Fragment uit: ‘Het is ons een eer en een genoegen: eredoctoraten aan de Vrije Universiteit sinds 1930’ van Wim Berkelaar
‘Sinds hij als leider van de zwarten in Amerika bij het Lincoln-monument in Washington op 28 augustus 1963 ten overstaan van duizenden lotgenoten zijn beroemde toespraak I have a dream hield, was King een gevierde persoonlijkheid. Zijn droom van gelijkberechtiging van zwart en blank had ook aan de Vrije Universiteit indruk gemaakt. Zoveel, dat de Faculteit Sociale Wetenschappen in november 1964 besloot hem een eredoctoraat toe te kennen, uit te reiken door hoogleraar sociologie prof. dr. G. Kuiper. […]
Over het geheel genomen regende het verontwaardigde en woedende reacties, vooral vanuit Amerika en Zuid-Afrika, waar ‘het negerprobleem’ de blanke gemoederen heftig bezig hield. Zo beweerde dr. Sj. Steunenbrink (‘als geëmigreerd Hollands arts en van Gereformeerde huize kwam mij deze week ten gehore dat Uw universiteit een eredoctoraat zal aanbieden aan Dr. Martin Luther King’) uit Houston dat King zich in communistische kringen ophield, een bewering die hij ondersteunde met Amerikaanse krantenknipsels. ‘Het is hier bekend, dat vele van zijn naaste medewerkers “rood” zijn en tot de “Atheïstisch-denkenden” behoren’. [...]
Prof. Schippers nam uitgebreid de moeite de critici te antwoorden. Droogjes constateerde hij: ‘Wij verschillen aanzienlijk in onze waardering voor het werk van dr. King.’ In zijn toelichting schreef hij dat de strijd tegen rassendiscriminatie ‘de roeping’ van iedere christen diende te zijn. Hij toonde zich niet erg onder de indruk van het verwijt dat King door communisten werd bijgestaan. ‘Hetzelfde verwijt kregen nl. de christenen in ons land tijdens de tweede wereldoorlog te horen van de Duitsers. Toch hebben de christenen en communisten in het verzet tegen de nazies dikwijls goed samengewerkt.’
Schippers week, naar goed gereformeerde gewoonte, geen duimbreed. Zijn principiële stellingname werd vergemakkelijkt door het belang dat in Nederland aan het eredoctoraat werd toegekend. Koningin Juliana had in een gesprek met haar vertrouweling De Gaay Fortman en Kings vertrouweling Hoekendijk gevraagd of King na de plechtigheid ‘wat tijd voor haar beschikbaar zou kunnen stellen’. Schippers sprong handig in op dit voorstel. Om critici, vooral in de Verenigde Staten, wind uit de zeilen te nemen, stelde hij King voor om ten paleize samen met de koningin gefotografeerd te worden. Die foto’s zouden in de Amerikaanse pers gepubliceerd moeten worden. Het zou goed als ‘tegengif’ kunnen dienen tegen foto’s, waarop King figureerde in het gezelschap van lieden die in de Amerikaanse pers als ‘communisten’ werden betiteld.
De plechtigheid, waarin Kuiper in het openbaar Kings ‘uitstekende verdiensten in de strijd der ontrechte of rechteloze, in ieder geval niet gelijkberechtigde rassen’ lof toezwaaide, was een groot succes. King was het stralend middelpunt. Verscheidene aanwezigen lieten na afloop blijken diep onder de indruk te zijn geweest, onder wie King zelf. Ook nu kwam zijn reactie indirect. Zijn assistent Andrew Young bedankte voor de betoonde gastvrijheid en vriendelijkheid en ook zijn vrouw, Coretta King, toonde zich erkentelijk. […]
Lees de volledige tekst over het eredoctoraat voor Martin Luther King in ‘Het is ons een eer en een genoegen: eredoctoraten aan de Vrije Universiteit sinds 1930’ van Wim Berkelaar.
