1: Climate Change & Sustainability Law Clinic
De Climate Change & Sustainability Law Clinic van Vrije Universiteit Amsterdam biedt studenten de kans ervaring op te doen in het zetten van juridische stappen voor klimaatrechtvaardigheid en duurzaamheid. Door middel van praktijkgericht juridisch onderzoek en strategische juridische acties werkt de Law Clinic samen met maatschappelijke organisaties, NGO’s en activisten om klimaatschade en misleidende duurzaamheidsclaims aan te pakken.
Waarom is dit een best practice?
De Law Clinic combineert onderwijs, onderzoek en impactvolle juridische actie op unieke wijze. Studenten worden betrokken bij echte klimaatdossiers die nu daadwerkelijk lopen en werken hierop samen met NGO’s, advocaten en activisten. Hierdoor wordt juridische kennis direct toegepast in de praktijk. Bovendien leren studenten op deze manier al tijdens de studie hoe ze zich binnen het eigen vakgebied in kunnen zetten voor duurzaamheid en voor een transitie naar een duurzamere samenleving. Daarnaast laat de Law Clinic goed zien hoe juridische middelen een cruciale rol kunnen spelen in het afdwingen van klimaatactie en het aanpakken van greenwashing.
Resultaten en impact
- Juridische klacht tegen One-Dyas (2023/24): De Law Clinic heeft een klacht ingediend tegen de geplande gaswinning in de Noordzee, in samenwerking met burgerinitiatieven en NGO’s.
- Juridische analyse van gasprojecten (2022/23): Studenten onderzochten strategieën om fossiele brandstofprojecten juridisch aan te vechten.
- Aanklacht tegen misleidende recyclingclaims (2021/22): De Law Clinic bracht aan het licht dat bepaalde bedrijven consumenten misleiden over de recyclebaarheid van hun verpakkingen.
- Succesvolle zaak tegen Shell’s misleidende CO₂-compensatieclaims (2020/21): De Reclame Code Commissie oordeelde dat Shell’s marketing misleidend was. Zie de link hier:
Clinic model
De Law Clinic is een voorbeeld van Community Service Learning (CSL). Dit is een innovatieve onderwijsmethode die studenten verbindt met maatschappelijke partners om actuele uitdagingen aan te pakken die daadwerkelijk spelen. Dit bevordert rijkere leerervaringen, persoonlijke groei en maatschappelijke verantwoordelijkheid en is onderdeel van de VU-strategie A Broader Mind. CSL helpt studenten loopbaangerichte vaardigheden te ontwikkelen, zoals kritisch denken en probleemoplossend vermogen, en stimuleert maatschappelijke betrokkenheid. Docenten krijgen maatwerkondersteuning bij de implementatie van CSL in hun vakken, dit met hulp van het CSL-team, een netwerk van maatschappelijke partners en praktische tools.
Samenvatting
De Climate Change & Sustainability Law Clinic is een inspirerend voorbeeld van hoe universiteiten en in het bijzonder studenten van juridische opleidingen al tijdens de opleiding kunnen bijdragen aan de klimaattransitie. Met deze inzending hopen wij de innovatieve rol van juridisch onderwijs in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid meer uit te lichten.
De link naar de website: https://www.climatelawclinic.org/
2: Empowering Climate Education
Uit onderzoek blijkt dat Nederlandse studenten de klimaat- en ecologische crisis als de grootste uitdaging van deze tijd beschouwen en hier onderwijs over willen ontvangen (EIB Klimaatenquête 2022-2023; Youngworks 2023). Om klimaatonderwijs te prioriteren, schreven wetenschappers een open brief waarin zij hogeronderwijsinstellingen oproepen om klimaatonderwijs structureel te integreren (Alenda et al., 2023).
Dit project onderzoekt de motivatie en belemmeringen van VU-opleidingsdirecteuren om klimaatonderwijs op te nemen in hun studieprogramma’s. Op basis van deze inzichten ontwikkelt het team gerichte interventies om opleidingsdirecteuren te stimuleren en ondersteunen om klimaatonderwijs te integreren. Met een systematische, evidence-based aanpak draagt het project bij aan een brede adoptie van klimaatonderwijs aan de VU, waardoor studenten beter voorbereid worden op de uitdagingen van de toekomst.
Waarom is dit een best practice?
Dit project adresseert de vraag van studenten en wetenschappers naar klimaatonderwijs en het huidige curriculum. Het combineert onderzoek, beleidsinterventie en educatieve innovatie om structurele verandering te realiseren binnen de VU. Door opleidingen te ondersteunen bij de implementatie van klimaatonderwijs, draagt het project direct bij aan de VU-strategie Science for Sustainability en de onderwijsvisie om studenten verantwoordelijk en toekomstbestendig onderwijs te bieden. Bovendien kan er gekeken worden om het onderzoek ook op andere universiteiten uit te voeren, of dat de uitkomsten ook bruikbaar zijn voor andere instellingen.
Impact en resultaten
- Analyse van klimaatonderwijs binnen VU-studieprogramma’s (2023/24): Onderzoek naar de mate waarin klimaatonderwijs is opgenomen.
- Motivatie-onderzoek onder opleidingsdirecteuren (2023/24): Inzicht in de barrières en drijfveren bij de implementatie van klimaatonderwijs.
- Voorstel voor interventies (2024): Op basis van de onderzoeksresultaten worden beleidsaanbevelingen en tools ontwikkeld om opleidingen te ondersteunen bij het integreren van klimaatonderwijs.
- Publicaties en presentaties: Publicatie van onderzoeksresultaten en presentaties op VU-netwerken om bewustwording en actie te stimuleren.
3: Master Climate Finance
Of het nu gaat om internationale bedrijven, overheidsinstanties of NGO's, iedereen is doordrongen van het besef dat het begrijpen van het klimaat in de context van economische en zakelijke activiteiten van groot belang is. De Master Climate Finance is ontworpen om aankomende finance professionals te trainen in het aanpakken van milieugerelateerde, sociale en governance-zorgen binnen corporate finance en investeringen.
Maatschappijen en bedrijven begrijpen dat er experts nodig zijn die zowel kennis hebben van klimaat als van financiën om dit te bewerkstelligen. Experts op dit gebied hebben enerzijds kennis nodig van de belangrijke componenten van het modelleren van klimaatverandering en klimaatrisico's, en anderzijds moeten zij weten hoe zij dergelijke nieuwe factoren kunnen integreren in de financiering van bedrijven. De vraag naar dit soort experts neemt toe.
De Master Climate and Sustainable Finance zet in op slim beheer van financiële middelen in bedrijven, waarbij zowel de financiële als niet-financiële kanten worden belicht. Studenten en onderzoekers duiken dieper in de besluitvorming binnen de uitdagende context van klimaatverandering. In de vakken gaan we op zoek naar antwoorden op boeiende vragen, zoals: Hoe raakt het klimaat de financiën van overheden, bedrijven en huishoudens? Welke financieringsbronnen zijn het meest geschikt voor de megaprojecten van de toekomst? Welke veranderingen zijn nodig in de financiële besluitvorming om een positieve toekomst te sturen? En hoe kunnen bedrijven worden gefinancierd in het licht van de uitdagingen van klimaatverandering?
Met ons op maat gemaakte curriculum willen we de student krachtige tools geven om deze cruciale onderwerpen te doorgronden en weloverwogen beslissingen te nemen op het gebied van klimaatfinanciering. In de master Climate and Sustainable Finance krijgen studenten niet alleen een grondige training in financiën, maar ook in klimaatwetenschap. Zo zijn ze straks in staat om mee te werken aan oplossingen voor de impact van klimaatverandering op lopende economische projecten. Bedrijven, overheden en non-profitorganisaties begrijpen dat de toekomst vraagt om experts die kennis hebben van beide werelden.
Meer informatie:
- BNR nieuws (maart 2025): 'Zet economiestudenten in voor klimaatvraagstuk, veel geld mee te verdienen'
- VU.nl: 'Making a difference in the world of Climate Finance', Master Finance: Climate and Sustainable Finance
- United Nations Environment Programme: 'Climate finance refers to all financial flows addressing the causes and consequences of climate change'
- Climate Finance Academy: 'Assessing the drivers of flood risk reduction action of businesses'
- Website Marco Ceccarelli, Assistant Professor of Finance at Vrije Universiteit Amsterdam
- Financial Times, Business school rankings, Master in Finance pre-experience 2024