Onderwijs Onderzoek Actueel Organisatie en samenwerking EN
Login als
Studiekiezer Student Medewerker
Bachelor Master VU voor Professionals
HOVO Amsterdam VU-NT2 VU Amsterdam Summer School Honoursprogramma Universitaire lerarenopleiding
Promoveren aan de VU Uitgelicht onderzoek Prijzen en onderscheidingen
Onderzoeksinstituten Onze wetenschappers Research Impact Support Portal Impact maken
Nieuws Agenda Energie in transitie
Israël en Palestijnse gebieden Vrouwen aan de top Cultuur op de campus
Praktische informatie VU en innovatiedistrict Zuidas Missie en Kernwaarden
Organisatie Samenwerking Alumni Universiteitsbibliotheek Werken bij de VU
Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Maak kennis met Peter Swanborn

Peter Swanborn houdt van poëzie én hij houdt ervan om cursisten wegwijs te maken in de dichtkunst. Iedere cursusbeschrijving begint met de vraag ‘Vindt u poëzie moeilijk en weet u niet goed waar te beginnen?’ Lees het interview met Peter als mooi startpunt. Vol enthousiasme neemt hij u mee in een wereld van dichters, hun inspiratiebronnen en interpretaties.

Datum: 4 juni 2024

Wat is uw achtergrond en wat is uw vakgebied?
Ik ben opgeleid als beeldend kunstenaar met als specialisatie fotografie. Pas daarna heb ik de overstap gemaakt naar de literatuur en dan met name de poëzie. Ik kon al snel aan de slag als literair medewerker bij de Volkskrant en als redacteur bij Tortuca, tijdschrift voor literatuur en beeldende kunst. Mijn poëziedebuut verscheen in 2007, daarna volgden nog vier dichtbundels en een roman. Ik heb ook jarenlang liedteksten geschreven voor een muziektheatergezelschap. Het is fantastisch om je teksten gezongen te horen worden.

Waar komt uw fascinatie voor de poëzie vandaan?
Al op de middelbare school was ik gefascineerd door taal. We hebben een alfabet van 26 letters plus een handjevol leestekens, en toch kunnen we daar een oneindig aantal combinaties mee maken. En met die combinaties, of dat nu verhalen of gedichten zijn, kunnen we ons verdiepen in andere mensen. Literatuur is de kunst bij uitstek waarmee je je in andermans hoofd kunt verplaatsen, door andermans ogen naar de wereld kunt kijken. Of althans een poging daartoe kunt doen. Dat heeft me altijd al gefascineerd. Op de middelbare school had ik echter vaak meningsverschillen met mijn docenten Nederlands. De vraag 'Wat heeft de dichter hier bedoeld?' vond ik ook toen al misleidend. Als de dichter het anders had kunnen zeggen, dan had hij of zij dat vast wel gedaan. De vraag moet naar mijn idee zijn: 'Wat heeft dit gedicht ons te zeggen?' En het antwoord op die vraag is voor iedereen anders. Dat maakt literatuur, en poëzie in het bijzonder, tot zo'n oneindig inspirerende kunstvorm.

Wat vindt u binnen uw vakgebied het interessantste onderwerp?
Dat is en blijft toch die ene vraag: Wat maakt een gedicht tot een goed gedicht? Je kan allerlei voorwaarden bedenken, regels verzinnen, en daar kan je een gedicht aan toetsen, maar een echt goed gedicht ontsnapt daar altijd aan. Het laat zich niet vangen, het laat zich alleen lezen, het liefst hardop. Een goed gedicht is als een levend wezen, het verandert voortdurend, van vorm maar ook van betekenis. Een goed gedicht is een raadsel, een mysterie.

Wat maakt het lesgeven bij HOVO Amsterdam zo leuk?
De mensen zijn zó geïnteresseerd! Tot nu toe heb ik alleen online cursussen gegeven, met als groot voordeel dat mensen ook van buiten Amsterdam mee kunnen doen. Er zijn zelfs deelnemers uit Frankrijk en Duitsland. Komend najaar geef ik naast de online cursus voor het eerst ook een cursus in de collegebanken. Dat wordt ongetwijfeld weer een heel andere ervaring. Maar of het nu live is of online, het geeft veel voldoening als een deelnemer na afloop zegt dat een gedicht door mijn bespreking veel dichterbij is gekomen.

Wat hoopt u uw cursisten mee te geven tijdens uw lessen?
Voor mij als docent is het een grote uitdaging om de hedendaagse poëzie, die toch bekend staat als moeilijk toegankelijk, voor een zo groot mogelijk publiek open te breken, leesbaar te maken. De hedendaagse Nederlandstalige poëzie is zo rijk en zo veelzijdig, daar moeten mensen gewoon kennis van nemen. Veel mensen zijn in poëzie geïnteresseerd, maar weten niet waar te beginnen. Ze vinden de drempel te hoog of denken 'ik begrijp er niets van'. Dat is jammer, want ook poëzie die er op het eerste gezicht misschien wat vreemd uitziet, heeft de lezer veel te bieden.

Ik zie het als mijn taak om deze mensen bij de hand te nemen en te laten zien dat het helemaal zo moeilijk niet is. Je moet er alleen wel de tijd voor nemen, het is als het leren van een andere taal. Je hoeft ook niet alles mooi te vinden, lopend door een museum spreekt het ene schilderij je ook meer aan dan het andere. Maar het huis der poëzie heeft zo veel kamers, er is altijd wel een dichter(es) die je aanspreekt. En als een gedicht je eenmaal echt heeft geraakt, dan blijft het je een leven lang bij.

Kunt u iets zeggen over uw wijze van lesgeven?
Tijdens ieder college bespreken we drie of vier gedichten. Die lezen we regel voor regel, woord voor woord, beeld voor beeld. Het is echt close reading wat we doen. Daarnaast laat ik filmpjes zien waarop de dichter zelf voordraagt, of we luisteren naar een geluidsopname. Ik geef ook wel biografische informatie, maar alleen voor zover van toepassing op het gedicht. De gedichten kan iedereen ruim van tevoren lezen en van de presentatie krijgen de cursisten achteraf een pdf bestand. Uiteraard is er ook tijd om vragen te stellen en leeservaringen te delen, maar het is geen leesclub. Daarvoor is de groep simpelweg te groot. Om misverstanden te voorkomen: ik licht de gedichten toe, ik leg ze niet uit. De bespreking moet het gedicht rijker maken, rijker van betekenis, van interpretatiemogelijkheden.

Kunt u iets meer vertellen over uw aankomende cursussen voor HOVO Amsterdam?
Komend najaar (2024) geef ik voor het eerst de online cursus ‘Poëzie Lezen Internationaal’. In vijf colleges introduceer ik het werk van vijf Nobellaureaten, de Amerikaanse Louise Glück, de Zweed Tomas Tranströmer, de Ier Seamus Heaney en de Poolse Wislawa Szymborska. Wie nummer vijf wordt, dat weten we pas begin oktober, als de laureaat van Nobelprijs voor de Literatuur 2024 bekend wordt gemaakt.
Hiernaast geeft ik een live cursus met dubbelportretten. Vijf colleges waarin ik een klassieke Nederlandstalige dichter combineer met een hedendaagse dichter. Zo krijg je een goed beeld van hoe de Nederlandstalige poëzie zich in de afgelopen honderd jaar heeft ontwikkeld.

U leert mensen veel en een mens is nooit uitgeleerd, is er iets waar u zelf nog meer over zou willen leren?
Ja natuurlijk! Er zijn altijd dichters van wie je nog nooit hebt gehoord, er zijn altijd gedichten die je nog niet hebt gelezen. De poëzie is onuitputtelijk. En ook de gedichten die je al wel eens hebt gelezen, blijken bij een volgende lezing toch nog weer andere betekenismogelijkheden met zich mee te dragen. Een mens is nooit uitgeleerd, inderdaad, en een lezer is nooit uitgelezen.

Maak kennis met deze HOVO-docenten

Meer informatie

Ga naar de pagina Praktische informatie en contact voor informatie over aanmelding, annuleren, MijnHOVO, voorzieningen en bereikbaarheid van de VU campus, en andere praktische zaken.

Direct naar

Homepage Cultuur op de campus Sportcentrum VU Dashboard

Studie

Academische jaarkalender Studiegids Rooster Canvas

Uitgelicht

Doneer aan het VUfonds VU Magazine Ad Valvas

Over de VU

Contact en route Werken bij de VU Faculteiten Diensten
Privacy Disclaimer Veiligheid Webcolofon Cookies Webarchief

Copyright © 2024 - Vrije Universiteit Amsterdam