Ethische overwegingen in CSL

Waar moet je rekening mee houden?

• Houd rekening met de gevolgen voor alle betrokken partijen

  Het is essentieel om de mogelijke voordelen en mogelijke schade van elke Community Service Learning (CSL) activiteit mee te wegen voor iedereen die erbij betrokken is; van studenten en docenten tot maatschappelijke partners. Vooral degenen waarvan bekend is dat zij een kwetsbaardere positie hebben (bijv. kinderen, minderheidsgroepen, mensen met een lager sociaaleconomische status, etc.). 

  Neem maatregelen om het risico op fysieke of mentale schade aan alle deelnemers te minimaliseren, bescherm hun privacy, rechten en welzijn, minimaliseer inbreuk, en voorkom dwang en bedrog. Het is de verantwoordelijkheid van de docent om deze integriteit te beschermen. 

• Ethische goedkeuring aanvragen

  Vraag ethische goedkeuring aan bij VU Amsterdam. VU Amsterdam onderschrijft de Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit en het Adviesdocument Wetenschappelijke Integriteit van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW). Alle faculteiten van de VU houden zich aan deze richtlijnen. Bovendien hanteren sommige faculteiten specifieke criteria: 

  • Faculteit der Bètawetenschappen: Beta Ethical Review Committee (BETHCIE) 
  • Faculteit der Sociale Wetenschappen: Ethische Commissie (EC) FSW 
  • Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen: Vaste Commissie Wetenschap en Ethiek (VCWE) 
  • Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Facultaire Commissie Ethiek Rechtswetenschappelijk & Criminologisch Onderzoek (CERCO) 
  • School of Business and Economics: SBE Ethics Review 
  • Faculteit Geneeskunde; Tandheelkunde (ACTA): Medische Ethische Toetsingscommissie (METc)

• Onderwijs studenten over ethisch handelen

  Beoordeel de kennis van je studenten over ethiek. Wat weten ze over ethisch gedrag en academische integriteit? Zorg ervoor dat ze op de hoogte zijn van de richtlijnen die hierboven in het tabblad 'ethische goedkeuring' zijn verstrekt. 

  Voorafgaand aan de daadwerkelijke interactie met maatschappelijke actoren, organiseer een klassikale voorbereidingssessie waarin studenten nadenken over ethisch gedrag. 

• Ga veilig om met data

  Bespreek met de maatschappelijke partner hoe jullie omgaan met gevoelige onderzoeksgegevens en resultaten. Denk na over de voordelen en risico's voor hen. Open en eerlijke gesprekken en onderhandelingen over wat te delen, hoe te delen, gewenste uitkomsten en mogelijke negatieve effecten, zouden een doorlopend onderdeel van het proces moeten vormen. 

• Kies een eindproduct waar alle betrokkenen baat bij hebben

  Bespreek duidelijk met de maatschappelijke partner welk soort resultaten nuttig voor ze zijn, en stem dit af op de doelstellingen van je vak. 

  Een uitgebreid rapport is bijvoorbeeld niet de meest toegankelijke uitkomstvorm en bereikt wellicht niet je doelgroep. Een beknopte samenvatting, bij voorkeur met concrete aanbevelingen, kan echter zeer nuttig zijn. Je kunt ook denken aan visuele materialen (video's, flyers, infographics, kunst, online materiaal) of evenementen, zoals workshops. 

• Reflecteer en evalueer

  Reflectie is een essentieel onderdeel van het leerproces bij CSL. Daarom raden we aan om voor, tijdens en na de CSL-activiteiten te reflecteren en te evalueren, samen met studenten en de maatschappelijke actoren die betrokken zijn. Op deze manier zorg je ervoor dat feedback vanuit alle perspectieven wordt meegenomen. 

  Reflectie in alle stadia van de samenwerking stimuleert de betrokkenheid en ontwikkeling van studenten, beheert de verwachtingen van de maatschappelijke partner en zorgt voor hoogwaardige resultaten. Vroegtijdige reflectie in het proces zorgt ervoor dat voorgestelde verbeteringen direct kunnen worden geïmplementeerd, wat leidt tot betere resultaten. 

  Bekijk onze tools voor interdisciplinair teamwork en voor frame reflectie om hier meer over te leren. 

Misschien vind je dit ook interessant?