In welke gevallen een joint doctorate?

Meer over het joint doctorate

• Wat is een joint doctorate?

  Bij een gezamenlijk promotietraject voert de promovendus het onderzoek uit onder verantwoordelijkheid van een promotor bij de VU en een promotor van een andere universiteit of instelling. Dit leidt tot een gezamenlijke graad. Dat betekent dat je aan twee of meer universiteiten tegelijkertijd promoveert. De afspraken hierover worden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen de betrokken partnerinstellingen. De samenwerkingsovereenkomst moet goedkeuring krijgen van de rector magnificus.

• Is een joint doctorate in mijn situatie te overwegen?

  Je kunt een regulier promotietraject volgen onder begeleiding van (co-)promotoren van twee verschillende universiteiten, zonder dat een joint doctorate nodig is. In zo’n geval is er sprake van een enkele graadverlening door de instelling waar de promotie plaatsvindt, maar doet de promovendus wel bredere, zo mogelijk internationale, ervaring op. De promotie valt volledig onder de regelgeving van de instelling waar de promotie plaatsvindt. Over omgang met verschillen in het promotietraject tussen de instellingen, als gevolg van bijvoorbeeld verschillen in eisen aan opleidingstrajecten of de kwaliteit van dissertaties tussen landen, hoeven dan geen nadere afspraken worden gemaakt in een samenwerkingsovereenkomst.

  Bij een joint doctorate moet het proefschrift worden voorbereid in de context van een gezamenlijk onderzoeksprogramma op grond van een formeel samenwerkingsverband tussen instellingen. Je kunt dan denken aan samenwerkingsverbanden in het kader van bijvoorbeeld Europese subsidieprogramma’s, waarbij het joint doctorate soms als voorwaarde wordt gesteld. Bij een joint doctorate doet de promovendus niet alleen internationale ervaring op, maar wordt die bovendien formeel erkend op het diploma. Bij een joint doctorate moet een samenwerkingsovereenkomst worden opgesteld. Elke overeenkomst met een universiteit vraagt om maatwerk om de verschillen in wet- en regelgeving op elkaar aan te laten sluiten.

• Wat is het verschil met een double doctorate?

  Bij een double doctorate, oftewel een dubbelpromotie, wordt i.t.t. het joint doctorate het proefschrift goedgekeurd door zowel de promotiecommissie van de ene partnerinstelling als de promotiecommissie van de andere partnerinstelling. Dit staat beschreven in artikel 34 van het Promotiereglement VU. Daarnaast vindt een verdediging van het proefschrift plaats aan de beide partnerinstellingen, binnen 120 dagen na elkaar.

  Het joint doctorate is doorgaans de meest voor de hand liggende variant. Onder de Nederlandse wet zijn double doctorates niet toegestaan tussen Nederlandse partnerinstellingen. Ook is deze variant niet toegestaan onder vooraanstaande Europese subsidieprogramma’s die joint doctorates faciliteren. Tenslotte ontmoedigt de VU double doctorates, vanwege onder meer verschillen in eisen aan de kwaliteit van dissertaties tussen landen. Als vanwege bijzondere omstandigheden toch een double doctorate nodig is, dan wil de VU dat er één gezamenlijke promotiecommissie wordt samengesteld voor de beoordeling van het proefschrift en dat de eerste verdediging van het proefschrift aan de VU plaatsvindt.  

• Bekostiging

  Binnen de VU wordt nog vaak ten onrechte verondersteld dat tegenover een succesvolle promotie een vergoeding staat. Deze ‘promotievergoeding’ wordt soms ingezet als motivering om joint doctorates na te streven of om een projectbegroting sluitend te maken. De bekostiging moet echter los gezien worden van de geleverde prestatie: er wordt geen 1-op-1 vergoeding uitgekeerd voor het succesvol begeleiden van een promovendus. Het aantal promoties is slechts een parameter om de omvang van het flexibele deel van de onderzoeksbekostiging te bepalen.

  Het Ministerie van OC&W bepaalt de totale omvang van de onderzoeksbekostiging aan de hand van een vaste voet en een aantal flexibele componenten. Het aantal proefschriften dat aan een universiteit succesvol is verdedigd, is een van die flexibele componenten. Het Ministerie heeft voor deze flexibele component een maximum vastgesteld: 20% van de totale onderzoeksbekostiging in de 1e geldstroom. Het gevolg van een gelijkblijvend totaalbedrag is dat meer promoties leiden tot een lagere bekostiging per promotie. Bovendien rekent het Ministerie met 3-jaarsgemiddelden om schommelingen op te vangen; het VU-verdeelmodel hanteert dezelfde 3-jaars gemiddelden.

  Voor de bepaling van de omvang van deze flexibele component en de controle hierop door de accountant tellen uitsluitend joint doctorates die in Hora Finita zijn geregistreerd mee. Daarom is het wel van belang dat faculteiten joint doctorates registreren. Joint doctorates in samenwerking met buitenlandse universiteiten tellen mee in de aantallen promoties onder de voorwaarde dat het proefschrift in Nederland is verdedigd. Als het gaat om een samenwerking met een Nederlandse universiteit dan telt de promotie automatisch voor de helft mee bij beide universiteiten, ongeacht waar het proefschrift verdedigd wordt.

• Wat moet ik doen om een joint doctorate te regelen?

  De beoogd promotor of de programmaleider dient het verzoek voor het gezamenlijke promotietraject, al dan niet via een facultaire contactpersoon, schriftelijk in bij de rector magnificus. Het is belangrijk dat het verzoek voorafgaand aan de start van het promotietraject of direct voorafgaand aan het besluit om samen te werken wordt ingediend. De promovendus kan pas worden toegelaten tot het promotietraject als de overeenkomst door beide partnerinstellingen is ondertekend. Omdat het in veel gevallen complex is om tot een overeenkomst te komen, geldt een maximale uitloopperiode van 1 jaar na de start van het promotietraject.

  Het is raadzaam om rekening te houden met de mogelijkheid dat de totstandkoming van de nodige samenwerkingsovereenkomst soms ingewikkeld zijn en lang duren, omdat het altijd maatwerk betreft. De Dienst Bestuurszaken van de VU zorgt voor advies en ondersteuning bij de aanvraagprocedure en voor begeleiding van het verzoek aan de rector magnificus.

  Het stappenplan staat beschreven op de pagina ‘aanvraagprocedure joint doctorate’. Daar is ook een stroomschema te vinden op basis waarvan kan worden bepaald welke modelovereenkomst in welke situatie gebruikt moet worden.