In gesprek op de Nederlandse televisie over Optics11 en de samenwerking met het Nederlandse Ministerie van Defensie, €5 miljoen ophalen aan financiering voor superieure life science instrumenten en de verkoop van producten wereldwijd: Vrije Universiteit Amsterdam spin-off Optics11 is aan het opschalen. Bij IXA waren we benieuwd naar hun ondernemersreis.
Davide Iannuzzi, je bent medeoprichter van Optics11 en tevens uitvinder van de technologie waarop het bedrijf is gebaseerd. Hoe bent je ertoe gekomen je eigen bedrijf te beginnen?
In 2011 hebben ondernemer Hans Brouwer en ik Optics11 opgericht. Dit was gebaseerd op een idee dat ik in 2006, tijdens een experiment met kwantumfysica, kreeg. Voor dit experiment had ik een sensor nodig. De sensoren die op de markt waren, bleken niet geschikt, dus moest ik iets nieuws verzinnen. Ik kwam op het idee om een klein apparaatje bovenop een optische vezel te maken, en het licht van de optische vezel te gebruiken om te meten hoe de sensor zou bewegen. Toen besefte ik dat dit idee in vele toepassingen kon worden gebruikt, maar het duurde even voor ik erachter kwam hoe ik dit idee kon valoriseren. Op dat moment ontmoette ik Hans Brouwer, en samen besloten we de technologie op de markt te brengen. Het bedrijf werd opgericht om een nieuwe generatie optische vezelsensoren op de markt te brengen. Door het apparaat in verschillende toepassingen in de markt te testen, ontdekten wij twee hoofdlijnen van producten die wij zouden kunnen ontwikkelen, in twee verschillende industrieën: de ene is de life science instrumentatie, dus instrumenten die mensen kunnen helpen die biowetenschappen bestuderen; de andere is industriële detectie, en richt zich meer op het monitoren van verschillende parameters in de omgeving, zoals geluid, trillingen, elektromagnetische golven enzovoort.
Voor mij persoonlijk is het een groot avontuur dat we zijn begonnen, en dat we samen met veel slimme mensen, die Optics11 tot een succes hebben gemaakt, zijn aangegaan. Ik ben er trots op om te zien hoe het bedrijf is gegroeid, hoeveel mensen er nu werken en hoeveel producten ze over de hele wereld verkopen. Het bedrijf heeft net een investeringsronde met succes afgesloten, waarmee het bedrijf de groei kan bestendigen.
Niek Rijnveld, je bent de huidige CEO van Optics11. Hoe ben je ertoe gekomen om bij Optics te gaan werken?
Ik heb aan de TU delft gestudeerd en hou erg van techniek, dus ben ik eerst bij TNO gaan werken, waar ik geleerd heb om met software, hardware en optica technisch gezien zeer complexe machines te ontwikkelen. Maar wat ik daar het meest miste was 'wie gebruikt dit, wie betaalt hiervoor, en welke impact heeft dit op de wereld?' Om die reden wilde ik echt bij een klein bedrijf werken, om te zien hoe je zulke coole technologie omzet in een product dat een verschil maakt voor mensen. Ik ben in 2012 bij Optics11 begonnen als Development Manager, waar ik leerde hoe je een bedrijf rond je product bouwt en innovatie als topprioriteit ziet. Dit alles interesseerde me mateloos. Daarom kreeg ik in 2016 van de oprichters, Hans Brouwer was eerst CEO, de kans om Chief Executive Officer van Optics11 te worden.
Wat is er zo bijzonder aan de technologie die Optics11 gebruikt?
Voor Optics11 Life gebruiken wij de unieke fiber sensing technologie om een zeer kleine maar zeer gevoelige meetsonde te maken. Deze sonde maakt een snelle en nauwkeurige meting mogelijk van iets wat voorheen niet gemakkelijk te meten was: de lokale mechanische eigenschappen van cellen, weefsels en biomaterialen. Mechanobiologie is een gebied dat ongelooflijk snel groeit, en impact heeft op geneesmiddelenontwikkeling en regeneratieve geneeskunde. Dankzij onze unieke meetcapaciteit kon Optics11 Life een uiterst nauwkeurig meetinstrument ontwikkelen waarmee onderzoekers in farmaceutische bedrijven de belangrijkste processen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen en regeneratieve geneeskunde kunnen verbeteren.
Ziet je veel vraag naar producten van Optics11?
We zitten op dit moment als bedrijf eigenlijk in een fantastische positie. In de biowetenschap zie je dat de hele wereld van geneesmiddelenontwikkeling en medische behandeling overgaat van 2D-biologie naar 3D-biologie. Dit betekent dat geneesmiddelen die vroeger in een container werden ontwikkeld, nu worden ontwikkeld door complexe kleine eigenschappen. Onze instrumenten zijn in dit proces doorslaggevend, en het neemt een enorme vaart. We zien dit niet alleen bij onze academische klanten, maar ook bij de grote farmaceutische bedrijven en bij andere bedrijven; er is een grote vraag naar deze technologie.
Bij industriële detectie zien we twee grote trends in de markt. De eerste trend is de enorme overgang naar hernieuwbare energie, wat allerlei nieuwe meetbehoeften met zich meebrengt. Bovendien is er op geopolitiek gebied iets aan de hand in de wereld. Zeer prominent is zeker de situatie tussen Rusland en Oekraïne, maar ook in de Zuid-Chinese zee, met Taiwan. Een zeer groot deel van dit conflict wordt onder water uitgevochten, wat bijvoorbeeld blijkt uit de schade aan de Nordstream-pijpleiding. Dit is maar een klein deel van alles wat er onder water gebeurt, met onderzeeërs en onderwaterdrones. Wat we zien is dat de behoefte aan de allerbeste onderwaterluistertechnologie enorm toeneemt. We hebben unieke technologie te bieden, dit was ook de reden waarom we aanwezig waren bij de talkshow OP1 en werden geïnterviewd door het AD. De glasvezeltechnologie die wij hebben is geschikt voor het maken van zeer gevoelige hydrofoons, een onderwatermicrofoon. Ik ben er trots op dat we heel hard met de marine samenwerken om dit te gebruiken voor onderzeeërs. Maar het kan ook worden gebruikt door onbemande onderzeeërs voor bewaking of voor het monitoren van statische toepassingen waarbij je bijvoorbeeld een pijpleiding, een elektriciteitskabel of een internetkabel op de zeebodem gaat monitoren om te luisteren naar ‘wat gebeurt hier’, ‘wat voor schepen komen er voorbij’, enzovoort.
Davide en Niek, hoe is jullie ervaring met de steun van IXA bij de groei van Optics11?
Niek Rijnveld ziet de steun van IXA als een hele mooie basis, zeker voor de start van Optics11. Davide Iannuzzi: "IXA (destijds het Technology Transfer Office van de VU) hielp mij met het patenteren van de instrumenten, daarna werkte ik samen met IXA om een investeerder te vinden die het product daadwerkelijk op de markt kon brengen: zij brachten mij in contact met Hans Brouwer. Tijdens het hele opstartproces hebben we samengewerkt met mensen van IXA.”
In welke fase van het opstarten van je bedrijf zie je jezelf nu?
Niek Rijnveld: "We staan op een heel spannend punt voor beide bedrijven. We ontdekten nieuwe toepassingen op de markt en ontwikkelden in feite een nieuwe markt voor onze technologie. Dit is een langzaam maar gestaag proces. Je moet bijvoorbeeld echt een antwoord geven op de vraag ‘wie heeft dit product nodig?’. Nu zijn bepaalde megatrends in de wereld met ons meegegroeid. Dit betekent natuurlijk niet dat het voor ons gemakkelijk is, we hebben zeer professionele klanten met grote belangen. Dit houdt in dat we er nu voor moeten zorgen dat we een betere positie op de markt krijgen, door ervoor te zorgen dat we meer producten verkopen, maar ook door te garanderen dat de kwaliteit van de producten hoog genoeg is om die zeer professionele klanten goed te bedienen. Dat is ook de reden waarom we onlangs een grote investering hebben gekregen. Dit is echter een enorme uitdaging. Je verkoop moet naar een hoger niveau, maar ook je productie en ontwikkeling. Daarnaast is Human Resource ook erg belangrijk, om de juiste werknemers aan te trekken, ze in het bedrijf te houden en ze een stimulerende loopbaanontwikkeling te kunnen bieden."
Wat wil je de komende jaren bereiken?
Niek Rijnveld: "Mijn persoonlijke doel is om een dit geweldige bedrijf verder ui te bouwen daar waar je echt een verschil maakt in de wereld en het liefst in de wereld van de medische behandeling. Daarom ga ik me richten op de life science tak. Maar ook aan de kant van duurzame energie en defensie (een prachtige klant). Dus een mooi bedrijf opbouwen, met hoogwaardige producten waar we volop kunnen blijven innoveren, ja dat is echt de droom.”
Wat zijn je plannen op dit moment?
We staan eigenlijk op het punt om onze twee business units om te zetten in twee onafhankelijke bedrijven. Eén bedrijf heet Optics11 life. Ik word de CEO en richt me volledig op dit deel. Dan heb je Optics11 Industrial Sensing, dat nu een aparte business unit is, maar binnenkort een apart bedrijf wordt, met Juha van Riet als CEO.
Wat zijn de belangrijkste lessen bij het starten/opschalen van je bedrijf die je zou willen delen met toekomstige ondernemers die hun ideeën willen valoriseren en hun eigen bedrijf willen starten?
Iannuzzi: "De belangrijkste les voor een professor die een bedrijf begint, is: zoek een ervaren zakenpartner die je uitvinding op de markt wil brengen. Een start-up draait niet om jou; het is een teamsport waarbij de ketting zo sterk is als de zwakste schakel. En als het gaat om de zakelijke aspecten van het proces van idee tot markt, is de professor soms de zwakste schakel.”