Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Hoeveel hersencellen heb je nodig voor goed stamcelonderzoek?

Stamceltechnologie moet ons gaan helpen in de strijd tegen allerlei ziekten. Maar de ene stamcel is de andere niet. Hoeveel donoren en hersencellen heeft een wetenschapper dan nodig om betrouwbare conclusies te trekken uit zijn onderzoek? Neurowetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam en Amsterdam UMC ontwikkelden een tool om dat te berekenen.

Online rekentool voor optimale onderzoeksopzet
Met stamceltechnologie kunnen we in het laboratorium op basis van huid- of bloedcellen van donoren menselijke hersencellen kweken. Gekweekte hersencellen van bijvoorbeeld patiënten met Alzheimer of epilepsie kunnen daardoor worden vergeleken met die van gezonde donoren. Onderzoek had al aangetoond dat er veel variatie is tussen de stamcellen van verschillende donoren. Maar hoeveel donoren en hersencellen per donor je nodig hebt om een betrouwbaar stamcelonderzoek op te zetten, was nog onduidelijk. Daarom ontwikkelden de neurowetenschappers hiervoor een rekentool, die stamcelonderzoekers van over de hele wereld kunnen gebruiken om hun studies optimaal op te zetten. Het onderzoek werd geleid door Matthijs Verhage en Sophie van der Sluis van onderzoeksinstituut CNCR, en is gepubliceerd in het tijdschrift Molecular Psychiatry

Variatie in kaart gebracht
De onderzoekers maakten stamcellen van gedoneerde huid- en bloedcellen van verschillende personen. Met die stamcellen werden weer menselijke hersencellen gekweekt. Die onderwierpen de onderzoekers aan allerlei veelgebruikte experimentele technieken om de variatie in groei, samenstelling en functie goed in kaart te brengen. Gebaseerd op de gemeten variatie berekenden zij met computersimulaties hoeveel donoren en hersencellen nodig zijn om betrouwbare resultaten te krijgen. Ze ontdekten dat tot nu toe meestal te weinig donoren waren gebruikt om aan de statistische richtlijnen te voldoen. 

Groter, slimmer en efficiënter
"Hierdoor kunnen deze studies verschillen tussen de onderzoeksgroepen gemist hebben, of juist verschillen gemeten hebben die niet door de ziekte veroorzaakt worden, maar door het verschil tussen individuen”, aldus promovendus Jessie Brunner, een van auteurs. De onderzoeken moeten dus groter en slimmer opgezet worden dan nu wordt gedaan, concluderen de onderzoekers. Dat kan met de rekentool. Die maakt stamcelonderzoek bovendien doelmatiger, zegt Brunner: "Betrouwbare onderzoeksresultaten zijn onmisbaar om hersenziekten beter te begrijpen en nieuwe therapieën te ontwikkelen. Daar zijn wij volop mee bezig. De rekentool helpt ook om zo efficiënt mogelijk te werken. Werken met stamcellen is namelijk arbeidsintensief, duur en ingewikkeld.”