Psycholoog Lara Engelbert laat zien dat de manier waarop mensen informatie van charismatische leiders verwerken misschien niet zo eenvoudig is als je zou verwachten. Ze onderzocht de impact van charisma in een leiderschapscontext. In haar onderzoek richtte ze zich op leiders in de context van klimaatverandering en milieuactivisme.
Lara Engelbert stelt: "We herkennen charisma vaak zonder volledig te begrijpen wat iemand charismatisch maakt. We worden meegezogen in hun verhalen, sluiten ons aan bij hun visies, soms zonder dat we het doorhebben. Charismatische leiders geven vaak vorm aan het lot van groepen, organisaties en zelfs hele naties. Deze persoonlijkheden oefenen een enorme invloed uit, vaak door de manier waarop ze spreken en zich gedragen. In mijn onderzoek wilde ik begrijpen hoe charismatische leiders in staat zijn om duizenden - soms miljoenen - volgelingen te beïnvloeden door wat ze zeggen."
In een reeks online en laboratoriumstudies ontdekten Engelbert en haar team dat charismatische leiders het geheugen van mensen voor informatie over klimaatverandering verminderden, maar dat deelnemers meer tijd besteedden aan het lezen van berichten, vooral wanneer de inhoud in strijd was met de milieumissie van de leider. Deelnemers gaven ook aan zich meer betrokken en overtuigd te voelen door berichten met charismatische retoriek.
Deze bevindingen suggereren dat charisma, uitgedrukt door specifieke retorische tactieken (zoals het vertellen van verhalen en het gebruik van metaforen) en non-verbale gedragingen (zoals gebaren en gezichtsuitdrukkingen), vorm geeft aan hoe mensen informatie van een leider volgen en verwerken. Veel van de onderliggende cognitieve mechanismen achter deze effecten worden echter nog niet volledig begrepen.
Klimaatverandering, oorlogen, pandemieën, economische crises: leiders spelen een sleutelrol in deze omgevingen en beïnvloeden de resultaten voor miljoenen mensen. Vaak is hun vermogen om anderen te beïnvloeden niet alleen geworteld in formeel gezag dat wordt uitgeoefend door controle over middelen, macht of status, maar wordt het ook gedreven door een uitzonderlijk vermogen om te overtuigen door charisma. Hoewel niet alle wereldleiders charismatisch zijn, zijn velen dat wel en velen gebruiken hun charisma actief om hun doelen te bereiken.
Engelbert onderzocht de fundamentele mechanismen achter deze zachte kracht van leiderschap en liet zien hoe charismatische personen de manier veranderen waarop we de informatie die ze delen waarnemen, interpreteren en onthouden.
