Korte-termijn winst
De publicatie in Nature toont namelijk aan dat er momenteel vooral wordt gekeken naar de korte-termijn winst uit natuur, zoals uit intensief geproduceerd voedsel en andere grondstoffen. Maar, dit gaat ten koste van veel andere aspecten die de natuur de mens biedt, die net zo essentieel zijn voor het bereiken van rechtvaardige en duurzame samenlevingen. Denk bijvoorbeeld aan het herstel van bossen of zeegrasvelden, wat bijdraagt aan de CO2 opslag en ons helpt aanpassen aan klimaatverandering. En zelfs als natuur al wordt beschermd, worden vaak de rechten en belangen van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen genegeerd, terwijl deze groepen vaak de biodiversiteit beschermen.
‘’Verschillende mensen hebben vaak heel andere visies en waarden op en over natuur. We moeten al die verschillende stemmen zo goed mogelijk meenemen in besluiten en beleid, rekening houdend met hoe dat beleid uitpakt voor die verschillende groepen mensen. In plaats van luisteren naar degenen met de meeste macht of luidste stem, wat nu veelal gebeurt. Dit is ontzettend belangrijk als we de planeet gezond willen houden en mensen en de natuur willen laten gedijen’’, zegt Marije Schaafsma, verbonden aan het Instituut voor Milieuvraagstukken.
Nieuwe methoden
Het gepubliceerde artikel en onderzoek volgt op de publicatie van juli 2022 van het Values Assessment-rapport, goedgekeurd door de 139 lidstaten van IPBES (Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten). De onderzoekers ontwikkelden een methode voor een systematische literatuurstudie, waarmee meer dan duizend waarderingsstudies zijn bestudeerd en vergeleken. Hieruit blijkt dat er veel methoden zijn om rekening te houden met de uiteenlopende waarden. En, dat in principe al die waarden meegenomen kunnen worden in besluitvorming. Daarvoor moet bij het gebruik van de nieuwe methoden op nieuwe manieren samengewerkt worden met overheden en andere belanghebbenden.
Rechtvaardiger en duurzamere toekomst
De studie identificeert dan ook benaderingen om een rechtvaardiger en duurzamere toekomst te bereiken door transformatieve verandering. De diverse natuurwaarden moeten worden erkend en verankerd in beleid. Er is een drastische verandering nodig in beleid en instituten ten bate van natuur én in maatschappelijke normen in alle sectoren. Dit kan door andere doelen te stellen, bijvoorbeeld ook het cultureel belang van natuur te beschermen, door beleidsinstrumenten te maken die natuurbehoud juist belonen en door beleid ook te evalueren op basis van natuurwaarden, in plaats van alleen op basis van financiële kosten of winsten.
Zo kan door de waarde van de natuur breder en duidelijker te erkennen de biodiversiteits- en klimaatcrisis aangepakt worden. Het vraagt om een andere manier van denken over welzijn en ontwikkeling, weg van economische groei naar een idee van brede welvaart.