Ilja reageert op zijn nieuwe rol: “Ik zie ernaar uit om deze functie toe te voegen aan mijn onderzoeks- en onderwijsactiviteiten. Binnen de VU zijn er interessante ontwikkelingen qua onderzoek en onderwijs; vaak ook tussen verschillende disciplines en in nauwe samenwerking met externe partners. Dit zou nog veel zichtbaarder mogen zijn. Ik hoop deze ontwikkelingen te ondersteunen en verder te helpen.”
Aan de hand van een aantal vragen schetst hij in dit interview zijn rol binnen het faculteitsbestuur en zijn visie op impact en valorisatie.
Het is vast druk voor jou, sinds je 1 april bent begonnen in je nieuwe rol?
Jazeker, het is een stoomcursus 'Leer de VU goed kennen', ik heb deze eerste maand zeer veel vergaderd en heel veel mensen leren kennen. Het thema Impact en valorisatie raakt dan ook aan veel processen binnen de universiteit, het heeft te maken met onderwijs, onderzoek, erkennen en waarderen van loopbaanprofielen van medewerkers, het gaat over zichtbaarheid naar buiten. Er zijn daardoor veel personen, overlegorganen en teams die op enigerlei wijze betrokken zijn bij impact en valorisatie.
Wat is jouw rol bij het faculteitsbestuur van de Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen? Wat zijn jouw aandachtspunten?
Ik ben verantwoordelijk voor de Portefeuille Impact & Valorisatie. Aandachtspunten zoals ik ze zie zijn ten eerste het creëren van voldoende aandacht en zichtbaarheid voor zowel klassieke valorisatie-projecten als activiteiten puur gericht op maatschappelijke waarde. Ten tweede, als onderzoekers maatschappelijke impact willen maken moet dit überhaupt kunnen, voldoende ondersteund worden en tot voldoening en waardering leiden. Ten slotte focust het FB op het bieden van een balans tussen ondersteuning, kaders en een facultair narratief enerzijds en vrijheid voor onderzoekers en medewerkers anderzijds.
Voor het faculteitsbestuur van de Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen betreft het een nieuwe portefeuille?
De portefeuille Valorisatie bestaat al langer, maar was gecombineerd met de portefeuille Onderzoek. Het is bijzonder dat bij de FGB (als een van de eerste faculteiten) Impact & Valorisatie een aparte portefeuille is gemaakt en om daar vanuit het FB een portefeuillehouder voor aan te stellen. Het is voor de FGB een bewuste keuze om de twee begrippen tezamen op te nemen in de portefeuillebenaming.
Wat deze portefeuille zo interessant maakt is dat nog niet alles is ingevuld. Het is daarom goed om gesprekken te voeren met mensen met een vergelijkbare rol bij andere faculteiten om te horen hoe zij met het onderwerp omgaan, en welke verschillen (in wensen, mogelijkheden en vorderingen) tussen de faculteiten zijn. Daarnaast vind ik het een hele goede ontwikkeling dat er ook een impact board FGB (IB-FGB) is opgericht, met daarin vertegenwoordigers uit de verschillende afdelingen en secties van onze faculteit.
Onder valorisatie bestaan vele misvattingen en hanteren wetenschappers en beleidsmakers verschillende definities. Wat versta jij onder valorisatie?
Valorisatie wordt vaak omschrijven als een proces waarlangs vanuit wetenschap waarde, vaak economisch wordt gecreëerd. Impact is wat meer in zwang geraakt, aangezien het meer expliciet oog heeft voor projecten met grote maatschappelijke waarde die niet direct in monetaire eenheden uitgedrukt kan worden. Het klassieke traject is 'Wetenschappelijke innovatie in een labsetting wat naar de markt wordt gebracht en zodoende krijgt het economische waarde, in de vorm van patenten, spinoffs en startups', dus ondernemerschap en economische waarde. De term impact benadrukt vooral de maatschappelijke waarde.
Toch impliceert ook impact maken nog steeds iets dat een onderzoeker zelf initieert. Belangrijk vind ik is om echt te denken vanuit een gezamenlijk proces met daarin interne en externe partners.
Naast de meer typische valorisatietrajecten zijn er binnen onze faculteit juist veel projecten en processen waarbij de focus ligt op het creëren van maatschappelijke waarde. Voor onze faculteit is dus zowel impact als valorisatie belangrijk; vandaar ook de naamgeving van deze portefeuille.
Hoe zie jij deze wisselwerking / wederkerigheid persoonlijk?
Wat daarvoor belangrijk is dat een project reeds in een vroeg stadium een co-creatief proces wordt, waarbij onderzoekers in contact staan met hun publiek en stakeholders. Het is dan niet alleen dat de wetenschap impact maakt op de maatschappij, maar vanuit de samenwerking en wisselwerking tussen verschillende partijen (waar de wetenschap er één van is) ontstaat ook weer waarde voor de wetenschapper, zoals expertise die bijdraagt aan de kwaliteit van het onderzoek. Men hoeft impact niet als een extra taak bij de onderzoeksactiviteiten te zien, het levert de wetenschap ook wat op.
Hoe omschrijf je de samenwerking binnen het faculteitsbestuur? Hoe werken jullie samen binnen het FB?
De samenwerking ervaar ik als zeer constructief, transparant met hoogfrequente efficiënte bijeenkomsten. Er leeft echte betrokkenheid, dat blijkt ook uit de uitgebreide overdracht van deze portefeuille, nog steeds hebben we nauw contact om alle dossiers op het gebied van impact en valorisatie goed over te dragen.
Welke visie heeft de VU op valorisatie en hoe zie je dat terug in het werk wat jij doet voor FGB?
Deze is zeker vergelijkbaar in de zin dat we meer zichtbaarheid willen geven aan reeds bestaande trajecten en meer initiatief en durf willen tonen in het opzetten van nieuwe activiteiten. Een verschil is wel dat de VU-visie een focus heeft op (social) entrepreneurship en wij bij de FGB –gegeven de aard van onze activiteiten- ook meer bezig zijn met andersoortige processen van maatschappelijke impact die niet altijd strikt genomen entrepreneurial van aard zijn.
Zijn er verschillen tussen faculteiten wat betreft valorisatie?
Ja, die moeten er ook zijn en dat past prima binnen een overkoepelende visie met voldoende vrijheidsgraden op facultair niveau.
Wat is jouw toekomstvisie wat betreft impact en valorisatie?
Ik wil bijdragen aan ondersteuning, erkenning en waardering. Veel wetenschap opereert rondom maatschappelijke vraagstukken, dus de maatschappelijke waarde bestaat vaak al, maar is soms onvoldoende zichtbaar gemaakt. Uit onze inventarisatie blijkt dat er een grote diversiteit is aan initiatieven binnen FGB. Het gaat er om dat wat we nu al doen dat meer zichtbaar te maken, met meer ondersteuning en dit meer gestructureerd te maken. Verder is het belangrijk om in loopbaanprofielen erkenning en waardering terug te zien voor activiteiten gericht op impact en valorisatie.
Dus wat zijn de eerste stappen?
Maak eerst zichtbaar wat er allemaal al is. Het werkt al heel motiverend als onderzoekers dat aan elkaar vertellen, van elkaar lezen en zien. Ook is het goed om te weten waar je je binnen je sectie of afdeling bij aan kan sluiten met je ideeën, of wie er al contacten heeft met bepaalde maatschappelijke partners in het veld. Als mensen expliciet invulling willen geven aan impact en valorisatie: welke ondersteuning is daar voor nodig, welke ondersteuning (bijvoorbeeld via IXA) al beschikbaar en hoe kunnen we die nog meer structureel aanbieden?
Het blijkt dat veel onderzoekers al veel doen aan impact (bijvoorbeeld media-optredens, ontwikkeling van instrumenten, academische werkplaatsen), maar dat is niet altijd expliciet benoemd als belangrijke activiteiten voor impact. Er gebeurt dus al heel veel, maar vaak weet men het niet van elkaar, en soms niet eens van zichzelf.
Je zegt: ‘Binnen de VU zijn er interessante ontwikkelingen qua onderzoek en onderwijs; vaak ook tussen verschillende disciplines en in nauwe samenwerking met externe partners.’ Kun je een voorbeelden noemen?
Afgelopen maart hebben we FGB kunnen presenteren bij de centrale impact board van de VU (IBVU) en dan vooral ook onze activiteiten in de domeinen van Health, Lifestyle en Well-being, dus fysieke, mentale en geestelijke gezondheid. Bij IBVU was het mooi om te zien de FGB ook projecten heeft die wat anders van aard zijn. Naast 'meer klassieke' trajecten zoals valorization startups in the areas of Health, Well-Being and Lifestyle (zoals Meta Grip, Fitsurance en zerophobia), lopen er meerdere valorisatietrajecten binnen het Demonstrator Lab waarbij FGB-onderzoekers betrokken zijn.
We konden tijdens die presentatie ook presenteren over “VU-Ambulatory Monitoring System”, “Fair Classification at the Paralympics”, en de “Hoe?Zo! Show” om de diversiteit van onze faculteit nog eens te onderstrepen. Daarnaast gebeurt er nog veel meer binnen FGB, zoals bijvoorbeeld het Nationaal Tweelingen Register (NTR) en Nationaal Autisme Register (NAR). En ook academische werkplaatsen als VIVEON en de nieuw opgerichte EMPO-opleiding zijn goede voorbeelden van kennisvalorisatie via onderwijs.
Om recht te doen aan zulke verscheidenheid lanceren we zeer binnenkort een website waar deze zogeheten Showcases kort gepresenteerd worden. Uiteraard gaan we door met het verzamelen.
Sommigen zeggen dat valorisatie onderzoek is met een maatschappelijk belang. Deel jij die opvatting? Moet al het wetenschappelijk werk een maatschappelijk belang hebben?
In de breedste zin wel, op de langst mogelijk denkbare termijn, aangezien haast iedere vorm van kennisverwerving de maatschappij uiteindelijk verder kan helpen. Belangrijker is dat het niet zo is dat iedere activiteit binnen onderwijs of onderzoek direct op korte termijn aantoonbaar en meetbaar impact hoeft te hebben, maar dat je binnen je onderzoek en onderwijs wel altijd bewust bent over wie je publiek is en welke mogelijke belanghebbenden actief betrokken kunnen worden in het proces. Soms levert dat namelijk ook belangrijke expertise op die de wetenschap verder helpt.
Bedrijfssponsors worden de laatste jaren steeds belangrijker voor het financieren van onderzoek. Hoe ver mag je als universiteit daarin gaan en wanneer ga je daar de grens over?
Ik denk dat voor alles wat we doen binnen een universiteit kwesties als ethiek, privacy, wetenschappelijke integriteit, onafhankelijkheid en autonomie uitermate belangrijk zijn. Het gaat dus breder dan enkel over de invloed van bedrijfssponsors, maar ook over mogelijke conflicten in belangen tussen verschillende stakeholders betrokken in een project. En dat geldt dus ook voor projecten op het terrein van impact en valorisatie. Het is goed om daar continu met elkaar oog voor te houden en heldere kaders te scheppen. Dat wetenschappelijk onderzoek wordt verricht overeenkomstig een daartoe van tevoren opgesteld onderzoeksprotocol kan hierbij soms uitkomst bieden, maar ook referentiekaders zoals het recentelijk verschenen ‘Referentiekader privacy en ethiek voor studiedata’ zijn hierin belangrijke ontwikkelingen.
Hoe kun je valorisatie nog meer integreren in de academische cultuur?
Het vraagt vooral om het besef bij onderzoekers en docenten dat we onderdeel zijn van enkele belangrijke maatschappelijke opgaven, zoals vraagstukken aangaande preventie en behandeling rondom fysieke, mentale en geestelijke gezondheid.
Er worden momenteel veel initiatieven gestart. Opvallend om te zien is daar waar valorisatie al lange tijd –naast onderzoek en onderwijs- officieel de derde kerntaak is van de universiteit er nu echt sprake lijkt te zijn van een stroomversnelling; ook binnen de VU. Zoals dat er nu een Chief Impact Officer aangesteld, Davide Iannuzzi, dat er een een centrale IBVU is, dat er aparte portefeuillehouders op dit thema komen binnen faculteiten, en dat we bij de FGB dus een Impact Board hebben met daarin leden vanuit alle afdelingen. Dus al lange tijd bestaat de kerntaak al en liggen er strategieën, maar er wordt nu ook echt invulling aan gegeven, op allerlei niveaus.
Welk persoon of team van de VU wil je een compliment geven?
De FGB is voorloper op een aantal ontwikkelingen binnen het vormgeven aan impact en valorisatie. Dus wat dat betreft een compliment aan iedereen binnen onze faculteit die al zo actief is op dit terrein en ook dat dit binnen de FGB zo actief ondersteund wordt, bijvoorbeeld ook door onze dedicated business developer vanuit IXA-GO.
Wat drijft jou, waar word je enthousiast van?
Het is voor mij interessant om, wat ik eerder vanuit mijn eigen onderzoek en onderwijs al deed, nu op facultair niveau bij te kunnen dragen aan de zichtbaarheid en relevantie van ons werk. Zelf ben ik bijvoorbeeld actief op maatschappelijke vraagstukken rondom onderwijs en arbeidsmarktparticipatie, vaak in samenwerking met gemeentes, overheden en maatschappelijke partners. Wat ik dan vaak merk is dat wanneer personen vanuit verschillende invalshoeken en expertise zich buigen over een gemeenschappelijk vraagstuk er nieuwe kennis, inzichten en oplossingsrichtingen gecreëerd worden. Dat vanuit samenwerking daadwerkelijk dergelijke synergiën kunnen ontstaan motiveert enorm.