Fragmenten uit: ‘Het is ons een eer en een genoegen: eredoctoraten aan de Vrije Universiteit sinds 1930’ van Wim Berkelaar
‘Hij studeerde wis- en natuurkunde en wijsbegeerte in Utrecht en promoveerde in 1941 op het proefschrift Het wijsgerig verleden der atoomtheorie. Van Melsen werd in 1946 benoemd tot hoogleraar wijsbegeerte aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en was tussen 1954 en 1966 bijzonder hoogleraar filosofie in Groningen. Het oeuvre van Van Melsen was een kruisbestuiving van wereldbeschouwing en wetenschap, zodat het geen verwondering wekt dat hij voorzitter van het levensbeschouwelijke Katholiek Studiecentrum in Nijmegen werd.
Van Melsen kreeg het eredoctoraat vanwege zijn ‘bijdragen aan de beschrijving van de geschiedenis der natuurwetenschappen, aan de natuurfilosofie en aan de inzichts- en meningvorming over de verantwoordelijkheid van de natuurwetenschapper, met name vanuit christelijk gezichtspunt.’ Als promotor trad rector magnificus H. Verheul op, tevens hoogleraar natuurkunde aan de Vrije Universiteit.’
De Leidse hoogleraar C.A. van Peursen, tevens bijzonder hoogleraar filosofie aan de Vrije Universiteit, sloot zich aan bij de voordracht:
‘Van Melsens verdiensten zouden ‘niet zozeer (liggen) op het terrein van diepgaande vakstudiën, maar eerder in de grote lijnen die hij trekt: de hele materiële werkelijkheid komt tot een hogere graad van werkelijkheidsgehalte (…) in de levende natuur, deze weer in de geestelijke natuur. Daarin kan de schepping zich op haar Schepper richten. Dit thema heeft van Melsen in talloze richtingen, maar steeds op frisse wijze, en voor een breed publiek toegankelijk, uitgewerkt’.
[…] Van Melsen nam met ‘diepe erkentelijkheid en grote vreugde’ kennis van de voordracht. Hij schreef zich ‘in verschillende fasen van mijn leven en werk nauw met de V.U. verbonden’ te hebben gevoeld. Van Melsen toonde zich gematigd optimistisch over de toekomst van de confessionele universiteiten. Maar daarvoor was, de verzuiling inmiddels voorbij, anno 1980 slechts ‘in beperkte mate’ plaats. Dat betreurde Van Melsen, geen voorstander van verzuiling, niet. Wel geloofde hij dat een geloofsgemeenschap, hetzij katholiek hetzij protestant, niet buiten een universiteit kon.’
Lees de volledige tekst over het eredoctoraat voor Van Melsen in ‘Het is ons een eer en een genoegen: eredoctoraten aan de Vrije Universiteit sinds 1930’ van Wim Berkelaar.