De expositie neemt je mee naar de geboorteplek van het schrift: het Mesopotamië van 3200 v.Chr. In die tijd werden met een rechthoekige stilus van riet spijkervormige indrukken gemaakt op kleitabletten. Dit schrift had veelal een administratieve functie. Zo werd het gebruikt om graan, dieren of stukken grond te tellen. Naarmate het schrift zich verder ontwikkelde, had het niet langer enkel een administratieve functie. Het werd naar verloop van tijd ook gebruikt voor persoonlijke berichten en zelfs voor hymnes aan goden.
Dat het schrift een steeds belangrijkere rol ging spelen in religieuze ceremonies zien we terug in de middeleeuwen. In homilieën, die te zien zijn in de vitrine, werd uitleg gegeven over belangrijke Bijbelpassages. Hoewel het belang van het schrift steeds verder toenam, bleef het produceren van manuscripten uiterst kostbaar en arbeidsintensief. Dit is te zien aan de boeken die werden voorzien van prachtige illustraties en dikwijls werden geschreven door meerdere ‘handen’.
Met de uitvinding van de boekdrukkunst werd de productie van boeken voordeliger en efficiënter. Ook dit leverde unieke documenten op. Zo werden middeleeuwse manuscripten uit elkaar gehaald en gebruikt als schutbladen in gedrukte boeken. In de expositie zie je wat hier het resultaat van is.
Ook in de afgelopen decennia is de rol van het schrift steeds onderhevig gebleven aan verandering. Zo werd er ook na de komst van de boekdrukkunst nog veel tijd besteed aan het overschrijven van boeken, werden er creatieve oplossingen gevonden voor het verspreiden van teksten, en werkte een groot aantal mensen ook in 2020 nog mee aan het creëren van een handgeschreven boek. De prachtige resultaten hiervanzijn te bewonderen in de Erfgoedvitrine.
Nieuwsgierig geworden? Je vindt de expositie tot 24 maart in de Erfgoedvitrine bij de ingang van de Universiteitsbibliotheek. Niet in de gelegenheid om de expositie in het echt te bekijken? Bezoek dan de online tentoonstelling in het Nederlands of Engels.
Aan de tentoonstelling werkten mee:
- Willemien van Dijk, Conservator Handschriften en Oude Drukken
- Annet Doves, Papierrestaurator
- Dagmare Houniet, Archiefmedewerker HDC | Protestants Erfgoed
- Michèle Meijer, Informatiespecialist voor Religie, Theologie en Filosofie
- Anouk Nuijten, Projectleider Bijzondere Collecties
- Rebecca Silva dos Santos, Redacteur