Onderzoek in de onderwijspraktijk

Overzicht met onderzoeksprojecten

• Cijferloos, feedbackvol en leerdoelgericht toetsen in een schoolsetting waarin leerlingen gewend zijn aan cijfers

  Uit onderzoek blijkt dat leerlingen meer leren van inhoudelijke feedback en meer intrinsiek gemotiveerd raken als ze geen cijfers krijgen. Daarom zijn we in 2021 zijn bij natuurkunde in de onderbouw van het Metis Montessori Lyceum gestart met een pilot met een cijferloos, maar feedbackvol leerdoelgericht toetssysteem. Eerste ervaringen zijn positief, maar systematisch onderzoek is nodig.  De kernvragen, of en hoe de elementen van het systeem bij kunnen dragen aan het leerproces, zijn nog niet beantwoord. Dit NRO VO Postdoc onderzoek zal zich hierop op richten en op het ontwikkelen van een kijkkader voor scholen waar men ook anders wil gaan toetsen.

  VU leraren academie: Onne van Buuren en Hanna Westbroek
  Pedagogische en onderwijskundige wetenschappen, VU: Martijn Meeter.
  Samen met: Metis Montessori Lyceum Amsterdam
  Looptijd 01-09-2024 - 01-09-2027
  Link naar het project: PostDoc-VO | NRO

• Duurzaam taalwijs en taalvaardig: op naar een taalbewuste en cultuurbewuste woordenschatdidactiek

  Om aan de nieuwe doelformuleringen binnen de domeinen Taalbewustzijn en Cultuurbewustzijn (Vakvernieuwing MVT) te kunnen voldoen, is een rijke, solide woordenschatkennis nodig. In de huidige onderwijspraktijk ligt de nadruk echter op een didactiek-arme, behavioristische aanpak, gericht op de korte termijn. Dit staat haaks op de didactische en taalkundige kennis over een duurzame, kwalitatief rijke woordenschatontwikkeling bij de lerende. Dit mixed methods ontwerponderzoek naar de effectiviteit van een nieuwe woordenschatdidactiek, brengt praktijk en theorie samen en bereidt voor op de meest actuele curriculumontwikkelingen

  Promovenda: Florentine Krijnen, docente Frans
  Co-promotoren: Sebastiaan Dönszelmann en Hanna Westbroek
  Promotor: Martijn Meeter
  Looptijd: 01-09-2024 – 01-09-2028
  Link naar project: Onderzoeksbeurzen voor leraren | NRO

• Expeditie Lerarenagenda: Onderzoek naar Adaptief vermogen in navigeren naar toekomstbestendig leraarschap

  Het onderwijs is, net als de maatschappij, altijd in beweging. En scholen en leraren bewegen voortdurend mee “terwijl de winkel openblijft”. Dat vraagt veel adaptief vermogen! Kunnen we leraren en onderwijsorganisaties daarbij helpen door meer zicht te krijgen op hoe adaptief vermogen eruit ziet?

  VU lerarenacademie: Bregje de Vries 

  Meer weten over dit onderzoek?
  Het onderzoek liep van april 2020 tot en met januari 2024. Meer weten over de opbrengsten? Kijk op www.expeditielerarenagenda.nl

• Theorie, praktijk en persoon verbinden: naar een onderbouwde zelfscan voor werkplekbegeleiders

  Als dagelijks begeleider van de leraar-in-opleiding (lio) geeft de werkplekbegeleider het leerproces in belangrijke mate vorm.  Drie type leerporcessen zijn belangrijk in de ontwikkeling van de aanstaande leraar: reflecteren op praktijkervaringen; verbinden van theorie met praktijk en afstemmen van theorie met de persoon. In dit driejarige NRO praktijkonderzoekproject is onderzocht hoe werkplekbegeleiders uit het PO en het VO hun begeleidingspraktijk kunnen evalueren en verder ontwikkelen. 

  Ga naar de pagina ‘praktische tools en werkwijzen’ voor de  praktische tools die dit praktijkonderzoek heeft opgeleverd.

  VU lerarenacademie: Iris Pauw en Hanna Westbroek
  Looptijd 01-08-2021 - 30-11-2024
  Subsidieverlener: NRO
  Samenwerking tussen VU lerarenacademie, Kohnstamm Instituut, UvA, HvA, EMPO en opleidingsscholen PO: ASKO, STAIJ, ZONOVA enopleidingscholen VO: AcOA, Esprit, ROSA
  Link naar het project: Theorie, praktijk en persoon verbinden: naar een onderbouwde zelfscan voor werkplekbegeleiders | NRO)

• Inclusieve digitale didactiek in het beroepsonderwijs voor onderwijsprofessionals (MBO, HO en WO)

  De pandemie bleek voor lerarenopleiders van beroepsopleidingen in het mbo, hbo en wo een snelkookpan voor de ontwikkeling van digitale onderwijspraktijken en ICT-vaardigheden. Anno 2023 zijn deze digitale onderwijspraktijken een blijvertje evenals de uitdagingen waar opleiders tegenaan lopen. Hoe komen we tegemoet aan de onderwijsbehoeften van studenten? Hoe geven we digitale didactiek op inclusieve wijze vorm zodat onze studenten zich gezien en gehoord voelen? In dit project onderzoeken we samen met mbo-, hbo- en wo (leraren)opleiders digitale onderwijspraktijken binnen verschillende opleidingscontexten op inclusiviteit, evalueren we de praktijken (om van elkaar te leren) en ontwikkelen we ze voor de toekomst.

  Praktische opbrengsten van dit onderzoek zijn een kijkkader en een format om je digitale onderwijspraktijk mee te evalueren: hoe inclusief is mijn digitale onderwijspraktijk?

  VU lerarenacademie: Helen Korving, Sharon Calor en Hanna Westbroek
  Samen met: Heleen van der Laan (ROCvA_F); Marco Marcellis (HvA), Bert Bredeweg (HvA), Maurice Schols (UvA), Carla van Boxtel (UvA), Sui Lin Goei (VU; Windesheim).
  Looptijd 01-09-2023 - 31-12-2024
  Link naar project: Inclusieve digitale didactiek in het beroepsonderwijs | NRO)

• Kennis ontwikkelen en delen in regionale netwerken: een flankerend onderzoek naar processen en opbrengsten in 12 onderwijsnetwerken in Nederland

  Leraren en andere onderwijsprofessionals professionaliseren steeds meer met elkaar in bovenschoolse netwerken. Op specifieke ontwikkelthema’s organiseren leraren en scholen zich in regionale kennisnetwerken. In dit onderzoek volgen we 12 van zulke regionale kennisnetwerken verspreid over het land en proberen in beeld te krijgen wat nou maakt dat ze goed werken: wie zijn betrokken, hoe zijn rollen en taken verdeeld en hoe zorgen de netwerken ervoor dat er breed kennis gedeeld wordt?

  VU lerarenacademie: Bregje de Vries
  Looptijd 01-07-2023 - 31-12-2027
  Link naar het project: Processen en opbrengsten van regionale kennisnetwerken: overkoepelende lessen vanuit systeemperspectief | NRO

• Scheikundige experimenten leren ontwerpen

  Inzicht hebben in hoe scheikundige kennis wordt ontwikkeld en kunnen deelnemen aan dat proces wordt beschouwd als een belangrijk doel van het huidige scheikundeonderwijs. Leerlingen vinden het moeilijk om zelf een experiment te ontwerpen. 

  Er is nog geen didactiek voorhanden om het redeneerproces hierbij goed te ondersteunen. Het onderzoek bestaat uit twee tudies en richt zich op het ontwikkelen van een dergelijke didactiek. Dit driejarige NRO VO Postdoc-onderzoek bouwt voort op eerder onderzoek waarin expert-redeneringen over scheikundige vraagstukken en scheikundige experimenten zijn onderzocht en vastgelegd in een voor VWO-leerlingen toegankelijke ‘vraagstructurenur’. De vraagstructuren kunnen leerlingen helpen bij hun denkproces.

  Geïnteresseerd geraakt? Mail gerust met Ria Kraakman-van der Zwet: r.kraakmanvdzwet@cartesius.espritscholen.nl

  VU lerarenacademie: Ria Kraakman- van der Zwet en Hanna Westbroek
  Samen met: Jacqueline van Muijlwijk -Koezen (innovations in Human Health &Life Sciences (iH2LS), Vrije Universiteit); Fred Janssen (ICLON, Leiden)
  Looptijd 01-02-2022 t/m 31-01-2025
  Link naar het project: Scheikundige experimenten leren ontwerpen | NRO)