De oude volksbuurten van weleer zijn in Amsterdam bijna verdwenen. Maar zijn ze echt weg, of keren ze in een andere vorm terug? Daarover gaat deze cursus.
Volksbuurten waren er door heel Nederland, maar de bekendste is zonder twijfel de Jordaan in Amsterdam. Hoe veranderden deze wijken, en wat betekent een ‘volksbuurt’ vandaag de dag?
Opbouw
- College 1 Het Stokstraatkwartier van Maastricht (Frank Bokern)
We beginnen deze cursus in de meest zuidelijke stad van Nederland, in het Stokstraatkwartier van Maastricht. Frank Bokern beschreef de geschiedenis van deze buurt in zijn boek Crapuul. Het Stokstraatkwartier, oorspronkelijk een wijk met patriciërswoningen, verpauperde door industrialisatie en verstedelijking. In Amsterdam ontstond de Jordaan al als volksbuurt, terwijl de deftige huizen verderop langs de grachtengordel stonden. Toch vertonen de transformatieprocessen van de grote Jordaan en het kleine Stokstraatkwartier opvallende parallellen. - College 2 Ruimtelijk beleid en volksbuurten (Paul Kurstjens)
Het verdwijnen van volksbuurten is vooral het gevolg van ruimtelijk beleid. Hoe dit werkt, en wat eigenlijk de definitie is van ‘volksbuurt’ is het onderwerp van het tweede college. Het gaat daarbij zowel om oude als nieuwe volksbuurten en er komen zowel volksbuurten in Amsterdam als elders in Nederland aan bod. - College 3 De effecten van gentrificatie (Irina van Aalst)
De sociale en fysieke effecten van gentrificatie in volksbuurten zijn groot. Oude volkswijken, zoals in Amsterdam de Pijp, de Jordaan en enkele tuinwijken in Amsterdam noord, hebben in de afgelopen decennia een compleet ander karakter gekregen. Irina van Aalst gaat hierop in aan de hand van voorbeelden uit Amsterdam en andere steden. - College 4 De nieuwe volksbuurten (Paul Kurstjens)
In het vierde college onderzoeken we de nieuwe volksbuurt. Speelt sociale cohesie hier de hoofdrol bij het mengen van verschillende bevolkingsgroepen? Amsterdam Nieuw-West dient als voorbeeld.
Onderwijsvorm: 4 hoorcolleges met ruimte voor vragen na afloop.
Literatuur: Voorafgaand aan ieder college zijn digitale hand-outs beschikbaar via de digitale cursusomgeving MijnHOVO. De docenten verwijzen tijdens de colleges naar aanvullende literatuur, podcasts en YouTube-filmpjes. Achtergrondinformatie over volksbuurten is te vinden op kurbin.nl/volksbuurt.
Studiebelasting: nihil.
Verwachte voorkennis: Er zijn geen specifieke eisen aan vooropleiding en voorkennis.
Meer over deze cursus
Inleiding
Data, kosten en inschrijven
