Onderwijs Onderzoek Actueel Over de VU EN
Login als
Studiekiezer Student Medewerker
Bachelor Master VU for Professionals
HOVO Amsterdam VU-NT2 VU Amsterdam Summer School Honoursprogramma Universitaire lerarenopleiding
Promoveren aan de VU Uitgelicht onderzoek Prijzen en onderscheidingen
Onderzoeksinstituten Onze wetenschappers Research Impact Support Portal Impact maken
Nieuws Agenda Verbinding maakt verschil
Israël en Palestijnse gebieden Cultuur op de campus
Praktische informatie VU en innovatiedistrict Zuidas Missie en Kernwaarden
Organisatie Samenwerking Alumni Universiteitsbibliotheek Werken bij de VU
Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Docent en neurodivergent: hoe werkt dat?

Interview met VU-docenten Marina Friedrich & Smiddy Nieuwenhuis
Volle roosters, stapels nakijkwerk, groepsopdrachten en continu schakelen tussen studenten, collega’s en deadlines. Dagelijkse kost voor een docent. Maar wat als je brein anders werkt? Als prikkels sneller binnenkomen, plannen energie kost of je het liefst helemaal opgaat in één onderwerp?

Twee VU-docenten, Marina Friedrich en Smiddy Nieuwenhuis, delen hun ervaringen als neurodivergente docenten. “Niet iedereen past in het standaardplaatje. En dat is juist de kracht.”

Van maskeren naar innovatie
Friedrich, docent en onderzoeker Econometrie, beschrijft hoe ze zich lange tijd bewoog in wat zij de ‘neurotypische wereld van de academie’ noemt met haar autisme diagnose. “Ik functioneerde prima naar buiten toe, maar vanbinnen kostte het me enorm veel energie.” Het voelde alsof ze zich voortdurend aanpaste aan een systeem dat niet voor haar gemaakt was. “Dat is het lastige van maskeren: je doet wat er van je verwacht wordt en doet het uitstekend goed, maar de nasleep voel je pas thuis.” (Red.: maskeren betekent dat iemand zich sociaal wenselijk voordoet door daar veel mee bezig te zijn tijdens sociaal contact, wat erg uitputtend kan zijn.)

Daarom denkt ze nu bewust na over andere manieren van lesgeven. “Ik overweeg onderwijsvormen zoals flipped classroom of tools als Mentimeter. Die kunnen helpen om structuur en rust te brengen en bieden tegelijkertijd ruimte om met studenten de inhoud te verdiepen. Dat geeft me energie, al blijft het zoeken wat het beste past.”

Verbinding met studenten
Friedrich wil graag open zijn over haar autisme, maar twijfelt vaak. “Zien studenten me dan nog wel als expert, of alleen als ‘die autistische docent’?”

Toch zoekt ze actief naar manieren om wél zichtbaar te zijn op haar eigen voorwaarden. Zo deelt ze haar diagnose op LinkedIn. “Daar bepaal ik het kader. En het helpt om in contact te komen met mensen, ook studenten die zich erin herkennen.” Die verbinding is voor haar belangrijk. 

Ze hoopt dan ook dat ze in de toekomst vaker open kan zijn in de werkgroep, zonder dat de angst voor vooroordelen of twijfel aan haar expertise haar tegenhoudt. “Die verbinding met studenten helpt om een veilige leeromgeving te creëren en ik weet hoe belangrijk dat is, omdat mijn collega’s mij ook de ruimte geven om op mijn manier te werken.”  

Portretfoto's van Marina Friedrich en Smiddy Nieuwenhuis.

Zelf kunnen bepalen hoe je werkt
Voor onderwijsneurowetenschapper Nieuwenhuis, die autisme en ADHD heeft, is autonomie een must: “Als ik me kan vastbijten in iets dat me écht boeit - mét rust, regie en weinig prikkels - dan gaat mijn motivatie naar stand twaalf. Dan ben ik, in mijn woorden, een ‘uiterst effectief werkende machine’. Ik hoef persoonlijk niet in de spotlight om waardevol te zijn. Ik kom beter tot m’n recht in een-op-een begeleiding of achter de schermen bij opdrachten en tutorials.”

Juist doordat ze zelf ruimte heeft gekregen om haar werk in te richten op een manier die bij haar past, ziet ze ook sneller hoe studenten soms net even anders leren of denken. “Als ik een student zie die ergens helemaal op aangaat moedig ik dat aan, maar ik luister ook als bepaalde dingen helemaal niet binnenkomen. Ze hebben wel een docent nodig die begrijpt dat het soms net even anders werkt.”

Openheid helpt, maar blijft spannend
Nieuwenhuis merkt dat ze steeds beter haar behoeften durft uit te spreken richting collega’s. “Als mensen weten hoe mijn brein werkt, begrijpen ze beter waarom ik soms plots in een hyperfocus tien mails achterelkaar stuur, of juist even niks van me laat horen. Die openheid helpt mij, maar ook mijn collega’s.”

Toch voelt open zijn soms nog best kwetsbaar. “Collega’s zijn ook gewoon mensen. Hun reacties zijn vaak goedbedoeld, maar kunnen soms ook onhandig of pijnlijk zijn. Zelfs in een betrokken team is maskeren soms nog een automatisme. Je wilt niet tot last zijn, maar op termijn kost dat enorm veel energie.”

Als je leidinggevende het snapt
Nieuwenhuis prijst zich daarom ook gelukkig dat zij collega’s heeft die haar neurodivergentie niet alleen accepteren, maar er ook echt ruimte voor maken. “Die steun maakt het verschil. Het geeft me de ruimte om mijn werk op mijn manier te doen en ook te groeien in mijn rol.”

Maar zo’n veilige werkomgeving ontstaat niet vanzelf. “Het begint bij een leidinggevende die openstaat voor jouw belevingswereld. Dan voel je je niet alleen begrepen, maar ook echt gesteund.”

Haar boodschap aan collega’s die ook neurodivergent zijn: “Probeer zoveel mogelijk jezelf te zijn, hoe spannend dat ook is. Als jij jezelf bent, kunnen anderen leren hoe ze je kunnen ondersteunen.” En voor collega’s zonder diagnose: “Wees nieuwsgierig, stel vragen, luister. Je hoeft het niet perfect te doen. Oprechte interesse maakt al een wereld van verschil.”

Ben jij VU-medewerker en neurodivergent?
Je bent niet de enige. Zo’n 20% van de mensen heeft een brein dat anders werkt dan gemiddeld, bijvoorbeeld bij ADHD, autisme of dyslexie. Ook onder docenten komt dat voor. Toch blijft het vaak onzichtbaar, terwijl het juist invloed heeft op hoe je werkt en lesgeeft.

Univers is het netwerk voor neurodivergente VU-medewerkers die steun, herkenning of contact zoeken. Meedoen of meer weten? Mail univers@vu.nl.

Meer van VU EduNews & Stories

Heb je vragen of opmerkingen over VU EduNews & Stories?

Neem contact met ons op via edunews@vu.nl

Direct naar

Homepage Cultuur op de campus Sportcentrum VU Dashboard

Studie

Academische jaarkalender Studiegids Rooster Canvas

Uitgelicht

Doneer aan het VUfonds VU Magazine Ad Valvas Digitale toegankelijkheid

Over de VU

Contact en route Werken bij de VU Faculteiten Diensten
Privacy Disclaimer Veiligheid Webcolofon Cookies Webarchief

Copyright © 2025 - Vrije Universiteit Amsterdam