1: Climate Change & Sustainability Law Clinic
De Law clinic laat studenten ervaring opdoen in het zetten van juridische stappen voor klimaatrechtvaardigheid en duurzaamheid. Door middel van praktijkgericht juridisch onderzoek en strategische juridische acties werkt de Law Clinic samen met maatschappelijke organisaties, NGO’s en activisten om klimaatschade en misleidende duurzaamheidsclaims aan te pakken.
Clinic model
De Law Clinic is een voorbeeld van Community Service Learning (CSL), een innovatieve onderwijsmethode die studenten verbindt met maatschappelijke partners om actuele uitdagingen aan te pakken die daadwerkelijk spelen. Dit bevordert rijkere leerervaringen, persoonlijke groei en maatschappelijke verantwoordelijkheid en is onderdeel van de VU-strategie A Broader Mind.
Waarom is dit een best practice?
- Praktijkervaring. De Law Clinic combineert onderwijs, onderzoek en impactvolle juridische actie op unieke wijze. Studenten worden betrokken bij echte klimaatdossiers die nu daadwerkelijk lopen en werken hierop samen met NGO’s, advocaten en activisten. Hierdoor wordt juridische kennis direct toegepast in de praktijk.
- Duurzame samenleving. Studenten leren al tijdens de studie hoe ze zich binnen het eigen vakgebied in kunnen zetten voor duurzaamheid en voor een transitie naar een duurzamere samenleving.
- Effectief juridische middelen inzetten. Law Clinic leert hoe juridische middelen een cruciale rol spelen in het afdwingen van klimaatactie en het aanpakken van greenwashing.
Resultaten en impact:
- Juridische klacht tegen One-Dyas (2023/24): De Law Clinic heeft een klacht ingediend tegen de geplande gaswinning in de Noordzee, in samenwerking met burgerinitiatieven en NGO’s.
- Juridische analyse van gasprojecten (2022/23): Studenten onderzochten strategieën om fossiele brandstofprojecten juridisch aan te vechten.
- Aanklacht tegen misleidende recyclingclaims (2021/22): De Law Clinic bracht aan het licht dat bepaalde bedrijven consumenten misleiden over de recyclebaarheid van hun verpakkingen.
- Succesvolle zaak tegen Shell’s misleidende CO₂-compensatieclaims (2020/21): De Reclame Code Commissie oordeelde dat Shell’s marketing misleidend was.
Lees hier meer over dit project.
2: Sustainability University Assembly
Ware participatie bereik je pas als studenten en medewerkers echt meedenken over duurzaamheidsbeleid. Dat gebeurt bij de Sustainability University Assembly, het eerste burgerberaad op een universiteit in Nederland. Samen geven studenten en medewerkers hier het duurzaamheidsbeleid van de universiteit vorm. Tijdens een reeks bijeenkomsten tussen april en juni 2025 buigen 140 gelote deelnemers uit de VU-gemeenschap zich over de vraag: “Hoe kan de VU Amsterdam een duurzame universiteit worden?”
Waarom is dit een best practice?
- Innovatief. Bottom-up aanpak waarbij studenten en medewerkers via een burgerberaad inspraak krijgen in de strategische koers van de universiteit.
- Inclusief. Door middel van loting krijgen deelnemers met verschillende achtergronden een gelijke kans om mee te doen.
- Participatief. Gezamenlijke besluitvorming en participatie van een zo breed mogelijke doelgroep.
- Onafhankelijk. VU Amsterdam bemoeit zich nadrukkelijk niet met de inhoud of de uitkomst van het beraad. Dit zorgt ervoor dat deelnemers zich vrij voelen om hun stem te laten horen.
Resultaten en impact
- Brede participatie: 10.000 willekeurig geselecteerde studenten en 2.500 medewerkers ontvingen een uitnodiging, waaruit 160 deelnemers zijn geloot. Deze groep vormt een afspiegeling van de gehele VU-gemeenschap.
- Versterking van de gemeenschap: Het proces draagt bij aan onderlinge verbinding tussen studenten, docenten, onderzoekers en ondersteunend personeel en bevordert een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid en eigenaarschap over duurzaamheid aan de VU.
- Sustainability University Agreement (juni 2025): Aan het einde van het proces overhandigen de deelnemers hun gezamenlijke aanbevelingen aan het College van Bestuur in de vorm van een Sustainability University Agreement. Deze aanbevelingen vormen input voor het nieuwe duurzaamheidsbeleid tot 2030.
Lees hier meer over dit project.
3: Empowering Climate Education
De klimaat- en ecologische crisis is de grootste uitdaging van deze tijd volgens Nederlandse studenten en ze willen hier graag onderwijs over ontvangen (EIB Klimaatenquête 2022-2023; Youngworks 2023). In 2023 deden wetenschappers in een open brief een oproep aan hoger onderwijsinstellingen om klimaatonderwijs structureel te integreren (Alenda et al., 2023).
Maar hoe staat het klimaatonderwijs er nu daadwerkelijk voor? Wat motiveert of belemmert VU-opleidingsdirecteuren om klimaatonderwijs op te nemen in hun studieprogramma's?
Empowering Climate Education onderzoekt dit. Op basis van de inzichten uit dat onderzoek ontwikkelt het team gerichte interventies om opleidingsdirecteuren te stimuleren en ondersteunen om klimaatonderwijs daadwerkelijk en effectief te integreren in hun programma.
Waarom is dit een best practice?
- Vraaggericht en relevant. Dit project adresseert de vraag van studenten en wetenschappers naar klimaatonderwijs en het huidige curriculum.
- Effectief. Het combineert onderzoek, beleidsinterventie en educatieve innovatie om structurele verandering te realiseren binnen de VU.
- Toekomstbestendig. Door opleidingen te ondersteunen bij de implementatie van klimaatonderwijs, draagt het project direct bij aan de VU-strategie Science for Sustainability en de onderwijsvisie om studenten verantwoordelijk en toekomstbestendig onderwijs te bieden.
- Breed toepasbaar. Bovendien kan er gekeken worden om het onderzoek ook op andere universiteiten uit te voeren, of dat de uitkomsten ook bruikbaar zijn voor andere instellingen.
Resultaten en impact
- Analyse van klimaatonderwijs binnen VU-studieprogramma’s (2023/24): Onderzoek naar de mate waarin klimaatonderwijs is opgenomen.
- Onderzoek naar de mate waarin klimaatonderwijs is opgenomen.
- Motivatie-onderzoek onder opleidingsdirecteuren (2023/24): Inzicht in de barrières en drijfveren bij de implementatie van klimaatonderwijs.
- Voorstel voor interventies (2024): Op basis van de onderzoeksresultaten worden beleidsaanbevelingen en tools ontwikkeld om opleidingen te ondersteunen bij het integreren van klimaatonderwijs.
- Publicaties en presentaties: Publicatie van onderzoeksresultaten en presentaties op VU-netwerken om bewustwording en actie te stimuleren.
Lees hier meer over dit project.