Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Peer coaching voor PhD’s en postdocs: leren van en met elkaar!

Laatst gewijzigd op 13 november 2023
Hoe ga ik om met de verwachtingen van mijn supervisor? Wat kan ik doen om mijn werkdruk beheersbaar te houden? Hoe kan ik meer verbinding krijgen met collega’s? Hoe dealen anderen hiermee? Dit zijn vragen waar jonge onderzoekers vaak tegenaan lopen.

Er is daarom behoefte om samen met andere peers - collega’s die een zelfde functie hebben - tot nieuwe inzichten te komen. Bij peer coaching help je elkaar in groepsverband onder begeleiding van een facilitator (dat kan jij zijn!) met werkgerelateerde vragen en -knelpunten. Je bespreekt casuïstiek volgens een efficiënte vraaggestuurde aanpak en komt tot nieuwe ideeën en oplossingen.

Peer coaching of intervisie geeft steun en houvast tijdens je PhD of postdoc

Tijdens je PhD of postdoc ben je soms erg op jezelf aangewezen. De dienst HRMAM start daarom een nieuwe ronde peer coaching voor PhD-kandidaten en postdocs. Deelnemers gaan in groepjes van minimaal acht en maximaal tien PhD’s of postdocs van verschillende disciplines met elkaar in gesprek. Iedere groep heeft een facilitator - ook een PhD of postdoc - die getraind wordt door een externe trainer om volgens een vaste, gestructureerde methode de groep te faciliteren. In deze veilige omgeving kunnen zij met elkaar vaak gedeelde problemen en uitdagingen bespreken en elkaar hiermee verder helpen. 

Achtergrond

Het initiatief komt van Sander Bosch, Open Science coördinator op de VU. Hij nam deel aan peer coaching tijdens zijn PhD en postdoc aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. “Het viel me op dat PhD’s en postdocs vaak met dezelfde dingen worstelen, ongeacht het onderwerp van hun onderzoek. Ik vond het heel nuttig om met mensen in dezelfde rol als ik te praten en wilde dit initiatief ook naar de VU brengen.” Samen met Lidy Stassen, regisseur Loopbaancoaching van de dienst HRMAM, organiseerde hij in 2020 de pilot.

In navolging van de succesvolle pilot peer coaching (gemiddelde waardering 4,4 op een 5 puntsschaal) start er 2024 een derde intervisieronde. Nederlands- en Engelstalige PhD’s en postdocs die minimaal tot medio juli 2024 verbonden zijn aan de VU krijgen in de week van 8 januari een mail met alle belangrijke informatie. Via deze mail kunnen zij zich tot 5 februari 2024 aanmelden als peer of als facilitator. Er is plek voor tien facilitatoren en tachtig peers. Daarna worden de groepen ingedeeld. De eerste tien facilitatoren die zich aanmelden (door ons geselecteerd) krijgen een training van vier bijeenkomsten van twee uur en één individuele coachingssessie in de periode van maart tot en met (medio) juli. Na elke trainingssessie plannen zij zelf vijf maandelijkse bijeenkomsten met hun eigen intervisiegroep, waarin ze het geleerde in de praktijk kunnen brengen. 

Gedeelde ervaringen

Promovenda Hannah Visser deed mee aan de pilot. “Ik begon vlak voor corona aan mijn PhD. Ik voelde me een beetje verloren en eenzaam, vooral omdat mijn faculteit van Religie en Theologie heel klein is en er maar weinig andere promovendi werken. Ik wilde andere PhD’s ontmoeten en vond het heel leerzaam om gedeelde ervaringen te bespreken, zoals omgaan met isolatie, werkdruk en machtsverhoudingen.” 

Eerst reflecteren in plaats van adviseren

De intervisiesessies vinden plaats via een vaste structuur, waarbij iemand een probleem of uitdaging deelt en de groep eerst vragen stelt om een duidelijk beeld te krijgen van de situatie. De facilitatoren leren in de training hoe ze deze structuur kunnen bewaken, vooral aan het begin van het traject. “Het is belangrijk om niet direct met adviezen te komen, maar om de vraagsteller eerst écht proberen te begrijpen en het vraagstuk te ontrafelen,” zegt Carla de Jong, trainer voor het programma. “Groepsleden zijn vaak zo betrokken bij hun peer die de casus inbrengt, dat ze snel met oplossingen komen, willen helpen. De facilitator stuurt en ondersteunt het proces van diepgaandere reflectie.” 

Geen hiërarchie of machtsverhouding

Er is bewust gekozen om PhD’s en postdocs zelf de groepen te laten begeleiden, met een aparte training om de methode onder de knie te krijgen. Hierdoor is er geen hiërarchie en worden de ervaringen door iedereen gedeeld en herkend. Promovenda Perline Demange, die als facilitator meedeed aan de pilot, ziet dit als een groot voordeel. “Het feit dat de facilitator een peer is en geen externe leider, draagt bij aan een veilige omgeving. Er is geen hiërarchie of machtsverhouding. Het is ook prettig dat we in verschillende afdelingen werken en niet alle details hoeven te weten, zoals de naam van iemands begeleider. Dit maakt het makkelijker om elkaar te vertrouwen.” 

Intervisie versterkt het zelfsturend en probleemoplossend vermogen

De bedoeling van de intervisie is om samen op een constructieve manier problemen te bespreken. “Er mag best even geklaagd worden, maar niet te lang,” zegt De Jong. “Je maakt het constructief door gefocust te blijven op wat de casusinbrenger zelf doet en welke mogelijkheden hij heeft om de situatie te verbeteren.”

Uiteindelijk is het niet alleen aan de facilitator om het gesprek constructief te houden en pakken ook de peers hun verantwoordelijkheid. Zo ontwikkelen alle deelnemers competenties die ook in andere situaties, zoals bijvoorbeeld werkgroepen of vergaderingen, goed van pas kunnen komen.” 

Waarom meedoen?

Peer coaching is een goede manier om andere PhD’s of postdocs te leren kennen en jezelf te ontwikkelen. “Het scherpt je vaardigheden aan, zoals aandachtig luisteren en het formuleren van goede vragen,” zegt Sander. “Het is een mooie gelegenheid om te reflecteren op wat je aan het doen bent en waar je mee worstelt, om een stap terug te nemen en het overzicht te krijgen.”

Voor wie twijfelt heeft Demange een duidelijke boodschap: “Gewoon doen! Iedereen zou hierbij betrokken moeten zijn, of het nu aan het begin of aan het einde van je PhD of postdoc is, alleen al om goed te leren luisteren. Bovendien ben ik na mijn deelname aan het programma veel beter geworden in het uitleggen wat mijn probleem is en het stellen van mijn vraag. Hierdoor is het gesprek dat volgt daadwerkelijk constructief en weten mensen wat ik van hen verwacht. Ik vond het een fantastische ervaring en ik zou het iedereen aanbevelen.”

Op de pagina Intervisie staat meer informatie. Daar kun je je vanaf 8 januari 2024 aanmelden als je geïnteresseerd bent om als facilitator of peer deel te nemen. Heb je specifieke vragen, neem dan contact op met Lidy Stassen via lidy.stassen@vu.nl.