatactie weg te zetten als dogmatisch, volgend en irrationeel.

  Katinka Quintelier: ‘Laat de natuur de steden overnemen’

  In Ad Valvas van 6 april 2023 vertelt docent Management en Organisatie Katinka Quintelier over plannen om de stad groener te maken. Quintelier: ‘Laat op elk dak planten groeien, op elke muur planten en dieren leven. Elk grasveld kan een natuurlandschap worden waar van alles groeit en bloeit.’

  VU-student: ‘Breken met Shell zou een belangrijk signaal zijn voor de samenleving’

  In Ad Valvas van 24 februari 2023 wordt een discussiemiddag aan de VU over de samenwerking met de fossiele industrie beschreven. ‘Niet alleen maken deze bedrijven de aarde kapot, ze schenden ook mensenrechten.’

Agenda

• 17 november 2023 - 29 maart 2024: Life of Plants @ VU ART SCIENCE gallery

  In de nieuwe tentoonstelling Life of Plants staat onze relatie met planten centraal. We hebben doorgaans weinig oog voor hun unieke biologische kenmerken, schoonheid en belang. Daarom toont de VU ART SCIENCE gallery werk van de kunstenaars Arja Hop & Peter Svenson, Elspeth Diederix, Špela Petrič en Oscar Santillán. 

• Eerdere evenementen

  14 november: De nieuwe economie: Is groene groei mogelijk? 

  Is het huidige kapitalistische systeem gestoeld op vernietiging van de aarde? Hoe kunnen we ons economische systeem transformeren? Our New Economy directeur Maarten Nijman vertelt erover tijdens deze lezing op 14 november.

  12 oktober: COP28 en de kracht van storytelling

  Eind november start de Klimaatconferentie van Dubai (COP28). In de aanloop hiernaartoe organiseert de VU onder leiding van geoloog Sjoerd Kluiving twee workshops waar het vertellen van verhalen centraal staat. Creëer samen met wetenschappers, kunstenaars en activisten betekenisvolle verhalen over klimaat, gezondheid en rechtvaardigheid. Doe mee en laat je stem horen! Meld je aan via deze link. 

  10 oktober: Dag van de Duurzaamheid ‘Bring on the action’

  Het VU Sustainability Office wil op 10 oktober duurzaamheid onder de aandacht brengen bij de VU-gemeenschap. Met onder andere workshops, een initiatievenmarkt, een citizen assembly en een presentatie van hoogleraar Arjen Wals. Onder de vlag ‘Bring on the action’ roepen we iedereen op om een actieve bijdrage te leveren aan een duurzamere universiteit.

  Promotie P. Ignjačević: ‘Calming the waves’

  Waarom is het beoordelen van mondiale klimaatverandering op lokale schaal zo belangrijk? Klimaatwetenschapper Predrag Ignjačević toont in zijn onderzoek aan wat de impact is van maatregelen om de omvang of snelheid van opwarming van de aarde te beperken in verschillende regio’s in de wereld. Hij deelde zijn bevindingen tijdens zijn promotie.

  28 september: Klimaatwetenschap in dialoog

  Ben je als onderzoeker bezig met klimaatvraagstukken? Of houd je je bezig met wetenschapscommunicatie? Wil je ideeën opdoen over hoe je het gesprek kunt aangaan met burgers en andere maatschappelijke actoren en hoe je kan bijdragen aan het maatschappelijke debat? Dan nodigen het VU Athena Instituut en G1000 je uit om deel te nemen aan De Proeverij op 28 september in Utrecht. Meld je aan via deze link.

  15 september: De speurtocht naar schadelijke stoffen en blootstelling van mens en milieu

  Analytisch chemicus Marja Lamoree sprak in haar oratie op 15 september over de gezondheid van mens en milieu en hoe deze onder druk staat door blootstelling aan een cocktail van verschillende stoffen. 'We moeten veel beter en vaker meten om de leefomgeving en de mensen te beschermen,' legt Lamoree uit.

  5 september: Wat is het Antropoceen? 

  Volgens experts bevinden we ons in een nieuw tijdperk: het Antropoceen. Het begin van een periode waarin menselijke activiteit de voornaamste oorzaak is van klimaat- en ecologische veranderingen op aarde. VU universitair docent en geoloog Sjoerd Kluiving legt in zijn lezing uit wat dit precies betekent. Meld je aan via deze link. 

  19 september: Transition Pathways

  De transitie van fossiele brandstoffen naar schone en groene energiebronnen is noodzakelijk om klimaatverandering tegen te gaan. Universitair docent Sjoerd Kluiving gaat op 19 september in gesprek met universitair docent milieubeleid Matthieu Blondeel. Hoe kunnen we verandering verwezenlijken? Meld je hier aan voor de lezing. 

Misschien ben je hier ook naar op zoek?