Opening
De bijeenkomst werd geopend door Mirjam van Praag, voorzitter van het College van Bestuur van de VU. Hoogleraar moderne Nederlandse Letterkunde en mede-initiatiefnemer Jacqueline Bel vertelde vervolgens over de impact van de roman Max Havelaar, ‘the making of’ van deze ‘lockdowneditie’ van Max Havelaar (vertaald in meer dan 40 talen) en kort over de ervaringen enkele deelnemers van het overschrijven. Bel opperde een internationale handgeschreven editie vanwege de wereldwijde bekendheid van de roman. De lockdowneditie is ook het begin van een lezingenreeks. Zangeres en VU-student Nederlands Nadio Madnoersan sloot de inleiding af met een mooi en eigentijds en grappig lied over Max Havelaar.
Commentaren
Na dit muzikale intermezzo vertelde Elsbeth Etty over het commentaar dat zij voor deze lockdowneditie schreef. Daarbij legde ze vooral de nadruk op het feit dat het kolonialisme onder een vergrootglas werd gelegd en daarmee ook het institutioneel racisme. “Multatuli schreef Max Havelaar 120 jaar geleden, maar het institutioneel racisme bestaat nog steeds en moet krachtig worden bestreden”, aldus Etty. Margriet Sitskoorn (hoogleraar Neuropsychologie) vertelde over wat lezen en schrijven met je hersenen doet: “Terwijl je leest ben je, én word je op hetzelfde moment, want door te lezen veranderen de hersenen. De betekenis van een verhaal wordt niet alleen door de schrijver bepaald, maar ook door jou als lezer.”
Freek de Jonge las het tweede commentaar voor en merkte op - na de woorden van de hoogleraar Neuropsychologie - dat je ook weleens dingen schrijft zonder je hersens te gebruiken. Maar wat hem bij het overschrijven van de roman het meeste opviel is dat hijzelf al meer dan 30 jaar niet meer met de hand schreef, maar bijna alleen nog maar met de computer.
Hierna was er een kort debat onder leiding van Elsbeth Etty met VU-studenten over wat Max Havelaar voor hen betekent en hoe zij het verhaal herkennen vandaag de dag. Ook noemde Etty nog de website van het Multatuli Genootschap waar mensen lid van kunnen worden. Daarna was het tijd voor muziek van Monica Akihary en Boi Akih.
Presentatie
Aan het einde van de middag las spoken word artiest Babs Gons het gedicht ‘Ik weet niet waar ik sterven zal’ van Multatuli voor en Lale Gül vertelde over de betekenis van Multatilu voor haar boek ‘Ik ga leven’. Aan het einde van de bijeenkomst werden de vier delen van het boek door Prinses Laurentien gepresenteerd.
Over het schrijfproject
Het schrijfproject begon in de eerste lockdown tijdens de coronapandemie en is een eerbetoon aan Multatuli en zijn meesterwerk. Daarnaast brengt het project het belang van het vak Nederlands aan de VU tot uitdrukking. Met name wil de VU zo bijdragen aan het stimuleren van lezen én schrijven onder jongeren in een tijd van ontlezing. In totaal schreven 170 bekende en onbekende mensen mee, waaronder bestsellerauteur en VU-student Lale Gül, Freek de Jonge, Margriet Sitskoorn, Herman Pleij, Elsbeth Etty, Dieuwertje Blok en studenten aan de VU. Oud-burgemeester van Amsterdam Job Cohen schreef het motto over en Prinses Laurentien deed de slotpassage. Het project bestaat verder uit een bundel commentaren waarin deelnemers beschrijven wat hun band is met Max Havelaar en een installatie van korte films die medeschrijvers maakten van hun schrijfarbeid.
Het boek is ook digitaal beschikbaar gemaakt op de website van de Universiteitsbibliotheek.
Op maandagochtend was hoogleraar Jacqueline Bel te gast bij het NOS Radio 1 Journaal. Luister terug vanaf 1:51:33.