Uitgangspunt is dat actieonderzoek niet het toepassen van een methode is, maar het open instappen in lastige vraagstukken met direct betrokkenen. Daarbij zijn er basisprincipes, zoals:
- Onderzoek met betrokkenen
- Contact maken met ervaringen die je nog niet kent
- Onderzoek door in te grijpen
- Invlechten van eigenzinnige betrokkenheid
- Overzicht creëren op problematiek en perspectieven
- Pendelen tussen praktijk en theorie
- Trouw zijn aan jezelf; daardoor betrouwbaar zijn voor anderen
Programma en planning van de leergang
Bekijk de planning 2024 (.pdf) met de docenten en data per college. Let op: alle genoemde data zijn onder voorbehoud van wijzigingen. Een uitgebreid overzicht van alle onderwerpen per bijeenkomst vind je verder onderaan deze pagina.
Cursusleiding en docenten
De leergang staat onder leiding van dr. Gertjan Schuiling en prof. mr. Arno Akkermans, academic directors van de leergang Actieonderzoek voor Veranderaars. Het kernteam van de leergang bestaat uit prof. mr. Arno Akkermans, dr. Gertjan Schuiling, Simon Twaalfhoven en dr. Martijn Jansen. Een overzicht met alle betrokken docenten vind je onderaan deze pagina.
Didactische werkvorm en onderwerpen
De leergang 'Actieonderzoek voor veranderaars' bestaat uit zes dagen, verspreid over zes maanden. Elke dag begint met pendelen tussen praktijk en theorie, en vervolgens een bespreking met een ervaren actieonderzoeker over de praktijk van actieonderzoek. Daarna oefenen we enkele fundamentele vaardigheden.
1. Pendelen
Je schrijft voor elke lesdag een A4 over een van de artikelen van die dag. Je betrekt het op je eigen werkpraktijk en/of onderzoek. We bespreken de stukjes in subgroepen en plenair gedurende de eerste 5 kwartier van de dag. Als je dit zes keer hebt gedaan en je hebt er plezier in gekregen, kun je ze gebruiken voor het schrijven van een essay als afsluiting van de leergang.
2. Praktijkbesprekingen
Je gaat in gesprek met praktijkspecialisten over hun open vragen, te midden van hun best practices en lessons learned.
- Reflexief onderzoek – Simon Twaalfhoven
- Relatiewerk – Ina Ahuis
- Systemisch co-design – Wina Smeenk
- Appreciative Inquiry – Danielle Zandee
- Participatief actieonderzoek – Madelon Eelderink
- Organisatieontwikkeling – Gertjan Schuiling
3. Oefeningen
We doen driemaal een reflexieve dialoog. Hierbij reflecteer je in kleine groepen op je eigen werkpraktijk en wordt hierin zodanig begeleid dat je gezamenlijk nieuwe ervaringskennis ontwikkelt die je op je werkplek kunt delen met collega’s. We doen dit in groepen van zes. Een deelnemer krijgt één keer alle ruimte en aandacht. We bereiden dit met je voor in een klankbordgesprek van een uur. Indien gewenst praten we ook met je na.
Driemaal besteden we aandacht aan een andere fundamentele vaardigheid voor actieonderzoek:
- Onderzoeken én pleiten
- Gedrag veranderen én data verzamelen
- Handelen én schrijven
Theoriebesprekingen
Actieonderzoek heeft tot nieuwe handelingstheorieën geleid. Deze gaan primair over de vraag hoe te handelen als actieonderzoeker, maar zijn vaak ook breder. Bijvoorbeeld: hoe te handelen als professional, als leider, als burger in de samenleving. Gertjan Schuiling bespreekt zes van deze theorieën. De focus is op de wijze waarop deze theorie ontstond vanuit een ontdekking tijdens een actieonderzoek. We behandelen Nederlandse, Engelse, Amerikaanse, Franse, Braziliaanse en Duitse literatuur.
- Reflexief onderzoek (Donald Schön)
- Action science (Chris Argyris)
- Veldtheorie (Kurt Lewin)
- Humble Inquiry (Edgar Schein)
- Zelfregulering en emancipatie (Paulo Freire, Oskar Negt & Alexander Kluge)
- Organisatieontwikkeling (Hans van Beinum, Leopold Vansina, Eric Trist, Henri Savall)
Het theoriecollege word je telkens vooraf toegestuurd, waardoor we op de dag zelf ruimte hebben om te pendelen tussen praktijk en theorie.
Meer informatie over deze leergang
Inleiding
Resultaat: wat levert deelname je op?
Data, kosten en contact
