Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Ervaringen met hybride onderwijs

Laatst gewijzigd op 3 augustus 2022
Vele van onze VU-docenten hebben inmiddels hun eerste ervaringen opgedaan met hybride onderwijs geven. Dit is onderwijs waar een deel van de studenten het college fysiek in de collegezaal volgt en het andere deel tegelijkertijd online meedoet. Deze onderwijsvorm maakt het voor zoveel mogelijk studenten mogelijk om synchroon/live onderwijs te volgen, ondanks beperkende coronamaatregelen of andere (gezondheids)omstandigheden.

De VU heeft ongeveer 150 collegezalen uitgerust met camera’s en microfoons, zodat studenten online mee kunnen doen. Sommige docenten hebben positieve ervaringen opgedaan, anderen zijn nog zoekende en weer andere hebben meer gevorderde vormen van hybride onderwijs uitgeprobeerd. Tijd om ervaringen met elkaar te delen, zodat we van elkaar kunnen leren om het meeste te kunnen halen uit deze nieuwe onderwijsvorm!

Op 16 september j.l., in de tweede week van het nieuwe collegejaar, heeft de VU Onderwijswerkplaats een intervisieuur georganiseerd waarin docenten ervaringen met hybride lesgeven met elkaar uitwisselden.

Over het algemeen zijn de ervaringen met hybride lesgeven positief. Men is blij weer les te kunnen geven op de campus, het is prettig dat studenten kunnen kiezen of ze online of offline meedoen, reacties van studenten zijn positief en er is ervaren dat studenten online interactiever meedoen dan wanneer alleen online lesgegeven werd omdat de studenten graag betrokken willen worden bij wat er in de collegezaal gebeurt.

Dat betekent niet dat er niet ook minder goede ervaringen werden gedeeld: je aandacht verdelen tussen de online en offline studenten is moeilijk en kost veel energie (met name wanneer je ook de chat moet volgen), soms komen er maar weinig studenten fysiek opdagen en je bent minder goed te verstaan voor de online studenten dan wanneer je uitsluitend online lesgeeft.

Het meest nuttige van de sessie was het uitwisselen van tips. Wat deed jij nou tijdens het hybride lesgeven wat je ervaring beter maakte? De tips hebben we verzameld en vind je hieronder.

Tips voor hybride onderwijs

  • Tip 1: Goede voorbereiding is het halve werk

    Opvallend was dat de aanwezige docenten die al ervaring met hybride onderwijs hadden opgedaan over het algemeen positieve ervaringen hebben gehad met hybride onderwijs. Deze docenten hadden zich wel in zekere mate voorbereid op het hybride lesgeven. Hoe men zich had voorbereid wisselde:

    • Deelname aan de workshop hybride onderwijs in augustus verzorgd door de VU Onderwijswerkplaats (gegeven door Sjirk Zijlstra, LEARN! Academy, en Birgit van Berlo, juniordocent Bewegingswetenschappen)
    • Deelname aan één van de meerdere oefenuurtjes georganiseerd door de VU Onderwijswerkplaats
    • Zelf oefenen in een hybride zaal voorafgaand aan college, de handleiding in de zaal hielp hierbij goed
    • Doorlezen van de hybride onderwijs-pagina (inclusief filmpje hoe de techniek te starten is)

    Velen hebben ook gebruik gemaakt van een combinatie van bovenstaande mogelijkheden.

  • Tip 2: Zet de chat uit en gebruik de Raise Hand-functie

    De chatfunctie binnen Zoom wordt ervaren als erg afleidend, zowel voor de docent als voor de studenten. Studenten plaatsen hier een hele hoop vragen en opmerkingen en jij als docent moet die steeds doorlezen, wat veel tijd kost. De chat lezen en luisteren naar de docent zijn daarnaast moeilijk te combineren voor de (online) studenten. Sommige docenten hebben er daarom voor gekozen om deze functie helemaal uit te zetten en dit maakte een wereld van verschil, vertelden zij.

    Natuurlijk moeten studenten online wel nog steeds vragen kunnen stellen en opmerkingen kunnen maken. De raise hand-functie in Zoom is een goed alternatief. Als de student op de raise hand-knop klikt, springt het venster van deze student naar voren toe en verschijnt een handje in het scherm. Zo zie je als docent welke online student graag iets wil zeggen. De student unmute zichzelf en iedereen kan de student horen.

    Eén van de studenten aanwezig had hier ook ervaring mee en was hier erg positief over. Hij had het gevoel veel meer betrokken te zijn bij de les door iets hardop te kunnen zeggen. Hij gaf aan dat dit waardevoller voor hem was dan de chat.

  • Tip 3: Gebruik bij grote groepen de moderatorfunctie in Mentimeter

    De in tip 2 genoemde raise hand-functie kan in grote groepen eng zijn voor de studenten. Een meer laagdrempelige manier is dan gewenst. Dat kan met Mentimeter, werd gedeeld tijdens de sessie.

    In Mentimeter zit de Q&A functie met moderatormogelijkheid die nog maar weinig mensen kennen, maar die wel heel geschikt is voor hybride onderwijs. Upload je presentatie in Mentimeter en zet de Q&A-functie aan. Studenten kunnen nu vragen stellen bij elke slide. Rechts onderin komt een klein getalletje te staan dat aangeeft hoeveel vragen nog onbeantwoord zijn.

    Bij grote groepen kunnen dit heel veel vragen en opmerkingen worden, dan is het gewenst dat een tweede persoon, een moderator, deze vragen bijhoudt en beslist welke vragen ook daadwerkelijk zichtbaar worden voor de docent en de aanwezige studenten. Dat is precies waar de moderatorfunctie in Mentimeter voor bedoeld is. Het voordeel is dat alleen de belangrijkste vragen te zien zijn, dat de docent kan kiezen wanneer de vragen beantwoord worden en dat niemand tijdens de les afgeleid wordt door een chat.

  • Tip 4: Gebruik je eigen laptop als tweede scherm

    Als je alleen de computer in de zaal gebruikt voor de les, dan zie je alleen je eigen presentatie die je deelt binnen de Zoommeeting. Eén van de docenten vertelde dat ze dit niet fijn vond en dat ze daarom altijd haar eigen laptop meeneemt naar college. Deze gebruikt ze als tweede scherm om de studenten thuis goed op te kunnen zien. Hierdoor ervaart ze meer binding met de online groep.

  • Tip 5: Stop af en toe met het delen van je Powerpoint

    Het moeilijke aan hybride onderwijs geven, is om de online en offline studenten met elkaar te verbinden. De docenten zijn op zoek gegaan naar oplossingen om dit toch mogelijk te maken. Zo stopt één van de docenten af en toe met het delen van haar Powerpoint in Zoom. Het gevolg is dat de studenten online te zien zijn op het scherm in het lokaal. Ook draait de docent de camera in de zaal af en toe om, zodat de studenten thuis de studenten in de zaal kunnen zien. Als het niet mogelijk is om de camera in de zaal om te draaien, kan dit ook door camera in je laptop te gebruiken. De studenten van deze docent gaven aan dat dit inderdaad fijn was en dat dit een gevoel van verbondenheid gaf.

  • Tip 6: Voorkom een echo

    Meerdere docenten merkten op dat er een echo of zelfs rondzingen kan ontstaan in de zaal. Door vallen en opstaan heeft men geleerd hoe dit te voorkomen is. De beste manier, werd gedeeld, is door de audio op alle computers aanwezig te dempen, behalve op de vaste computer van de zaal zelf.

    Het is niet verstandig om een andere computer dan die in de zaal te kiezen voor audio, omdat de computer in de zaal aangesloten is op de speakers in de zaal. Deze maken het mogelijk om de studenten thuis goed te horen. Deel deze tip vooral met studenten in de zaal, zodat zij op hun computer geen audio aanzetten.

  • Tip 7: Schrijven op het bord

    In de meeste VU-zalen is zodanig schrijven op het schoolbord dat de studenten thuis het ook goed kunnen zien, niet mogelijk. Docenten zijn op zoek gegaan naar oplossingen.

    In de kleinere werkgroepzalen staat een camera die verplaatsbaar is. De camera kan vlak voor het bord neergezet worden, zodat het wel goed te lezen is voor studenten thuis. Een andere docent gebruikte een eigen tweede camera die hij vlak voor het bord neerzette. Ook werd het filmpje van de juniordocenten van het DPJ gedeeld, waarin zij uitleggen hoe je het beste digitaal kunt schrijven. In het filmpje worden twee manieren toegelicht: gebruik maken van een eigen tablet en gebruik van de Wacom die geïnstalleerd is in collegezalen in het NU-gebouw.

  • Tip 8: Wees lief voor jezelf

    Misschien nog wel de belangrijkste van alle tips die zijn gedeeld. We zijn allemaal bezig met een nieuwe onderwijsvorm. Niemand verwacht dat het allemaal meteen perfect gaat. Fouten maken mag. Studenten hebben hier begrip voor.

Geheugensteuntje instellingen

Geheugensteuntje instellingen

Tenslotte heeft één van de docenten een tabel gemaakt van dingen waar hij aan moet denken bij het geven van een hybride les. Dit zijn de instellingen die gebruikt moeten worden op de verschillende computers voor het beste resultaat.

Tabel waarin instellingen voor video, microfoon en audio op diverse computers worden weergegeven

Heb je vragen of opmerkingen?

Stuur een e-mail naar onderwijswerkplaats@vu.nl voor meer informatie.

De VU Onderwijswerkplaats is onderdeel van het VU Centre for Teaching & Learning.