Onderwijs Onderzoek Actueel Over de VU EN
Login als
Studiekiezer Student Medewerker
Bachelor Master VU for Professionals
HOVO Amsterdam VU-NT2 VU Amsterdam Summer School Honoursprogramma Universitaire lerarenopleiding
Promoveren aan de VU Uitgelicht onderzoek Prijzen en onderscheidingen
Onderzoeksinstituten Onze wetenschappers Research Impact Support Portal Impact maken
Nieuws Agenda Verbinding maakt verschil
Israël en Palestijnse gebieden Cultuur op de campus
Praktische informatie VU en innovatiedistrict Zuidas Missie en Kernwaarden
Organisatie Samenwerking Alumni Universiteitsbibliotheek Werken bij de VU
Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Geschiedenis van de Architectuur en de Leefomgeving / Erfgoedstudies

Binnen deze onderzoeksgroep vindt onderzoek plaats vanuit twee leerstoelgebieden: Geschiedenis van de Architectuur en de Leefomgeving en Erfgoedstudies. Het omvat erfgoedtheorie, architectuurgeschiedenis, stads- en landschapsstudies en sluit aan op het hedendaagse debat over sociaal-ruimtelijke relaties en ruimtelijke transformatieprocessen (verstedelijking, duurzaamheid, wateropgaven, energietransitie, klimaatadaptatie, circulariteit).

Met de gelaagde focus op de ruimtelijke praktijken van architectuur, stad en landschap in het verleden en heden onderzoeken de leden van de onderzoeksgroep nieuwe theoretische en praktische benaderingen voor een genuanceerde omgang met de leefomgeving nu en morgen. Daarbij maken we gebruik van uiteenlopende concepten, methoden en technieken, van de landschapsbiografie en burgerparticipatie tot digitale, geografische informatiesystemen en 3D. De groep heeft een duidelijk profiel in de combinatie van innovatief historisch onderzoek van de Nederlandse situatie in internationale context en in confrontatie met internationale wetenschappelijke benaderingen. Speciale aandacht daarbij heeft een kritische en historisch gegronde benadering van ontwerp-, plannings- en erfgoedperspectieven en ruimtelijke transformaties. 

De huidige uitdagingen in de leefomgeving, zoals sociale ongelijkheid, woningnood en klimaatverandering zijn wereldwijde problemen. Het omgaan met deze uitdagingen in de ruimtelijke leefomgeving heeft raakvlakken met verschillende disciplines zoals architectonisch ontwerp en ruimtelijke ordening, archeologie, de studie van veranderende landschappen, lokale geschiedenis en erfgoedstudies. Dit vertaalt zich onder andere in de aanwezigheid van een relatief groot (internationaal) netwerk en een aanzienlijk aantal promovendi en buitenpromovendi, werkend in diverse projecten.

Meer over deze onderzoeksgroep

  • Team

    Hoogleraren en wetenschappelijke medewerkers

    Prof. dr. Gert-Jan Burgers is hoogleraar Erfgoedstudies aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij was directeur van CLUE+, dat was het interfacultaire onderzoeksinstituut voor Cultuur, Cognitie, Geschiedenis en Erfgoed en projectleider van het pan-europese Innovative Training Network Heriland. Daarvoor was hij directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome (2012-2013) en hoofd van de afdelingen Erfgoed en Oudheidkunde van datzelfde instituut (2006-2013). In deze hoedanigheden heeft Burgers de afgelopen decennia een reeks grote erfgoedprojecten ontwikkeld, geleid en gepubliceerd, met financiering van nationale en internationale publieke organisaties, waaronder NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), Italiaanse overheidsdiensten en de Europese Unie, en commerciële sponsors.

    Prof. dr. Freek Schmidt is hoogleraar geschiedenis van de architectuur en leefomgeving  aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Binnen deze leerstoel wordt architectuurgeschiedenis opgevat als kritisch historisch onderzoek naar de maatschappelijke, culturele en historische dimensies van architectuur opgevat als ontwerp, inrichting en transformatie van de leefomgeving. Architectuur behelst daarin meer dan gebouwen; het gaat ook over stedenbouw, landschapsarchitectuur en wooncultuur. Het gaat niet alleen over vormgeving van de ruimte die de mens omringt, maar beschouwt alle vormen van toe-eigening en gebruik die van belang zijn voor de waarde en betekenis van die ruimte. Buiten de Vrije Universiteit is Freek Schmidt adviseur op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en welstand in Amsterdam, bij MOOI Noord-Holland en commissielid voor het Cultuurfonds en de Raad voor Cultuur en bij prijsvragen. Hij publiceert regelmatig nationaal en internationaal over de gebouwde omgeving van de vroegmoderne en moderne tijd. Freek is nauw betrokken bij het onderwijs van de master Architectuur, Stad, Landschap: Geschiedenis en Erfgoed (ASL/ACL).

    Dr. Iris Burgers is architectuurhistoricus en universitair docent Architectuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze doceert en begeleidt scripties in de bachelor Media, Kunst, Design en Architectuur (MKDA) en de master  Architectuur, Stad, Landschap: Geschiedenis en Erfgoed (ASL/ACL), met een focus op architectuurgeschiedenis, stedenbouw en ruimtelijk erfgoed. In haar proefschrift (2021) onderzocht ze de architectuur- en cultuurgeschiedenis van Schiphol tussen 1920 en 2006. Haar huidige onderzoeksproject is getiteld “The Architecture of Gas: The Spatial Implications of Gas as an Energy Source in the Netherlands (1810-2023)”. Het project onderzoekt de ruimtelijke cultuurgeschiedenis van de gevolgen van de Nederlandse energietransitie(s) naar gas. Hierin wordt er onder meer gekeken hoe gasinfrastructuur de Nederlandse gebouwde omgeving heeft gevormd, van negentiende-eeuwse stedelijke gasfabrieken en huishoudelijke toepassingen tot de ontdekking van het Slochteren aardgasveld in 1959, de daaropvolgende overgang naar aardgas en de ruimtelijke implicaties die volgden.

    Dr. Marilena Mela is universitair docent bij de afdeling Kunst & Cultuur, Geschiedenis en Oudheid (AHA) van de Vrije Universiteit Amsterdam en nauw betrokken bij het onderwijs van de master Architectuur, Stad, Landschap: Geschiedenis en Erfgoed (ASL/ACL) en de bachelor Media, Kunst, Design en Architectuur (MKDA). Ze promoveerde aan de VU Amsterdam in het kader van het Europese Marie Curie-project HERILAND. Daarvoor studeerde ze architectuur en architectuurtheorie aan de Nationale Technische Universiteit van Athene. Haar boek Assembling the Archipelago: Heritage in Energy Transitions and Climate Action (Routledge, 2025) onderzoekt de rol van erfgoed in duurzaamheid op vier eilandlandschappen in Nederland, Griekenland, Schotland en Italië. Haar onderzoeksinteresses liggen op het snijvlak van erfgoed, duurzaamheid, landschap en klimaat. Meer in het algemeen richt ze zich op de gesitueerde verbanden tussen geërfd verleden en verbeelde toekomst in het licht van de klimaatcrises. Ze geeft cursussen en begeleidt scripties over erfgoed, geschiedenis, design, landschap en stedenbouw. Ze werkt ook samen met het bekroonde collectief Boulouki (Europa Nostra Award 2024), wiens werk zich richt op traditionele bouwpraktijken en lokale kennis binnen Griekse landschappen.

    Dr. Gabriel Schwake is universitair docent aan de afdeling Kunst & Cultuur, Geschiedenis en Oudheid (AHA) en nauw betrokken bij het onderwijs van de master  Architectuur, Stad, Landschap: Geschiedenis en Erfgoed (ASL/ACL) en de bachelor Media, Kunst, Design en Architectuur (MKDA). Gabriel studeerde af aan de Tel Aviv University en promoveerde aan de TU Delft. Hij is de auteur van Dwelling on the Green Line: privatize and rule in Israel/Palestine (Cambridge University Press, 2022) en diverse artikelen over de invloeden van neoliberalisme, nationalisme, conflicten en identiteiten op processen van ruimtelijke productie. Gabriel was eerder assistent-professor aan de Universiteit van Sheffield en werkte als onderzoeker en docent aan verschillende universiteiten, waaronder de Universiteit van Cambridge, TU Delft, TU Darmstadt en de Groningse Academie van Bouwkunst.

    Prof.dr. Jaap Evert Abrahamse is bijzonder hoogleraar Stad, Landschap, Erfgoed. Interdisciplinaire benaderingen van stedelijke transformaties. Jaap Evert studeerde architectuurgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde cum laude aan de Universiteit van Amsterdam, op het proefschrift De grote uitleg van Amsterdam. Stadsontwikkeling in de zeventiende eeuw (Engelse versie Metropolis in the Making. A Planning History of Amsterdam in the Dutch Golden Age). Hij werkt als senior onderzoeker bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, waar hij leiding gaf aan onderzoeksprojecten waarin de ruimtelijke dynamiek van steden en landschappen centraal staat, zoals Atlas van de Atlantikwall, Atlas van de verstedelijking in Nederland/ Atlas of the Dutch Urban Landscape, en Atlas van Amstelland. Op dit moment is hij bezig met het opzetten van een onderzoek naar Nederlandse binnensteden in de periode na 1965 in internationaal perspectief. Hij publiceert regelmatig op het gebied van stedenbouw, stadsgeschiedenis, architectuurgeschiedenis, landschap en infrastructuur en maakt deel uit van de redacties van het Tijdschrift voor historische geografie en de reeks Historische atlassen.

    Rob van der Laarse is emeritus hoogleraar Heritage and Memory of War and Conflict aan de geesteswetenschappelijke faculteiten van de VU Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam (Westerbork leerstoel). Hij is tevens verbonden aan de afdeling Kunst en Cultuur, Geschiedenis en Oudheid van de VU, en was fellow aan de ESRI (Salford University), Jean Monnet fellow aan het EUI Florence, fellow en themaleider aan het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS), en themaleider in het UvA-prioriteitenprogramma Erfgoed en Identiteit (ACHI). Sinds begin jaren 2000 was hij onder meer founding program director Erfgoedstudies aan de UvA en co-onderzoeksleider bij CLUE onderzoeksschool van VU Amsterdam.

    Dr. Imke van Hellemondt is onderzoeker architectuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij is hoofdredacteur van het Journal of Landscape Architecture en lid van Network of European Landscape Architecture Archives (NELA). Zij onderzoekt de relatie tussen natuur en cultuur in het Nederlandse landschapsontwerp sinds de negentiende eeuw. Meer in het bijzonder richt zij zich op landschapstransformaties gebaseerd op ideeën over ecologie, duurzaamheid, innovatie en technologie, esthetiek en ethiek en op de relatie tussen wetenschap, geesteswetenschappen en landschappelijk ontwerp.

    Hans Piena is bijzonder hoogleraar Nederlandse Cultuurgeschiedenis, in het bijzonder de studie der voorwerpen, de leerstoel ingesteld door het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG). 

    Promovendi

    Maciej Swiderski, Gamification strategies for collaborative heritage planning. Promotor: prof. G.J. Burgers, co-promotor: dr. N. van Manen

    Minke Walda, ‘Ter voorkoming van ontciering’. Decline and demolition in the urban network of Holland in the long eighteenth century (1680-1830). Promotor: prof.dr. F.H. Schmidt. Co-promotor: prof.dr. J.E. Abrahamse

    Buitenpromovendi

    Farnaz Faraji, Iranian Migrants’ Landscape Perception and the Historic Landscape Characterisation of Great Manchester. Promotor: prof. dr. G.J. Burgers, co-promotor: dr. Niels van Manen

    Lin Jia, Associations among peri-urban public landscape character types, users' activities, and perceived restorativeness of high-density city. Promotor: prof. dr. G.J. Burgers, co-promotor: dr. Cyril Tjahja

    Esther Starkenburg, Regeren vanuit de ruimte. Lodewijk Napoleon als hoofdontwerper van het onvoltooide koninkrijk Holland 1806-1810. Promotor: prof.dr. F.H. Schmidt, co-promotor: prof.dr. Susan Legene

    Yingxi Zhang, Participation based management: Integrating gentrified urbanization into sustainable heritage communities. prof. dr. G.J. Burgers, co-promotor: dr. Cyril Tjahja

  • Projecten

    HERILAND. CULTURAL HERITAGE AND THE PLANNING OF EUROPEAN LANDSCAPES. Dit project richt zich op de relatie tussen erfgoedbeheer en ruimtelijke planning en ontwerp. Het project is de voortzetting van het EU H2020 Marie Curie International Training Network met dezelfde naam (einddatum 010124)). Het hoofddoel is het geven van training in onderzoek aan PhDs en MA-studenten.

    Afgeronde projecten

    Alana Castro de Azevedo, Barriers to public participation in memorialization processes. Promotor: prof. G.J. Burgers. Co-promotor: dr. P. Wagenaar (PhD: 14 Januari 2025).

    Jos Cuijpers, Omzien naar het historisch cultuurlandschap. Promotor: prof. dr. G.J. Burgers, co-promotor: dr. L.R. Egberts (PhD: 2 juni 2025).

    Marta Ducci, Disappearing Landscapes. Promotor: prof. G.J. Burgers. Co-promotor: dr. R. Jansen (PhD: 14 Februari 2024).

    Marilena Mela, Making the archipelago: Heritage, Energy, Planning and Action in the North Sea and the Mediterranean. Promotor: prof. G.J. Burgers, co-promotor: dr. L.R. Egberts (PhD: 26 September 2024).

    Nana Zheng, The Constraints of Community Heritage Discourse. Promotor: prof. G.J. Burgers, co-promotor: dr. P. Wagenaar (PhD: 4 April 2023).

  • Connectie met onderwijs

    Het team is nauw betrokken bij het onderwijs in de bachelor Media, Kunst, Design en Architectuur (MKDA) en coördineert de master Architectuur, Stad, Landschap: Geschiedenis en Erfgoed (ASL/ACL) aan de VU Amsterdam, die uniek is in Nederland en daarbuiten. Dit is een interdisciplinair en internationaal masterprogramma voor architectuurhistorici, ruimtelijk erfgoedspecialisten, (historisch) geografen, archeologen, historici, beleidsmakers en ontwerpers (planologen, architecten, landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen). Het programma introduceert studenten in de belangrijkste principes van de historische studie van het landschap en de stad, in de hedendaagse erfgoedzorg en in de huidige omgang met de cultuurhistorische waarden van objecten en ruimtes in onze omgeving. Het leert studenten om een multidisciplinaire analytische benadering te ontwikkelen van sociaal-politieke, culturele, economische en ecologische relaties, via geschiedenis en erfgoed: geschiedenis onderzoekt waarom de ruimtelijke omgeving er op bepaalde manieren uitziet en werkt; erfgoed onderzoekt de waarde en betekenis die diverse gemeenschappen rond de ruimte hebben gecreëerd en plaatst nieuwe, creatieve benaderingen van het gebruik van het verleden in perspectief.

    We coördineren ook de minor Erfgoed en Ruimte, in nauwe samenwerking met de Reinwardt Academie, de Amsterdamse opleiding voor Toegepast Erfgoed. Dit gezamenlijke pakket van 30 ECTS is uniek in Nederland en biedt studenten de kans om kennis te maken met actuele erfgoeduitdagingen in de academische wereld en het werkveld.

  • Positionering en connectie met centra en instituten

    Ons onderzoek adresseert thema’s van de Nederlandse Nationale Wetenschapsagenda, de Europese Grand Challenges en de VN Sustainable Development Goals. Internationaal werken we nauw samen met academische en maatschappelijke partners uit heel Europa, onder andere in het EU H2020 Marie Curie Innovative Training Network Heriland Cultural Heritage and the Planning of European Landscapes. Omdat we stevig verankerd zijn in de School der Geesteswetenschappen van de Faculteit der Sociale en Geesteswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam, zijn we ook actief betrokken bij tal van lokale, nationale en internationale netwerken. Om onze maatschappelijke impact te maximaliseren, werken we samen met een scala aan partners, overheidsinstellingen, NGO’s, het MKB, musea en andere belanghebbenden en publieke en private partners. In Nederland is de stad Amsterdam een natuurlijk referentiepunt voor samenwerkingsverbanden, maar we hebben ook nauwe banden met provinciale en nationale partners zoals de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). We hebben een uitstekend trackrecord in het publiceren, redigeren en schrijven van boeken en artikelen. Daarnaast hebben we een eigen wetenschappelijke publicatiereeks, Landscape and Heritage Studies (Amsterdam University Press) en leiden het Journal of European Landscapes.

Direct naar

Homepage Cultuur op de campus Sportcentrum VU Dashboard

Studie

Academische jaarkalender Studiegids Rooster Canvas

Uitgelicht

Doneer aan het VUfonds VU Magazine Ad Valvas Digitale toegankelijkheid

Over de VU

Contact en route Werken bij de VU Faculteiten Diensten
Privacy Disclaimer Veiligheid Webcolofon Cookies Webarchief

Copyright © 2025 - Vrije Universiteit Amsterdam