Street Law

Street Law stelt het leerproces van de leerlingen van middelbare scholen centraal. De rechtenstudenten gebruiken uitsluitend interactieve lesmethoden, zoals discussies (in kleine groepjes), spellen, oefenrechtbanken, rollenspellen of  het maken van posters of filmpjes. Rechtenstudenten worden door de universiteit getraind in en begeleid bij het maken van interactieve lesplannen. Zij hebben tijdens de lessen een faciliterende rol.

De onderwerpen waarover les wordt gegeven, liggen dicht bij de belevingswereld van de leerlingen van middelbare en MBO scholen. Voorbeelden van onderwerpen zijn:

• Lachgas, moet dat verboden worden?
• Naakfoto’s doorsturen, mag dat?
• Discriminatie bij solliciteren voor stage of werk
• Cyberpesten
  

Ook kunnen meer algemene onderwerpen aan bod komen, zoals hoe een wet wordt gemaakt of hoe democratie of het strafproces werkt. Zo hebben VU studenten les gegeven over bewijs in het strafrecht en met leerlingen een rechtszaak nagespeeld. Onderwerpen worden met de scholen (en de leerlingen) afgestemd.

Door Street Law doen leerlingen kennis op van het recht. Het overdragen van kennis is echter niet het primaire doel van het programma. Het gaat er bij Street Law om dat leerlingen kritisch en creatief leren nadenken over het recht en complexe onderwerpen leren analyseren. Zij leren een probleem vanuit meerdere perspectieven te bekijken en in te zien dat verschillende rechten met elkaar botsen (bijvoorbeeld het recht op vrijheid van meningsuiting en het verbod van discriminatie).

Street Law is een vorm van burgerschapsonderwijs. Leerlingen ontdekken ook dat verschillende groepen binnen de samenleving tegenstrijdige belangen hebben, die moeten worden afgewogen. Daarnaast leren leerlingen op welke manier zij zelf kunnen opkomen voor hun rechten. Door de interactieve lesmethoden leren leerlingen zelf hun standpunt te bepalen en te verdedigen. Zij leren samenwerken, met elkaar te communiceren en respect te hebben voor elkaars standpunten. Rechtenstudenten kunnen daarbij fungeren als rolmodellen voor de leerlingen.

Studenten van de VU hebben in de afgelopen jaren Street Law lessen gegeven aan de volgende scholen:

• Het Hervormd Lyceum West Amsterdam (HAVO en VWO)
• Het Metis Montessori Lyceum (HAVO en VWO)
• Het Calvijn College Amsterdam (VMBO)

• Zij bepalen binnen welke les(sen) de workshops worden gegeven;
• Zij bepalen in overleg met de Street Law docenten en de VU studenten het onderwerp/de onderwerpen van de workshop(s);
• Zij zorgen dat er een docent in de klas aanwezig is tijdens de workshop(s); 
• Zij faciliteren de evaluatie van de Street Law workshop(s) door de leerlingen;
• Eventueel geven zij feedback op de lesplannen van de studenten (niet verplicht);
• Eventueel denken zij mee over het Street Law concept (niet verplicht).

De rechtenstudenten worden vanuit de Vrije Universiteit intensief begeleid. Zij volgen vooraf een training, oefenen hun workshops en krijgen achteraf feedback van de docenten van de VU. De inspanning die van de scholen wordt gevraagd is dus beperkt.

De opzet en uitvoering van en de ervaringen met de Street Law hebben we beschreven in een open interactief online verslag/boek dat u via de volgende link kunt raadplegen. In dit boek hebben we alle onderwijsmaterialen opgenomen die we gedurende de pilot hebben ontwikkeld, zoals lesplannen en beoordelingscriteria en -formulieren.

Zie voor meer informatie/ videomateriaal over andere Streetlaw projecten:
Street Law, Law Society Schotland
Street Law, Law Society Ireland
Street Law London South Bank University
Street Law.inc, United States

Street Law is een praktisch vak waarin de persoonlijke ontwikkeling van studenten centraal staat. Studenten werken aan hun vaardigheden, zoals presenteren, samenwerken, omgaan met diversiteit, plannen en reflecteren. Daarnaast moeten studenten zich natuurlijk verdiepen in het juridische onderwerp waar zij les over gaan geven. Studenten stellen aan het begin van het vak persoonlijke leerdoelen, waar zij gedurende het vak aan willen werken. Gedurende het vak maken zij diverse (reflectie)opdrachten die zien op vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling. Zij sluiten het vak af met een eindreflectie en een individueel gesprek.

Studenten geven over het vak Street Law aan dat zij:

• zelfvertrouwen opdoen en uit hun schulp kruipen;
• hun kennis testen in de praktijk;
• een hechte groep vormen, waardoor er een saamhorigheidsgevoel ontstaat;
• levenslange vaardigheden opdoen;
• leren communiceren met niet-juristen

Wat studenten zeggen over het vak Street Law

"Bij alle samenwerkingen heb ik echt het gevoel gehad dat we een team waren. Een team met als missie een zo goed en leuk mogelijke les neer te zetten voor de scholieren.

Lisa, derdejaars student Rechtsgeleerdheid

"Voor mij is dit zeker één van de vakken tijdens mijn rechtenopleiding waar ik later op zal gaan terugkijken en zal zeggen: ‘Dit is het vak waar ik het meeste uit heb gehaald. Dit is het vak waar de jurist in mij het meest naar boven is gekomen. Dit is het vak dat het meest heeft bijgedragen aan mijn persoonlijke ontwikkeling."

Imane, derdejaars student Rechtsgeleerdheid

Het vak start met een tweedaagse training waarin studenten eerst kennismaken met de Street Law methode en vervolgens zelf een lesplan schrijven en uitvoeren. Tijdens die twee dagen leren studenten en docenten elkaar goed kennen. Tijdens het Street Law programma wordt een hechte groep gecreëerd, zodat studenten in een veilige omgeving kunnen discussiëren en oefenen. Na de training zijn er wekelijkse bijeenkomsten. Daarin worden tijdens een eerste uur vaardigheden getraind. De tweede helft van de bijeenkomsten is gereserveerd voor het ontwikkelen en oefenen van lesplannen. Tijdens de Street Law pilot hebben alle studenten in groepjes van 2 of 3 studenten 6 lesplannen geschreven en uitgevoerd. De studenten worden beoordeeld op grond van een individueel portfolio dat zij aan het eind van het vak inleveren. Het portfolio bestaat uit alle lesplannen, (reflectie)opdrachten en een eindreflectie.

Marcelle Reneman (Universitair Docent Migratierecht, coördinator Street Law), Johan Lievens (Universitair Docent Staatsrecht), Hestia van Stein-Callenfels (Docent Strafrecht) en Cecile Wijnen (Docent Staats- en Bestuursrecht) hebben van september 2019 t/m februari 2020 met 11 studenten een Street Law pilot gedraaid. De Comeniusbeurs heeft het mogelijk gemaakt om veel tijd te besteden aan de ontwikkeling van het vak: het maken van lesplannen, het bespreken van (onverwachte) ontwikkelen en het evalueren van de pilot. Het doel van de pilot was om een Street Law model te ontwikkelen voor Nederland.

De opzet en uitvoering van en de ervaringen met de Street Law hebben we beschreven in een open interactief online verslag/boek dat u via de volgende link kunt raadplegen. In dit boek hebben we alle onderwijsmaterialen opgenomen die we gedurende de pilot hebben ontwikkeld, zoals lesplannen en beoordelingscriteria en -formulieren.

Na de pilot zullen we het vak Street Law verder ontwikkelen en uitbreiden, in eerste instantie naar een maximum van 25 studenten.