Al meer dan 25 jaar leid ik vanuit de VU een veldwerkproject in de Italiaanse regio Apulië. In eerste instantie was dit project gericht op de studie van de lange termijn geschiedenis van deze regio en vooral van de invloed van diverse kolonisatiegolven (met name van Grieken en Romeinen). Archeologische opgravingen vormden de belangrijkste bron. Gaandeweg zijn we ons ook op het moderne landschap gaan richten en op de transformatieprocessen die dit landschap momenteel ondergaat. Denk aan de energietransitie en de opkomst van windmolens en zonnepanelen, aan verstedelijking, immigratie en toerisme. Samen met lokale gemeentes, provincies en andere belangengroepen werken we aan dit soort grote maatschappelijke opgaves. We onderzoeken vooral welke bijdrage erfgoed en geschiedenis aan deze opgaves kunnen leveren. We laten ons inspireren door de SDG’s van de VN, met name: het verminderen van ongelijkheid in sociale stelsels en economische structuren (SDG 10), het meer inclusief en duurzaam maken van gemeenschappen (SDG 11) en het verminderen van conflicten door het verbeteren van governancesystemen (SDG 16). Dit zijn ook de uitgangspunten van het grotere Europese Marie Curie project Heriland dat ik coördineer en dat met 15 PhD’s vergelijkbare casussen in Europa bestudeert. Centraal in dit project staan innovatieve manieren van erfgoedvalorisatie.
Apulië is een van de kerngebieden van het Heriland project. Hier hebben we onder andere een omvangrijk archeologisch gebied omgevormd tot een landschapsreservaat, een multifunctionele ruimte, open voor theater- en muziekfestivals, story telling, workshops en ook een grote biologische tuinbouwzone. Daarnaast onderzoeken we hoe lokale perspectieven op landschap en erfgoed vertaald kunnen worden in concrete ruimtelijke plannen. Hiervoor organiseren we workshops met politici, beleidsmakers en planologen, maar vooral ook met de lokale bevolking. We ontwikkelen nieuwe digitale en analoge methodes om plannen, visies en meningen op elkaar af te stemmen. Het uiteindelijke doel is erfgoed in te zetten in duurzame ruimtelijke ontwikkeling.
Gert-Jan Burgers