Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Vaardigheden en positie in het bestuurlijk-juridisch krachtenveld

Leergang De gemeentejurist in het bestuurlijke spel

In deze leergang komen maatschappelijke veranderingen waarmee de gemeentejurist te maken heeft uitgebreid aan de orde. U ontwikkelt zich (verder) tot proactieve sparringpartner voor juridische vraagstukken.

Programma: onderwerpen per college
Bekijk onderaan deze pagina een uitgebreide omschrijving van alle thema's en onderwerpen die tijdens deze leergang behandeld worden.

Didactiek en onderwerpen
"Unieke combinatie van juridische en sociaalwetenschappelijke inzichten gecombineerd met action learning door de behandeling van casussen."

Hoe kan effectief op de verschillende beleidsterreinen worden gehandeld met inachtneming en gebruikmaking van de juridische kaders? Hoe opereert u als gemeentejurist integer én effectief binnen een dynamische, complexe bestuurlijke context en hoe gaat u verantwoord om met alle participanten: burgers, bedrijven. politici, bestuurders en collega’s? En hoe beschermt u dan ook juridische noties als rechtsgelijkheid, rechtszekerheid, proportionaliteit en zorgvuldigheid in besluitvorming?

Deze leergang behandelt niet alleen de juridische bevoegdheden die wet- en regelgeving aan de gemeente heeft gegeven, maar ook de sociale en organisatorische context waarbinnen de gemeentejurist moet opereren: welke mogelijkheden zijn er, welke alternatieven zijn er? Er wordt diepgaand inzicht geboden in de wensen en belangen van gemeentelijke politici, bestuurders, collega’s, bedrijven en burgers. Zo leert u om vanuit verschillende perspectieven naar concrete uitdagingen te kijken én te handelen, om zo uw persoonlijke effectiviteit als gemeentejurist binnen uw dynamische, complexe bestuurlijke werkveld te vergroten. U wordt een partner die op nog hoger niveau strategisch kan adviseren en vervult een consultantachtige rol.

Wat kunt u met deze leergang?
In de leergang zijn de juridisch kaders waarin gemeentejuristen werken het vertrekpunt. U krijgt te zien hoe deze kaders onder druk staan door maatschappelijke veranderingen en welke uitdagingen die vormen voor u als gemeentejurist en op welke manier u op deze uitdagingen kunt reageren. De nadruk in deze leergang ligt op de behoorlijke én effectieve toepassing van het bestuursrecht binnen de maatschappelijke en politiek-bestuurlijke context waarin de gemeentejuristen werken.

In drie bijeenkomsten van een dag wordt behandeld  welke antwoorden de gemeentejurist kan geven op de uitdagingen waarvoor de gemeente wordt gesteld. Die uitdagingen zijn: integer en behoorlijk besluiten en handelen, oplossingsgericht zijn naar burgers en, waar geïndiceerd, oog hebben voor belangen van marktpartijen. Het gaat steeds om antwoorden die effectief zijn in het politiek-bestuurlijke krachtenveld.

In de vierde bijeenkomst presenteren de deelnemers een reflectie op datgene wat zij tijdens de leergang hebben geleerd.

Het gaat in deze leergang vooral om het ontdekken van creatieve mogelijkheden en alternatieven binnen de toepassing van het bestuursrecht zodat de gemeentejurist een adviseur en partner is die rekening houdt met de uiteenlopende belangen van politici, bestuurders en burgers; een partner die op basis hiervan strategisch kan adviseren.

Opbouw van de bijeenkomsten
Tijdens drie bijeenkomsten verdiept u uw juridische kennis van het bestuurs(proces)recht, waarbij vooral aandacht wordt besteed aan de meerdere mogelijkheden en alternatieven die het bestuursrecht biedt voor het vinden van juridische oplossingen. De docenten zijn juridische experts van de VU (Faculteit Rechten) en uit het werkveld die veel kennis hebben van de werking van het bestuursrecht binnen gemeenten en die vooral geïnteresseerd zijn in het vinden van creatieve en goede bestuursrechtelijke oplossingen.

U verkrijgt tijdens deze bijeenkomsten daarnaast sociaalwetenschappelijke/bestuurskundige inzichten in maatschappelijke en politiek-bestuurlijke omgeving waarbinnen u als gemeentejurist moet werken. De docenten zijn wetenschappelijke experts van de VU (Faculteit Sociale Wetenschappen) die veel kennis hebben van de gemeentelijke problematiek en die onderzoek hebben gedaan naar allerlei oplossingen. U krijgt niet  zo overzicht over wat een gemeente ‘wil’ en ‘kan’. De bestuurskundige inzichten helpen u om uw verdiepte juridische kennis effectief toe te passen binnen een maatschappelijke en politiek-bestuurlijke omgeving. U leert hierbij hoe het bestuursrecht kan worden toegepast in een maatschappelijke context waarin burgers overheidsbeslissingen niet zomaar accepteren en in een politieke context waarin politici en bestuurders willen dat gemeentejuristen met hen meedenken en niet slechts ‘tegendenken’.

In de laatste twee uur van de bijeenkomsten vindt een behandeling van een casus plaats die u of een andere deelnemer op voorhand heeft ingebracht. Deze werkwijze is een vorm van action based learning waarbij u als gemeentejurist concreet aan het werk bent met behulp van wat u weet uit uw eigen werk.  Een moderator gaat de behandeling van de casus begeleiden en door middel van het stellen van vragen zowel de deelnemer die de casus inbrengt als andere deelnemers verder brengen in het leerproces.

Voorafgaand aan de vierde bijeenkomst levert iedere deelnemer digitaal een reflectieverslag in van minimaal 500 woorden. Tijdens de vierde, afsluitende, bijeenkomst presenteren de deelnemers een reflectie op datgene wat zij hebben geleerd tijdens de leergang. Na afloop van iedere presentatie ontvangen de deelnemers hier mondeling feedback op, evenals feedback op het reflectieverslag. Daarna wordt een certificaat van deelname aan de deelnemers uitgereikt.

Tijdens de gehele leergang faciliteren wij dat u op geplande momenten voorafgaand, tijdens en tussen de bijeenkomsten kunt werken aan uw eigen ontwikkelvraagstuk/plan. Dit gebeurt met inzet van de moderator.

Wanneer zijn de colleges?
De leergang bestaat uit drie bijeenkomsten van ieder 6 uur (excl. pauzes), en een afsluitende bijeenkomst die ca. 5 uur duurt met aansluitend een borrel.

Cursusleiding en docenten
De leergang staat onder leiding van dr. Duco Bannink, universitair hoofddocent Bestuurskunde bij de Vrije Universiteit Amsterdam.
Het docentencorps bestaat uit docenten van de juridische faculteit en de sociaal wetenschappelijke faculteit en professionals uit het werkveld die samen steeds opnieuw de spanning tussen het juridisch kader en de maatschappelijke laten zien en hoe u daarin effectief kunt handelen. De docenten hebben allemaal deskundigheid op het gebied van het functioneren van de gemeente en decentrale overheden en doen onderzoek hiernaar. 

Bekijk hier het overzicht (.pdf) met de hoofddocenten en alle vaste docenten die betrokken zijn bij deze leergang. 

In de media
Bekijk hier het artikel van Richard Neerhof en Duco Bannink (pagina 28) dat eerder is verschenen in het themamagazine 'De zelforganiserende overheid' van Publiek Denken.

Werkwijze
De algemene bestuursrechtelijke leerstukken en de toepassing van het bestuursrecht komen in deze leergang aan de orde vanuit het perspectief van de handelingspraktijk van de gemeentejurist en de problemen waarmee hij/zij te maken heeft. Er is veel aandacht voor de manier waarop de gemeentejurist als professional op een effectieve manier kan opereren  in de zijn/haar adviserende rol naar politici, bestuurders, en in zijn of haar contacten met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. De aanpak is interactief, met inbreng van de expertise en ervaringen van de deelnemers. De moderator zorgt voor een vruchtbaar leerproces voor alle deelnemers.

De leergang is zeer praktisch ingestoken en bestaat uit drie bijeenkomsten waarin steeds een ander onderwerp centraal staat en een afsluitende bijeenkomst. Voorafgaand aan de drie bijeenkomsten ontvangt u literatuur. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u een door een deelnemer ingebrachte praktijkcasus voorgelegd  In de eerste vier uur van de drie genoemde bijeenkomsten behandelen een docent bestuursrecht en een docent bestuurskunde de voor het thema van de bijeenkomst benodigde bestuurs(proces)rechtelijke en bestuurskundige inzichten. In de laatste twee uur werkt u aan de hand van de verworven inzichten  onder begeleiding van de moderator samen met  uw medecursisten en ingebrachte casus uit.

In de vierde, afsluitende bijeenkomst brengt u verslag uit van een reflectie op datgene wat u tijdens de leergang hebt geleerd.

Door het intensieve karakter van de leergang zijn er maximaal 25 plaatsen beschikbaar.

Het onderwijs wordt tijdens de leergang ondersteund door de digitale leeromgeving Canvas. Hierop vindt u aanvullingen op literatuur, presentaties en andere relevante stukken. Zo blijft u op de hoogte van wat er voor de gemeentejurist speelt op het gebied van het bestuursrecht en de toepassing ervan in de gemeentelijke context.

Werken vanuit een eigen vraagstuk / opgave
Om focus te hebben bij het verkrijgen en verwerken van de kennis uit de bijeenkomsten bieden we met de inzet van een moderator de deelnemers de mogelijkheid om op geplande momenten tijdens en tussen de bijeenkomsten te werken aan uw eigen ontwikkelvraagstuk / plan. Samen met de moderator, docenten en de overige deelnemers worden uw specifieke leervragen behandeld, aan de hand van een concrete vraag/opgave uit uw eigen praktijk. Hiermee werkt u nog gerichter aan de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en competenties die voor u van belang zijn. De uitvoering van uw ontwikkelplan komt elke bijeenkomst terug en tijdens een geplande sessie met de moderator.

Hoeveel tijd kost het?
In twee maanden tijd volgt u drie bijeenkomsten met steeds een aantal weken tijd ertussen. U bereidt zich hierop voor door de vakliteratuur over het te behandelen onderwerp te lezen. Deze voorbereiding kost u ongeveer vier tot zes uur per college. Op de vierde bijeenkomst bereid u zich voor door een reflectieverslag te schrijven en een presentatie van uw bevindingen te maken.
 
Meer informatie over deze leergang
Inleiding
Resultaat
Data, kosten en contact

Hoofddocent: dr. Duco Bannink

Hoofddocent: dr. Duco Bannink

Dr. Duco Bannink is universitair hoofddocent aan de Faculteit Sociale Wetenschappen, bij de vakgroep Bestuurswetenschap en Politicologie.Hij is gespecialiseerd in onderzoeksthema's als arbeidsmarkt, prestatiesturing, re-integratie en sociaal beleid. Hij beschouwt die kwesties vanuit de problematiek van beleidsintegratie en de governance daarvan: hoe komen we tot een integrale aanpak en hoe stuur je dat?

LinkedIn
Duco Bannink

Programma

  • College 1: De behoorlijke gemeente & de integere gemeente

    De behoorlijke gemeente
    De leergang start met behoorlijkheid omdat dit vanuit het juridisch kader belangrijk is; het is immers wenselijk dat burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties vertrouwen hebben in de gemeentelijke overheid.

    Om dit te bereiken dient het bestuurlijk handelen van de gemeente:

    1. In overeenstemming te zijn met de wet- en regelgeving die geldt op het betreffende beleidsterrein.
    2. Te voldoen aan de geschreven beginselen van behoorlijk bestuur, zoals neergelegd in de Algemene wet bestuursrecht. Dit omvat het zorgvuldigheidsbeginsel, verbod van misbruik van bevoegdheid, evenredigheidsbeginsel, motiveringsbeginsel en ongeschreven beginselen van behoorlijk bestuur, in het bijzonder het vertrouwens-, rechtszekerheids- en gelijkheidsbeginsel.

    Hoe bewerkstellig je als gemeentejurist dat vanaf het vroegste stadium van politieke en bestuurlijke besluitvorming de eisen die deze beginselen stellen in beeld zijn en op waarde worden geschat? Dit komt aan de orde in het eerste deel van de eerste bijeenkomst.

    De integere gemeente
    In het tweede inhoudelijke deel van de eerste bijeenkomst is integriteit is het centrale onderwerp.

    Maatschappelijke ontwikkelingen kunnen bestuurders en gemeentejuristen voor pittige integriteitsvraagstukken plaatsen. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer politici en burgers sterk uitgesproken voorkeuren hebben. Of wanneer burgers en bedrijven op al dan niet oorbare wijze aandacht voor hun particuliere belangen claimen. Of wanneer er afspraken bestaan met bedrijven of maatschappelijke organisaties waaraan de gemeente zich in meer of mindere mate heeft te houden of zich juist niet kan houden.

    Hoe kun je bijvoorbeeld omgaan met tegenstrijdige belangen en de botsing van publieke waarden? Hoe voorkom je belangenverstrengeling zowel bij jezelf als bij anderen? Hoe analyseer je als gemeentejurist die spanningen en hoe gebruik je die bij jouw werk? Welke eisen stelt dat aan het contact met bestuurders en collega’s? Hoe ga je effectief én verstandig om met loyaliteiten?

    Welke afwegingen moeten er genomen worden wanneer je met deze situaties te maken krijgt? Wat zijn de grenzen die je daarbij niet moet overschrijden? ‘Een beetje integer’ bestaat niet, zoals minister Ien Dales het formuleerde, maar de veranderde samenleving maakt dat de grenzen van integriteit misschien wel opschuiven. Hoe leggen we hierbij verantwoording af?

    Op dit soort vragen gaan we in tijdens het tweede deel van de eerste bijeenkomst, ‘de integere gemeente’.

  • College 2: De oplossingsgerichte gemeente

    De gemeente functioneert bij het maken van beleid en nemen van beslissingen vaak in een context van grote belangentegenstellingen tussen burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Denk aan beslissingen over plaatsing van windmolens, opvang van asielzoekers, het bouwen van appartementencomplexen of parkeergarages of het gebruik van de openbare ruimte (toestaan van evenementen of horeca). Oplossingsgerichtheid vereist dan een goed ontwikkelde gevoeligheid voor de verschillende belangen, opvattingen (waar willen we naartoe?) en inzichten (wat is er precies aan de hand?) die actoren bij een maatschappelijk vraagstuk hebben. De te zoeken oplossing is er een van vele in de afstemming met al die anderen. Hoe doen we dat?

    Een oplossingsgerichte gemeentejurist legt burgers geen eenvormige procedures en standaarden op, maar houdt rekening met verschillen tussen hen zoals die zich in de werkelijkheid voordoen, zoals verschillen in opleidingsniveau, weerbaarheid, inkomens- en vermogenspositie en in digitale, sociale en communicatieve vaardigheden. Hoe bereiken we dat binnen de bestaande juridische kaders? Hoe te komen tot beleid dat en tot besluiten die voor burgers niet onevenredig zwaar uitpakt of uitpakken? Welke ruimte is er voor maatwerk als wet en beleidsregels de besluitvorming lijken te hebben ‘dichtgetimmerd’?

    Bij dit onderwerp gaan we daarbij ook in op de persoonlijke competenties die een gemeentejurist moet hebben om met dit soort vraagstukken om te gaan.

  • College 3: De marktgerichte gemeente

    In deze derde bijeenkomst bespreken we beginselen en regels waaraan de gemeente als (spel)verdeler en -speler op de markt moet voldoen.

    De  gemeente is op meerdere terreinen belast met regulering van markten. Hierbij kunnen problemen ontstaan waarover geen overeenstemming te verwachten is. Dan gaat het bijvoorbeeld om de verdeling van schaarse middelen zoals bij de verdeling van openbare ruimte voor stedelijke en ondersteunende voorzieningen (winkels, horeca, recreatie) in stedelijke bestemmingsplannen. Maar denk ook aan de niet onbeperkte verlening van speelautomatenvergunningen en vergunningen voor kleine loterijen of aan het verlenen van ontheffingen voor het geopend mogen zijn op zon- en feestdagen terwijl tegelijkertijd het maximumaantal winkels bij gemeentelijke verordening moet worden vastgelegd. Of aan het verlenen van subsidies bij een beperkt gemeentelijk budget. De gemeente is ook zelf een speler op de markt, bijvoorbeeld bij het verlenen van opdrachten, het aankopen van goederen en het verkopen van grond aan particulieren.

    Bij al die vragen waarop de gemeente als spelverdeler en speler op markten stuit, spelen aanzienlijke belangentegenstellingen tussen de betrokken partijen die elk hun eigen verwachtingen hebben: het gemeentebestuur, maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers. Wanneer u als gemeentejurist bij het nemen van besluiten ruimte wil creëren voor verdeling van rechten dan is het van belang dat u uw eigen doelstellingen heel precies begrijpt en formuleert, én dat de gemeente zelf een goed oog heeft voor de eigen uitgangspunten m.b.t. aanbieders op de markt. Maar ook dat de verdeling procedureel en inhoudelijk in een procedure bij de rechter kan standhouden. Wat zouden de procedures en criteria voor verdeling van de vergunning of subsidies, het aankopen van goederen en het verkopen van grond moeten zijn? In deze bijeenkomst leert hoe u als gemeentejurist effectief kunt handelen op dit lastige terrein.

  • College 4: Paperpresentatie met borrel

    Tijdens de leergang maakt u aan de hand van de inhoudelijke en praktische kennis die u krijgt aangereikt een reflectieverslag over uw leerproces, waarbij u een relatie legt met uw eigen werkzaamheden. In deze feestelijke, afsluitende bijeenkomst geven alle cursisten een presentatie op basis van dit reflectieverslag. Deze presentatie duurt 5 tot 10 minuten per persoon (we hanteren een maximum van 3 slides). Deze bijeenkomst wordt afgesloten met de uitreiking van het certificaat en een afsluitende borrel.

Incompany aanvragen?

Neem contact op met Ireen Schouten, opleidingsmanager incompany cursussen

Telefoon: 020-598 62 55.

E-mail: i.schouten@vu.nl

Ben je student van een bachelor- of masteropleiding aan de VU en heb je vragen aan een docent of je faculteit?
Neem dan contact op met de studentenbalie van de VU

Contactpersoon

Portretfoto Ireen Schouten

Direct naar

Onderzoek Research and Impact Support Portal Universiteitsbibliotheek Persvoorlichting VU

Studie

Onderwijs Studiegids Canvas Studentenbalie

Uitgelicht

Doneer aan het VUfonds VU Magazine Ad Valvas

Over de VU

Over ons Contact en route Werken bij de VU Faculteiten Diensten
Privacy Disclaimer Veiligheid Webcolofon Cookies Webarchief

Copyright © 2024 - Vrije Universiteit Amsterdam