Met dit geld, maximaal 280.000 euro, kunnen ze in de komende drie jaar hun eigen onderzoek verder ontwikkelen. De Veni’s zijn toegekend aan de volgende projecten:
Caught in the act – the inner workings of the type VII secretion machinery of Mycobacterium tuberculosis
Catalin Bunduc
De tuberculosebacterie beschermt zich tegen ons immuunsysteem en tegen antibiotica met een bijna ondoordringbare celwand. Echter, om virulentiefactoren af te scheiden, zijn er toch kanalen in deze celwand nodig. Deze worden gevormd door de zogenaamde type VII secretiesystemen. In dit project gaat Catalin Bunduc onderzoeken hoe deze type VII secretiesystemen precies in staat zijn om eiwitten af te scheiden zonder de functie van de mycobacteriële celwand in gevaar te brengen. Inzicht in deze zwakke plekken in de celwand zal aanleiding geven tot nieuwe strategieën voor de bestrijding van tuberculose. (Lees meer)
Searching for physics beyond the Standard Model with quantum-entangled ions
Laura Dreissen
Het begrijpen van de aard van donkere materie is een van de grootste uitdagingen in de hedendaagse fysica. Laura Dreissen zal een gevoelige kwantumsensor, gebaseerd op verstrengelde ionen, ontwikkelen om te zoeken naar interacties tussen "normale" en donkere materiedeeltjes. Met behulp van elektrische velden en laserlicht zullen de ionen in de ruimte worden gevangen en afgekoeld tot bijna het absolute nulpunt. De sensor wordt zo ontworpen dat ongewenste signalen afkomstig van omgevingsruis worden verworpen, terwijl signalen geïnduceerd door donkere materiedeeltjes gemeten kunnen worden met hoge gevoeligheid. Deze nieuwe kwantumsensor opent een nog onontdekt parameterbereik in de zoektocht naar donkere materiedeeltjes. (Lees meer)
Celveroudering in Alzheimer de sleutel naar therapie
Femke Feringa
We weten nog steeds niet hoe Alzheimer ontstaat en daarom zijn er geen curatieve behandelopties. Verhoogde ophoping van verouderde (senescent) cellen kan mogelijk bijdragen aan het ontstaan van Alzheimer. In dit onderzoek genereert Femke Feringa astrocyten (supportcellen van het brein) van humane geïnduceerde stamcellen om te onderzoeken hoe de Alzheimer risico mutatie APOE4 bijdraagt aan veroudering van deze cellen. De mechanistische inzichten die hiermee worden verkregen zijn cruciaal voor de ontwikkeling van nieuwe Alzheimer therapie gericht op deze verouderde cellen. (Lees meer)
E-values for multiple testing
Rianne de Heide
Rianne de Heide wil statistische methodes ontwikkelen die flexibel zijn in verschillende opzichten: qua mogelijkheden om studies uit te breiden of juist te stoppen wanneer je wilt, en qua mogelijkheden om hypotheses toe te voegen of te verwijderen wanneer je wilt, terwijl data blijft binnenkomen. Standaard statistische methodes gebaseerd op p-waardes, betrouwbaarheidsintervallen, of Bayesiaanse statistiek kunnen dit niet bieden: ons nieuwe paradigma van hypothesetoetsen met e-waardes wel. In dit project wil De Heide een theorie ontwikkelen voor meervoudig hypothesetoetsen gebaseerd op e-waardes, waarbij vele hypotheses tegelijk kunnen worden getoetst, een probleem dat alomtegenwoordig is in toepassingen als genomics en hersenonderzoek. (Lees meer)
When the total is different from the sum of its parts: improving our understanding of consecutive disasters caused by natural hazards and disease outbreaks
Marleen de Ruiter
Wetenschappers begrijpen niet goed wanneer, waar en hoe vaak opeenvolgende natuurrampen leiden tot ziekte uitbraken en welke factoren hierbij een rol spelen. Een overstroming als gevolg van een storm kan bijvoorbeeld leiden tot een uitbraak van ziektes zoals cholera, maar dat hoeft niet per se. Dit onderzoek van Marleen de Ruiter berekent de kansen voor de hele wereld dat opeenvolgende natuurrampen gevolgd worden door een ziekte uitbraak en het onderzoek helpt om beter te begrijpen waarom sommige gemeenschappen kwetsbaarder zijn voor de uitbraak van ziektes na natuurrampen dan andere. Met deze kennis kunnen wetenschappers en beleidsmakers de samenleving beter voorbereiden op dergelijke rampen. (Lees meer)
Radiation-hydrodynamic modelling of next-generation EUV source plasmas for nanolithography (ARIES)
John Sheil
De meest geavanceerde computerchips worden tegenwoordig vervaardigd door silicium wafers bloot te stellen aan extreem ultraviolette (EUV) straling afkomstig van miljoen graden hete plasmavuurballen. De steeds toenemende vraag naar slimmere, groenere chips, zal het noodzakelijk maken om steeds helderdere plasmavuurballen te produceren op een duurzame, energie-efficiënte manier. In ARIES zal John Sheil nieuwe methodes ontwikkelen om het vermogen en de efficiëntie van plasma EUV-bronnen te verhogen. Door een unieke combinatie van modellering en experimenteel onderzoek zal ik de fysica van EUV-generatie en -transport in lasergedreven plasma's ontrafelen en deze aanwenden om de EUV-bronnen van morgen te ontwerpen. (Lees meer)
MACRO: More Accurate Climate Reconstructions from fOssil water in bivalve shells
Niels de Winter
Schelpen leggen gedetailleerde informatie vast over het klimaat waarin ze groeien. Die klimaatinformatie helpt ons de prognoses voor het toekomstig klimaat te verbeteren. Minuscule druppeltjes water worden gevangen in de kalkkristallen tijdens de groei, en vormen een nieuwe bron van informatie over schelpgroei en klimaat. Nieuwe labtechnieken maken het nu mogelijk om de chemische samenstelling van dit “fossiel water” te meten in schelpen gekweekt in het lab, en in schelpfossielen van dieren die leefden tijdens perioden met een warm klimaat. Deze metingen leren ons hoe schelpen groeien en hoe ze bewaard blijven in oude zeebodemsedimenten, wat leidt tot nauwkeurigere klimaatreconstructies. (Lees meer)
Talentprogramma
Het NWO-Talentprogramma geeft onderzoekers de vrijheid om vanuit creativiteit en passie eigen onderzoek te doen. Zij ontvangen maximaal 280.000 euro. Het programma stimuleert vernieuwing en nieuwsgierigheid. Vrij onderzoek draagt bij aan en bereid ons voor op de maatschappij van morgen. Daarom zet NWO in op een diversiteit aan wetenschappers, domeinen en achtergronden. Veni maakt samen met de Vidi- en Vici-beurzen deel uit van het Talentprogramma.
NWO selecteert onderzoekers op basis van de wetenschappelijke kwaliteit en het innovatieve karakter van het onderzoeksvoorstel, de wetenschappelijke en/of maatschappelijke impact van het voorgestelde project en de kwaliteit van de onderzoeker.
Lees verder op de website van NWO.