Smartphone VR app effectief voor het verminderen van vliegangst 

Dit onderzoek laat zien dat effectieve en schaalbare behandelingen mogelijk zijn voor een fractie van de kosten van reguliere behandelingen. De resultaten zijn gepubliceerd in Psychological Medicine.

Zo’n 14 procent van de Nederlandse bevolking lijdt aan vliegangst. Dit onderzoek toont voor het eerst aan dat een app in combinatie met een simpele cardboard virtual reality (VR) bril van 5 euro vliegangst kan verlagen, ook op de lange termijn.

De ZeroPhobia app is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie (CGT) en bestaat uit zes modules die worden begeleid door een virtuele therapeut. Daarnaast bevat de app verschillende VR-omgevingen. Denk aan het inchecken op een vliegveld, het boarding proces, opstijgen, turbulentie en landen. Ook krijgen deelnemers opdrachten, bijvoorbeeld het kalmeren van een nerveuze medepassagier.

Het onderzoek
Aan het onderzoek deden in totaal 153 Nederlandse respondenten mee. Deze werden willekeurig ingedeeld in een experimentele groep die toegang kreeg tot de app of een controlegroep die geen toegang kreeg. Respondenten in de experimentele groep konden zelf bepalen hoe vaak, waar en wanneer ze ZeroPhobia gebruikten.

Vliegangst van alle deelnemers werd gemeten voordat de behandeling begon, vlak na de behandeling, drie maanden later en twaalf maanden later. Bij de experimentele groep was op alle meetmomenten een significante afname van vliegangst symptomen zichtbaar in vergelijking met de controlegroep.

Wachtlijsten en stijgende zorgvraag
De noodzaak voor geautomatiseerde behandeling zoals ZeroPhobia blijkt uit de recent oproep van de Nederlandse Zorgautoriteit en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd: de nieuwe realiteit is een stijgende zorgvraag en schaarser wordend aanbod. “Behandelingen die zonder tussenkomst van een behandelaar kunnen worden aangeboden of met technologische ondersteuning efficiënter kunnen worden gemaakt zijn essentieel om deze trend te keren.” aldus Donker.

Gezien de klimaatcrisis is een terechte vraag of het wenselijk is juist nu een behandeling voor vliegangst te ontwikkelen. Donker denkt van wel: “De app is ontwikkeld voor mensen die door hun angst beperkt worden in hun leven. Denk aan de ouders waarvan het kind is verhuisd naar een ander continent of mensen die voor hun werk nu eenmaal moeten vliegen.”

Belangrijker is voor Donker dat ZeroPhobia het potentieel van geautomatiseerde evidence-based behandelingen laat zien waardoor veel meer mensen toegang kunnen krijgen tot effectieve gezondheidszorg en de druk op de zorg kan worden verlicht. De ervaring die met de ontwikkeling van ZeroPhobia is opgedaan kan worden ingezet om andere veel voorkomende stoornissen zoals depressie of burnout te helpen behandelen.

ZeroPhobia
Tara Donker is universitair hoofddocent klinische psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en tevens verbonden aan de Universiteit Freiburg (Duitsland). Ze is mede-oprichter van ZeroPhobia een start-up die zich toelegt op de ontwikkeling van evidence-based, schaalbare en betaalbare behandelingen. Donker’s missie is betere zorg tegen lagere kosten en voor iedereen.

Er zijn nu drie apps ontwikkeld: tegen vliegangst, hoogtevrees en spinnenangst. De hoogtevrees en vliegangst apps kunnen worden gedownload in de app stores. De effectiviteit van de spinnenangst behandeling wordt momenteel onderzocht en zal vanaf begin 2023 in de app stores beschikbaar zijn.