Afbeelding: Karel Onwijn (rechts) in gesprek met een geestelijke (links) in Estland.
Wat is uw achtergrond en wat is uw vakgebied?
Ik ben historicus en heb ook politicologie gestudeerd. Mijn expertise ligt op het gebied van de landen van de voormalige Sovjet-Unie. Ik richt me vooral op de hedendaagse geschiedenis, maar betrek zeker ook de oudere geschiedenis. Door mijn vele reizen in de voormalige Sovjetlanden ben ik ooggetuige geweest van meerdere historische gebeurtenissen. De regio was lange tijd geïsoleerd, maar is geleidelijk aan meer toegankelijk geworden. Ik wil graag mijn studenten meenemen op ontdekkingsreis naar deze landen, hen nieuwe perspectieven laten zien en hen aanmoedigen om problemen vanuit verschillende invalshoeken te benaderen. De huidige ontwikkelingen maken dit extra spannend. Ik probeer die ontwikkelingen in een brede cultuurhistorische context te plaatsen om ook de andere mentaliteit daar proberen te begrijpen. Die ervaringen probeer ik in mijn cursussen te integreren.
Waar komt uw passie voor dit onderwerp vandaan?
Mijn passie voor dit onderwerp komt voort uit mijn ervaringen als student in de jaren ‘80, dus nog tijdens de Koude Oorlog. Het opengaan van het IJzeren Gordijn bracht me in contact met een nieuwe wereld. Mijn studie richtte zich op internationale betrekkingen en de Sovjet-Unie. Dit leidde tot onderzoek, uitwisselingsreizen en het ontdekken van de diversiteit binnen dit multinationale land. Mijn passie voor de regio en de Russische taal heeft me altijd gedreven.
Welke kwestie binnen uw vakgebied heeft momenteel uw speciale aandacht?
Momenteel ben ik vooral bezig met onderzoek naar de cultuur-historische achtergronden rond de oorlog in Oekraïne, waarover ik onlangs het boek Ode aan Oekraïne heb geschreven. Ik merkte tijdens mijn colleges dat er maar bar weinig kennis was over dit land, en eerlijk gezegd ook maar weinig interesse hiervoor. Door de Russische inval is dit ten positieve veranderd, maar het nadeel is dat ik niet meer zo gemakkelijk naar deze landen kan reizen zoals vroeger. Ook kan ik daar nu geen studiereizen meer begeleiden, dat vind ik heel jammer! Gelukkig doe ik dit nog wel in de andere voormalige Sovjetrepublieken, zoals volgend jaar mijn HOVO-reizen naar Kazachstan, Kirgizië, Armenië en Georgië.
Wat maakt het lesgeven aan cursisten bij HOVO zo leuk?
Ik heb jarenlang lesgegeven aan de Hogeschool Utrecht en ik geef nog steeds cursussen en (gast)colleges aan verschillende universiteiten, vooral die in Leiden en Nijmegen. Sinds 2016 geef ik ook veel collegereeksen bij HOVO, en dat vind ik een enorme verrijking. Het HOVO-publiek is namelijk heel goed voorbereid en erg leergierig. Bovendien beschikken ze over veel kennis en levenservaring, waardoor de interactie extra veel nieuwe inzichten oplevert.
Wat hoopt u uw cursisten mee te geven tijdens uw lessen?
Mijn doel is om mijn studenten te stimuleren om kwesties vanuit meerdere perspectieven te bekijken en niet te geloven in eendimensionale verklaringen, zoals die vaak in de media of traditionele geschiedenisboeken worden gepresenteerd. Ik wil hen een extra dimensie bieden en hen aanmoedigen om verder te lezen en te ontdekken. Ik hoop dat ze ook zelf veel kunnen ontdekken en dat ze leren dat complexe onderwerpen niet altijd ingewikkelde cursussen vereisen. Er zijn tal van andere bronnen en media waarmee ze veel kunnen ontdekken.
In welk opzicht zijn uw cursussen uniek?
Wellicht vanwege de nadruk op interactie en de inzet van filmfragmenten om de inhoud te illustreren. Daarnaast laat ik studenten vooraf aan mijn colleges relevante boekfragmenten lezen waarover ik dan in de colleges zelf vragen stel. Ik geloof in samen leren en de actieve deelname van studenten. Het is belangrijk om een brede context te bieden voor het begrijpen van complexe onderwerpen. Mijn lessen zijn bedoeld om de horizon van deelnemers te verbreden en hen in staat te stellen hun eigen perspectieven en ervaringen te delen.
Persoonlijke interesses
Naast mijn academische werk ben ik ook erg geïnteresseerd in kunstgeschiedenis, muziek en de natuur. Deze persoonlijke interesse vind je ook nadrukkelijk terug in mijn HOVO-reizen, waarin we naast museumbezoek ook altijd veel natuurwandelingen maken. Ik vind het belangrijk om dingen te ervaren en te ontdekken, wat mijn passie voor geschiedenis en cultuur nog verder verdiept.
Tot slot: muzikale rondreis en het wilde Oosten
Binnenkort start de cursus ‘Op muzikale rondreis door Eurazië’. Hierin maken we kennis met enorme gevarieerdheid aan muzikale uitingen in de voormalige Sovjet-landen. Deze cursus levert altijd veel enthousiaste reacties op bij de studenten. Ze ontdekken vaak een wereld van muziek die ze nooit eerder kenden en leren de grenzen tussen culturen en landen te overstijgen. Ik moedig iedereen aan om deel te nemen, want hoe meer deelnemers, hoe rijker de discussies en ontdekkingen zullen zijn. In het voorjaar 2024 geef ik een hele andere cursus, over ‘het wilde Oosten’, over de politieke en culturele ontwikkelingen in de voormalige Sovjetrepublieken sinds hun onafhankelijkheid van Rusland in 1991.
Wilt u meer weten over de cursussen van Karel Onwijn? Bekijk het aanbod hieronder:
- Studiedag Twee jaar na de inval: Oekraïne in Nederland
datum: 15 februari 2024 - Cursus Het wilde Oosten
startdatum: 8 maart 2024