Als jonge onderzoeker aan de VU kom je tijdens je aanstelling als PhD of postdoc talloze vragen en knelpunten tegen. Natuurlijk kun je daarmee bij je begeleider terecht. Maar soms is het ook prettig om samen met andere peers - collega’s die eenzelfde functie hebben - tot nieuwe inzichten te komen. Vanuit de behoefte aan reflectie en uitwisseling van inzichten tussen collega’s onderling, organiseert de dienst HRM sinds 2020 tweejaarlijks het peer coaching programma waarin 10 facilitatoren getraind worden in het begeleiden van een eigen peer groep. Nicky, Mariah, Maud en Sacha zijn er als intervisiegroep vanaf 2022 bij en ondersteunen elkaar nog steeds! Hoe ervaren zij peer coaching?
De redenen waarom zij zich voor de sessies opgaven zijn divers. De een was met onderwijs bezig en was al van plan om zelf intervisie op te zetten voor Pabo studenten, de ander was vooral nieuwsgierig na over intervisie in een nieuwsbrief te hebben gelezen. Maar een grote gemeenschappelijke motivatie was de behoefte aan contact met collega’s, vooral na de COVID-periode.
Wat is peer coaching in jullie eigen woorden?
Mariah: Je kunt op elkaar leunen en weten dat je niet alleen bent met je struggles, ongeacht het onderzoeksveld. Zo’n intervisie sessie is ook in een veilige omgeving. Het is juist fijn dat het geen mensen van je eigen afdeling zijn waarmee je vervolgens weer moet samenwerken.
Maud: Het bespreken van heel herkenbare problemen. Hoe ga ik een lastig gesprek met mijn begeleider in? Hoe balanceer ik tussen onderwijs en onderzoekstaken? Hoe krijg ik mezelf gemotiveerd? We hebben elkaar hierin heel erg kunnen helpen.
Nicky: Ik vond het altijd interessant om van anderen te horen dat ze tegen hetzelfde aanlopen als jij, ook al zit je in totaal verschillende vakgebieden. Dan denk je: ze zullen wel met dezelfde oplossing komen, dus ik weet niet wat ik eraan heb. Maar dan toch blijkt dat iedereen er weer met een ander perspectief naar kijkt. Dan kom je zo’n sessie uit en dan denk je: nou, ik had er echt helemaal nog niet op deze manier over nagedacht.
Sacha: Soms loop je tegen problemen aan waarvan je denkt: zo gaat het nu eenmaal. Iedereen heeft hier last van. Je beseft niet eens dat je hulp zou kunnen gebruiken. En bij zo’n sessie merk je dan dat je wel degelijk geholpen kan worden.
Wat gebeurt er eigenlijk tijdens zo’n peer coaching sessie?
Sacha: De facilitator (Mariah, red.) mag de sessie voorzitten. Van tevoren bedenkt iedereen een casus. Waar zit ik nu mee? Dan volgt er een inventarisatie. Vervolgens besluit je samen welke casus wordt besproken.
Mariah: Eerst moet de hulpvraag heel duidelijk zijn. Door vragen te stellen probeert de groep de casus helder te krijgen. Daarna stapt de vragensteller er even uit en gaat de rest discussiëren. Zit er misschien meer achter? Wat proef je tussen de regels door? Wat is nu echt het probleem? Vervolgens wordt het advies uitgebracht en kan de vragensteller daarop reageren. De sessie werd altijd afgesloten met: wat ga je er eigenlijk van meenemen en wat heb je ervan geleerd?
Nicky: Het is belangrijk dat je niet gelijk begint met advies geven. Veel mensen zijn toch snel geneigd om dingen voor een ander in te vullen. Daarom moet je eerst gewoon vragen stellen om het probleem helder te krijgen. Het kan ook zijn dat je er dan achter komt dat niet A maar B de eigenlijke vraag is. Dat er een onderliggend probleem is. Daar was je niet achter gekomen als je geen vragen had gesteld.
Waarom was peer coaching zo speciaal dat jullie elkaar nog steeds zien?
Mariah: Voor ons geldt dat we ongeveer in dezelfde fase zitten van het traject van PhD. Ik merk wel dat, vanaf het tweede jaar tot nu in het vierde jaar wel helpt dat je allemaal ongeveer met dezelfde vraagstukken zit. Je groeit met elkaar mee en je blijft elkaar begrijpen.
Maud: Ik denk ook wel dat – en dat geldt misschien specifiek voor deze groep – we allemaal jonge vrouwen zijn in de academische wereld. Ik denk dat we allemaal wel op onze eigen manier tegenaan lopen. Het is toch een extra uitdaging. Je voelt je toch een minderheid, zeker op de businessschool. Ik ben me bewust van het feit dat je als jonge vrouw in de academische wereld toch een stapje achter loopt. Het is niet altijd bewust, maar het speelt op de achtergrond altijd mee. Daarom is het juist mooi als je elkaar daarin kunt steunen.
Dus eigenlijk ondersteun je elkaar. Niet zozeer inhoudelijk maar ook moreel.
Maud: Oh absoluut! Misschien juist meer moreel dan inhoudelijk. Het hielp ook bij gesprekken met supervisors. Je hebt voor jezelf wel het idee hoe je het moet aanpakken maar door het met elkaar te bespreken krijg je wel meer argumenten waardoor je met meer vertrouwen dat gesprek kan voeren. Bij meetings met supervisors is het belangrijk dat je vanuit een soort zelfvertrouwen kunt zeggen: dit wil ik. Dat je je argumenten getoetst hebt en ook je eigen grenzen bewaakt. Wat vind ik aanvaardbaar en wat niet?
Waarom zouden mensen mee moeten doen met de peer coaching sessies?
Nicky: Ik zou zeggen doe niet mee aan één sessie. Kijk of je een groep kan vormen om dat ook echt op langere termijn te doen. De eerste keer heb je nog niet zo’n vertrouwensband opgebouwd en wil je nog niet de meest lastige dingen van je PhD bespreken. Juist die vertrouwensband is heel belangrijk en dat heeft tijd nodig.
Maud: Voor veel PhD’s kan het best een eenzaam traject zijn. Je bent erg gefocust op je eigen werk. Je hebt natuurlijk contact met je begeleider, maar daar zit toch een bepaalde machtsrelatie tussen. Je hebt nog niet het netwerk en de support om je erdoorheen te helpen. Zo’n peer coaching groep is wel een mooie kans om zo’n netwerk op te bouwen. Hierdoor kun je iets makkelijker het traject doorlopen. Misschien ook nog wel goed om te benadrukken: begin ermee in je eerste jaar of tweede jaar, want dat maakt het nog extra leuk. Wij zijn ook in ons tweede jaar begonnen en nu naderen we allemaal het eind. Waar we eerst spraken over: hoe deel je jouw visie met je supervisor, of wat is je publicatie strategie, gaat het nu over: hoe bouw je een proefschrift op? Wat ga je aandoen naar je verdediging? Dus de onderwerpen veranderen mee met je ontwikkeling. Het is heel leuk om dat proces samen te doorlopen.
Nicky: Het geeft ook een inkijkje in ‘wat gebeurt er eigenlijk nog buiten mijn eigen kleine wereldje, buiten mijn afdeling?’ Wat voor onderzoek wordt er nog meer gedaan? Hoe ziet dat eruit en hoe is de cultuur op andere afdelingen? Ik denk dat ik ook steeds meer ben gaan realiseren dat er niet één VU is, maar heel veel verschillende stukjes VU. En dat realiseer je je niet als je altijd alleen maar op je eigen eilandje zit.
In januari 2026 volgt een nieuwe ronde. Voor meer informatie kun je mailen naar lidy.stassen@vu.nl.
De afgebeelde personen zijn niet dezelfde als die in het artikel.