‘Verwondering’, daarmee wordt de levenshouding van de bioloog Jan Lever volgens velen het beste gekarakteriseerd. Verwondering was de drijfveer in zijn wetenschappelijk onderzoek. En verwondering vormde ook de achtergrond van zijn zoektocht op het terrein van ‘schepping en evolutie’, waardoor het grote publiek hem zou leren kennen.
Nestor van de bètafaculteit
In 1950 werd de jonge Jan Lever (1922- 2010) lector en twee jaar laten hoogleraar Dierkunde aan de net gestarte opleiding biologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Vele generaties studenten hebben kennisgemaakt met zijn poelslakkenonderzoek en zijn met hem op biologiewerkkamp geweest. Lever groeide uit tot de nestor van de bètafaculteit en speelde een belangrijke rol in de transformatie van de VU in de jaren zeventig tot een brede maatschappelijk-betrokken universiteit, waarin het geloof een andere rol kreeg.
Transformatie VU in jaren 70
Een van de grootste ontwikkelingen in de transformatie van de VU was de brede acceptatie van de evolutietheorie door de gereformeerde achterban. Hoewel de evolutietheorie in de negentiende eeuw uiteindelijk door de meeste wetenschappers werd geaccepteerd, heeft ze ook altijd ter discussie gestaan. Aanvankelijk was er vooral discussie over de inhoud (Kan het door Darwin voorgestelde mechanisme van natuurlijke selectie de evolutie echt verklaren?), maar er was ook verzet op religieuze gronden (Is geloof in de schepping wel te vereniging met evolutie?). Ook tegenwoordig ligt evolutie, en de wetenschap als geheel, weer onder vuur (Desinformatie?). Levers reflecties en inspanningen voor een breed publiek op het vlak van wetenschap en levensbeschouwing, komen in de expositie aan bod.
Afscheidsexpositie
Met deze expositie neemt Liselotte Neervoort afscheid als conservator academisch erfgoed van de UB en trekt zij nog een keer alle deuren van de Bijzondere Collecties open. Laat je verwonderen door al het prachtige van de natuur om ons heen én door de rijkdom van de VU-collecties!
“Als ik een tijdje naar een schelp kijk, word ik zo godsdienstig als wat” - VU-bioloog Jan Lever
VU Campus – 5 september t/m december 2022 en online
- Opkomst van de natuurwetenschappen – Kunstkabinetten, begane grond Hoofdgebouw VU
- Evolutie en geloof – Erfgoedvitrine Universiteitsbibliotheek, eerste verdieping Hoofdgebouw VU
- Poelslakkenkweek op de VU – begane grond O2-gebouw
Meer weten over het werk en leven van Jan Lever? Kom dan op 10 november naar het symposium over hem: https://www.geheugenvandevu.nl/blog/symposium-jan-lever-100
Meer lezen:
- Ab Flipse, 'Jan Lever: bioloog, bruggenbouwer en boegbeeld van de VU', uit: Verder kijken. Honderdvijfendertig jaar Vrije Universiteit Amsterdam in de samenleving (2016)
- lemma ‘Lever, J.’ op https://www.geheugenvandevu.nl/personen/lever-j