Internationale rankings toetsen de (inter)nationale zichtbaarheid van universiteiten. Ze zijn vooral gebaseerd op gegevens over onderzoek. Het gaat dan bijvoorbeeld om het aantal publicaties, aantal citaties, en meest geciteerde wetenschappers. Deze rankings trachten een indruk te geven van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Ze zijn vooral gericht op internationale studenten. Elk van de rankings gebruikt verschillende indicatoren en methodes om de prestaties van universiteiten wereldwijd te meten. De Nederlandse universiteiten (waaronder de VU) zijn goed vertegenwoordigd in internationale rankings, en behoren tot de wereldtop.
De VU beschouwt de CWTS Leiden Ranking, met name wat betreft de top 10 procent wetenschappelijke publicaties (PP top-10%), als een indicator van haar internationale positie als het gaat om wetenschappelijke impact. In de editie 2023 staat de VU genoteerd als de nummer 66 van de wereld, de nummer 20 van Europa en de nummer 3 van Nederland. Voor een indruk van de wetenschappelijke impact volgen we ook de Academic Ranking of World Universities (ARWU) of Shanghai Ranking. In deze Shanghai Ranking behoort de VU steevast tot de top 200 wereldwijd.
De VU ziet het meest van haar ambities terug in de Impact Ranking van Times Higher Education. Deze impact ranking bestaat sinds 2018 en is maatschappelijk relevant. Anders dan de meer traditionele rankings die veelal op onderzoeksoutput zijn gebaseerd, gaat het om de bijdrage van universiteiten aan de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties, op het gebied van onderwijs en onderzoek maar ook op de bedrijfsvoering. Dit sluit aan op de ambities die wij uitdragen, zoals beschreven in de Strategie 2020-2025, en dan met name ten aanzien van ons speerpunt duurzaam en ons profielthema Science for Sustainability.
Tekortkomingen en ongewenste effecten
Sinds 2003 worden universiteiten wereldwijd vergeleken en wordt geprobeerd een universiteit samen te vatten in een getal. Dit is voor universiteiten een gegeven waar ze mee te maken hebben. Maar deze rankings kennen ook ernstige tekortkomingen (zie dit onderzoek) en brengen ongewenste effecten met zich mee. Hiervoor verwijzen we naar de publicatie van de Verenigde Naties “Statement on global unversity rankings” waarin negen problemen worden genoemd:
- they are conceptually invalid
- they are based on flawed and insufficiently transparent data and methods
- they are biased towards research, STEM subjects, and English-speaking scholars and universities
- they are colonial and accentuate global, regional, and national inequalities
- they undermine the development of higher education as a sector
- they pressure universities to adapt to frequent and short-term ranking cycles
- they produce reputational anxiety that negatively affects university behaviour
- they are extractive and exploitative
- global university rankers have a conflict of interest
Ook Universiteiten van Nederland (UNL) heeft een kritisch adviesdocument gepubliceerd genaamd “Het ranken van de universiteit”. Om bovenstaande redenen wijzen we expliciet op de tekortkomingen en vragen we gebruikers (media, studenten, ouders, wetenschappers, onderzoeksfinancierders, ministeries etc.) om zorgvuldig om te gaan met dit soort rankings.
