Gezondheidsgerelateerde voedselbelastingen kunnen een financiële prikkel vormen om minder gezonde voedingskeuzes te vermijden. Om te meten wat het effect is van een belasting op suikerhoudende dranken en een belasting op andere ongezonde voedingsmiddelen, is er onderzoek gedaan in een 3D virtuele supermarkt. Hieraan hebben bijna 400 Nederlandse volwassenen deelgenomen. Met de suikertaks werden suikerhoudende dranken minder vaak aangeschaft. Ook bleek de belasting op producten met een lage nutritionele kwaliteit – namelijk een Nutri-Score D of E – te kunnen leiden tot relatief meer aankopen van gezondere voedingsmiddelen en minder aankopen van calorieën.
Meerderheid voor extra belasting
De meerderheid van de Nederlanders is voor een extra belasting op suikerhoudende dranken, zoals frisdrank, mits de opbrengst wordt ingezet voor publieke gezondheid. Dat blijkt uit een opinieonderzoek onder een representatieve steekproef van 500 Nederlandse volwassenen. Toch is niet iedereen voorstander van zo’n suikertaks waarbij de opbrengsten worden ingezet voor de publieke gezondheid, een derde gaf namelijk aan tegen te zijn.
Flinke haalbaarheidsuitdagingen
Om te onderzoeken in welke mate zo’n suikertaks haalbaar is in Nederland, heeft Eykelenboom in 2019 interviews gehad met 27 stakeholders, waaronder gezondheidsprofessionals en politieke instanties, om te onderzoeken hoe zij hier tegenaan kijken. Hieruit blijkt dat er, ten tijde van de interviews, nog een aantal uitdagingen overwonnen dienden te worden om de adoptie van een belasting op suikerhoudende dranken in Nederland haalbaar te maken – bijvoorbeeld de grote onenigheid onder stakeholders over de effectiviteit, geschiktheid en (sociaal)economische effecten van de belasting, ongunstige politieke context en sterke lobby tegen een belasting op suikerhoudende dranken. Volgens Eykelenboom zouden belangenbehartigingscoalities ter ondersteuning van de introductie van een belasting op suikerhoudende dranken hierbij kunnen helpen.
Overgewicht en obesitas
De prevalentie van overgewicht en obesitas is de afgelopen decennia wereldwijd toegenomen. Een belasting op suikerhoudende dranken heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen. De reden voor het richten op suikerhoudende dranken omvat sterk wetenschappelijk bewijs dat de consumptie van suikerhoudende dranken causaal gerelateerd is aan gewichtstoename en dat suikerhoudende dranken weinig tot geen voedingswaarde opleveren.
Lees voor meer informatie het proefschrift.