Welke soorten asbest zijn er?
Asbest is eigenlijk een verzamelnaam voor meerdere mineralen die wat betreft chemische samenstelling en fysische eigenschappen erg veel op elkaar lijken. De verschillende soorten asbest zijn onderverdeeld in twee groepen:
- Serpetijnen, hiertoe hoort Chrysotiel, ook wel witte asbest genoemd.
- Amfibolen, hiertoe horen onder meer:
- Crocidoliet (blauw asbest)
- Amosiet (bruin asbest)
Wat is het gevaar van asbest?
Het gevaar zit in de onzichtbaarheid van losse asbestvezels. Ze zijn met het blote oog niet te zien. Blauw en bruin asbest zijn het gevaarlijkst, maar ook witte asbest ('chrysotiel') kan kanker veroorzaken. Zolang de asbestvezels in gebonden toestand voorkomen (bijvoorbeeld in asbestcement of vloerbedekking), zijn ze niet gevaarlijk voor de gezondheid. Gezondheidsrisico's ontstaan door het inademen van hoge concentraties asbestvezels die bij het (ondeskundig) werken met asbesthoudende materialen kunnen vrijkomen (denk hierbij aan schuren, boren, zagen en breken). De vezels kunnen zo in de longen terechtkomen en op lange termijn (tientallen jaren) bijvoorbeeld longaandoeningen of (long- of buikvlies)kanker veroorzaken.
Hoe is asbest te herkennen?
Meestal is het asbest onherkenbaar verwerkt in een product. In de meeste asbesthoudende producten zit witte asbest, vaak vermengd met andere soorten. Een aanwijzing of het om asbest zou kunnen gaan is het tijdvak waarin het materiaal is toegepast. Asbest is vooral na de Tweede Wereldoorlog en vóór 1993 gebruikt, daarna is beroepsmatig verwerken verboden. Vanaf 1998 geldt voor particulieren een volledig verbod op gebruik van asbest in bouwwerken. Definitief uitsluitsel of het materiaal ook werkelijk asbest is kan echter alleen door onderzoek met een elektronenmicroscoop.
Wat is de kans om ziek te worden?
Indien er sprake is van een korte, incidentele blootstelling aan asbestvezels in de lucht, is het risico voor medewerkers naar alle waarschijnlijkheid verwaarloosbaar. Dat kan extra onderbouwd worden door in de aangetroffen situatie een luchtmeting naar asbest uit te voeren. Er zit overal en altijd een kleine hoeveelheid asbestvezels in de buitenlucht. Iedereen ademt deze lucht in en krijgt dus gedurende zijn/haar leven asbestvezels in de longen.
Indien de asbestconcentratie niet verhoogd is t.o.v. de normale omgevingsluchtconcentratie is de kans erg klein dat de genoemde ziekten ontstaan. De meeste mensen met deze ziekten zijn langdurig blootgesteld geweest aan grote hoeveelheden losse asbestvezels.
Veilige asbestsloop op de VU
Het kan zijn dat bij een verbouwing of bij onderhoudswerkzaamheden (bij toeval) asbest wordt aangetroffen. Bij renovatie of sloop van gebouwen van vóór 1994 is een asbestinventarisatie verplicht. Meestal kan via de aannemer vastgesteld worden of het daadwerkelijk asbest betreft. De vaststelling daarvan moet gebeuren door een erkend asbestlaboratorium. Als er daadwerkelijk asbest aanwezig is, moet er een plan van aanpak komen om het asbest weg te halen. Indien er een gevaar is voor verspreiding van asbestvezels moet de ruimte waar de asbest zich bevindt direct buiten gebruik worden gesteld.
Binnen de VU voeren erkende externe firma’s de asbestsloopwerkzaamheden uit. Zij voeren het asbestafval dubbel verpakt af naar een gecontroleerde stortplaats. Eén van de wettelijke eisen voor een asbestverwijderingsbedrijf is dat bij de verwijderingswerkzaamheden een zogeheten ‘deskundig toezichthouder asbestsloop’ (DTA-A) aanwezig moet zijn. De arbeidsinspectie controleert ook het slopen zelf en het eindresultaat. Het asbestafval wordt volgens strikte veiligheidsprocedures gesloopt. Tot slot neemt een onafhankelijk gecertificeerd laboratorium na afloop van de asbestsloop luchtmonsters om het aantal asbestvezels te bepalen. Pas daarna mag de ruimte weer worden vrijgegeven.
Meer informatie
Wetgeving en overheid
Omgevingsvergunning
Algemene informatie asbest