"Met een robot kun je dingen doen die je met echte dieren niet kunt doen", vertelt Wouter Halfwerk, universitair hoofddocent aan de Vrije Universiteit Amsetrdam, een van de leiders van het onderzoek. "Zo kun je bijvoorbeeld onderzoeken of vogels ook op beweging letten als ze hun taal leren, net zoals mensenbaby’s naar bewegende lippen kijken om zelf beter te leren praten.” Binnen het project Seeing Voices, en internationaal onderzoeksteam onder leiding van Halfwerk en Katharina Riebel van het Instituut Biologie Leiden (IBL) werd de robot ontwikkeld en getest samen met het Technologiecentrum van de VU.
Vocaal leren
“Net als kinderen, beginnen jonge zebravinken met brabbelen. Ze horen de vogelzang van soortgenoten, onthouden dat en beginnen te oefenen,” vertelt Katharina Riebel. “Gedragsbiologen willen meer weten over dit vocaal leren, maar tot nu toe was dat vooral door zang te laten horen via een luidspreker. Maar bij leren zingen hoort veel meer, zoals snavel- en keelbewegingen en de lichaamshouding. Van een videoopname kunnen zebravinkjes niet zo goed leren als van een soortgenoot.”
RoboFinch geaccepteerd
Gelukkig konden ook de vogels de RoboFinch waarderen. “Zebravinken zijn vaak eerst terughoudend met nieuwe objecten, maar ze waren meteen enorm nieuwsgierig,” vertelt promovenda Judith Varkevisser, die de experimenten uitvoerde aan de Universiteit Leiden. “Ze komen ernaast op de stok zitten en kwetteren ertegen aan. En nog belangrijker: de jonge vogels zitten stil en bestuderen de RoboFinch als deze begint met bewegen en we vogelzang afspelen. Ze lijken echt naar de robot te luisteren! Dat bewijst dat we de RoboFinch kunnen gebruiken in onze studies naar vocaal leren en of het zien van de bewegingen die bij het zingen horen hiervoor belangrijk zijn.”
Bouwpakket
Met dit positieve resultaat kan het Seeing Voices team nu verschillende aspecten van vogelzang als een soort bouwpakket samenstellen. “Willen we alleen beweging of de audio, of juist alles tegelijk afspelen? Ook gaan we proberen om de RoboFinch interactief te maken: dan kan hij beginnen met zingen zodra de vogels op een bepaalde stok gaan zitten”, aldus Riebel.
Delen om meer kennis te krijgen
De resultaten van de eerste tests met zes verschillende Robofinches zijn gepubliceerd in Methods in Ecology and Evolution onder een open-source licentie, zodat iedereen zijn eigen robot kan 3D-printen en construeren. Wouter Halfwerk: “We delen de blauwdruk graag met anderen, in de hoop dat we nog meer over vocaal leren kunnen ontdekken. We zijn erg benieuwd welke nieuwe inzichten we de komende jaren met deze techniek kunnen verkrijgen.”
Lees hieronder hoe de RoboFinch werd geconstrueerd.
