Wetenschappers van diverse onderzoeksinstellingen, waaronder de Vrije Universiteit Amsterdam, gaan drie weken lang onderzoeken hoe ze de vermindering van stedelijke uitstoot van broeikasgassen en luchtvervuiling – die gepland is voor de komende jaren in het kader van de energietransitie – het best kunnen monitoren met atmosferische metingen. Rotterdam is vanwege de grote verscheidenheid aan bronnen een interessante onderzoekcase.
De campagne loopt van 22 augustus tot 9 september en is onderdeel van het Ruisdael Observatorium, een landelijk dekkend observatorium voor het meten en modelleren van de atmosfeer. Stedelijke emissies van broeikasgassen en luchtvervuiling worden geschat op basis van berekeningen en door bedrijven opgegeven emissies. Luchtkwaliteit wordt gemonitord door het landelijk meetnet luchtkwaliteit. Dat netwerk is niet ontworpen voor het bepalen van emissies. Om stedelijke emissies te kunnen bepalen uit atmosferische metingen zijn daarom aanvullende metingen nodig. Om zeker te zijn dat geplande emissiereducties werkelijk worden gehaald – en niet alleen op papier - is het belangrijk om de berekeningen te kunnen testen met onafhankelijke metingen. Deze periode in het jaar is interessant omdat veel activiteiten na de relatief rustige vakantieperiode weer op gang komen. De wetenschappers hopen dit in hun metingen te kunnen zien.
Een nieuw ruimtelijk beeld
Het centrum en de haven van Rotterdam zijn belangrijke bronnen van broeikasgassen en luchtvervuiling. Naast extra meetinstrumenten op de vaste meetstations in de regio wordt er tijdens de campagne ook gebruik gemaakt van meetauto’s, fietsen, een meettrailer en twee meetvliegtuigen om die bronnen in kaart te brengen. Zelfs vanuit de ruimte zullen satellietinstrumenten meekijken, zoals het Nederlandse TROPOMI-instrument dat zich richt op luchtverontreiniging en het NASA OCO-3 instrument voor het meten van kooldioxide.
Sander Houweling, VU-aardwetenschapper en campagnecoördinator: “Tijdens de campagne gaan onderzoekers van de VU broeikasgassen meten net zoals satellieten dat doen, maar dan met hogere nauwkeurigheid en ruimtelijke resolutie vanaf de grond. Daarmee kunnen bestaande satellieten worden getest en de meeteisen voor toekomstige satellieten voor het monitoren van stedelijke broeikasgasemissies worden bepaald.” De metingen worden ook gebruikt om gedetailleerde modellen van stedelijke broeikasgasemissies en luchtverontreiniging te verbeteren.
Ruisdael Observatorium
Het Ruisdael Observatorium is een wetenschappelijk consortium dat is opgezet om nauwkeurigere en meer gedetailleerde verwachtingen van het weer en de luchtkwaliteit mogelijk te maken. Het is een samenwerkingsverband tussen onderzoekers van het KNMI, RIVM, Universiteit Utrecht, Rijksuniversiteit Groningen, VU Amsterdam, Wageningen University & Research en TNO, en gecoördineerd door TU Delft. NWO financiert het Ruisdael Observatorium.
De metingen in Rotterdam staan niet op zich. De campagne is onderdeel van de Europese projecten RI-Urbans en ICOS Cities. In andere Europese steden waaronder Parijs, Boekarest en Milaan worden deze zomer en herfst ook studies verricht.