Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Hoe bereken je de fysieke en mentale capaciteiten van ouderen?

Onderzoekers Natasja van Schoor en Laura Schaap van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA) hebben een methode ontwikkeld waarmee ze een score van de totale fysieke en mentale capaciteiten van ouderen kunnen berekenen. Deze methode gaan zij gebruiken om te onderzoeken hoe men gezond ouder kan worden.

Normaal wordt er in de zorg gefocust op het behandelen van ziektes en symptomen die patiënten vertonen. De World Health Organization (WHO) wil dat er ook onderzoek komt naar ‘Healthy Aging’: gezond ouder worden. Hiervoor hebben zij de 'intrinsieke capaciteit' (IC) bedacht: een samenstelling van vijf verschillende fysieke en mentale capaciteiten van een individu. De IC bepaalt samen met de omgevingsfactoren de ‘functional ability’ van een persoon. “Functional ability gaat over het welzijn en de kwaliteit van iemands leven. Dan gaat het om vragen zoals: kun je basale dagelijkse activiteiten doen? Kun je relaties onderhouden? Kun je bijdragen aan de samenleving?” zegt onderzoeker Natasja van Schoor. 

De onderzoekers stellen dat een IC-score berekend kan worden door voor de vijf domeinen van intrinsieke capaciteit, namelijk mobiliteit, cognitie, vitaliteit, psychologie en zintuigen, één of meerdere meetinstrumenten te kiezen. De resultaten van de meetinstrumenten worden dan herschaald tot een score van 0 tot 100, zodat er uiteindelijk een gemiddelde van deze scores kan worden berekend. Om te testen of zo’n berekening werkt, hebben ze de gegevens van LASA gebruikt. LASA is een onderzoek waarin ouderen over een langere periode worden geïnterviewd en getest. Uit de LASA-studie namen de onderzoekers gegevens van 1908 deelnemers tussen de 57 en de 88 jaar. Zij keken hoe groot het verschil was in de IC-score tussen jongere en oudere mensen en tussen mensen met verschillende aantallen chronische ziekten. Ook keken ze of zo'n score kon voorspellen of iemands mogelijkheid om dagelijkse activiteiten te doen achteruit ging, of dat iemand binnen tien jaar zou overlijden.  

Uiteindelijk bleek de score een verschil te kunnen tonen tussen mensen met een jongere of oudere leeftijd en een betere of slechtere gezondheidsstatus. De scores waren hoger onder jongere deelnemers en degenen die minder chronische ziekten hadden. Eén extra punt in de IC-score betekent dat iemand 7% minder kans heeft om na 6 jaar functioneel achteruit te gaan, en 2% minder kans heeft om binnen 10 jaar te overlijden.  

Met deze score zijn de onderzoekers in juni 2023 een nieuw onderzoek begonnen, om te onderzoeken hoe de intrinsieke capaciteit van ouderen verandert naarmate ze ouder worden. Daarnaast gaan ze onderzoeken wat voor rol omgevingsfactoren spelen, en ook wat de ouderen zelf willen om zo prettig mogelijk oud te worden. Van Schoor: “We hebben nu intrinsieke capaciteit op één meetmoment gemeten, de volgende stap is om te onderzoeken hoe de IC-score verandert tijdens het verouderen. Dit is belangrijk, omdat de WHO adviseert om de IC van ouderen te monitoren om tijdig in te kunnen grijpen bij een plotselinge daling. Daarnaast willen we met machine learning kijken naar alle voorspellende variabelen van functional ability, zoals de omgevingsvariabelen maar ook ziektes en leefstijl, om te kijken welke het belangrijkst zijn om mee te nemen in het ‘Healthy Aging’ model van de WHO.   

Lees meer