Hoewel kunst en cultuur niet expliciet worden genoemd in de 17 SDG’s van de VN, zijn alle 17 doelen op een bepaald moment wel geraakt door de hedendaagse kunst. Of het nu gaat om bewustwording over het klimaat, om vrede en gerechtigheid, of om ongelijkheden te benadrukken; kunstenaars pakken complexe onderwerpen aan op verschillende en ingenieuze manieren. Tegelijkertijd besteden ze aandacht aan de machtsverhoudingen in onze samenleving die het behalen van deze doelen vertragen, in kunstwerken die kritisch en provocerend zijn.
Kunst wordt niet altijd geprezen om de belangrijke rol die het speelt bij het bevorderen van deze werelddoelen. Het is veroordeeld als een elitaire hobby, een rijkdom en een middel tot vermaak. En dat kunst kan bijdragen aan 'vrede en welvaart voor mensen en planeet', hebben kunstinstellingen ook niet altijd ondersteund. Als kunsthistoricus, die geïnteresseerd is in de onderlinge afhankelijkheid tussen kunstenaars en instellingen, denk ik veel na over welke personen en onderwerpen openbaar zijn gemaakt. Het is van cruciaal belang hoe kunstwerken die de status quo uitdagen gepresenteerd zijn. Dit was een focus van mijn NWO-promotieonderzoek, en het is ook een focus van mijn onderwijsactiviteiten.
Ik vestig de aandacht op kunstenaars die werken hebben gemaakt die kritisch zijn over dezelfde overheids- en culturele instellingen waarop ze vertrouwen voor hun levensonderhoud en zichtbaarheid. Een goed voorbeeld hiervan is de Border Art Workshop (1984-1989); een groep kunstenaars die de grens tussen Tijuana en San Diego gebruikte als uitgangspunt om de verweven identiteit en de diep beladen relatie tussen Mexico en de VS te verkennen. Een ander voorbeeld, dichter bij huis, is de stadsbrede manifestatie Artists Talking Back to the Media in Amsterdam uit 1985. In die tijd maakten kunstenaars gebruik van verschillende media - waaronder kabeltelevisie - om te concurreren met massamediaproducenten. En om kunst rechtstreeks bij de kijkers thuis te krijgen. Tijdens mijn lessen besteed ik aandacht aan deze onderwerpen. Zo laat ik studenten zien wat ze kunnen leren van de omstandigheden waarin kunstenaars omstreden kwesties aanpakken, gezien de essentiële rol die kunst kan spelen bij het bemiddelen in de uitdagingen van onze tijd.
Angela Bartholomew