Toch is het goed nieuws als je klimaatstress voelt. Het betekent dat je een gezond emotioneel leven hebt, aldus klimaatpsycholoog Jochem Bukman, die jongeren met deze klachten behandelt.
Klimaatstress klinkt niet positief. Toch moeten we het volgens jou niet vermijden?
'We moeten het vooral erkennen. Het is namelijk niet gek als je last hebt van klimaatstress. We hebben te maken met het allergrootste probleem dat we als mensheid ooit hebben gezien. Je systeem is je aan het klaarmaken voor iets ontzettend lastigs. Het is dus niet de bedoeling om deze gevoelens te vermijden, maar juist om te erkennen dat dit soort negatieve emoties een belangrijk deel van verandering zijn. Ik vergelijk het weleens met rouw. Het is rouwen om een planeet die nog niet weg is. Rouw gaat niet weg, maar we moeten focussen op de manier waarop de klachten beter te dragen zijn.'
Hoe uit klimaatstress zich bij de patiënten die jij ziet?
'Klimaatstress uit zich vooral in angst- en depressieklachten. De ernstigste problemen zie ik bij jongeren, vooral uit generatie Z, die volledig lamgeslagen zijn door hun gevoelens. Het einde van de planeet is toch in zicht, dus waarom zou ik nog van de bank opstaan? Of jongeren die ruzie krijgen met hun vrienden omdat ze het niet eens zijn over de aanpak van het klimaat en daardoor van hen vervreemden. En dan denk ik dat het bij nog zoveel meer mensen onzichtbaarder meespeelt in hun klachten, simpelweg omdat ze nog niet de woorden voor klimaatstress kennen.'
Vormen de (te) overweldigende emoties ook een mogelijke verklaring voor klimaatontkenners?
'Ik denk dat het precies is wat er gebeurt. Het klimaatprobleem raakt aan verschillende lastig te dragen emoties: schuld, schaamte. Psychologisch gezien hebben we veel mooie mechanismen om deze emoties niet te voelen. Zo zou het aan andere mensen liggen, aan de overheid, of andere organisaties. Dat kan ook allemaal waar zijn, maar alsnog moeten we erkennen dat we er zelf ook schuldig aan zijn. De angst die er dieper onder ligt is: zie je wel, ik doe het niet goed en ik ben niet goed genoeg. Een deel van onze psyche zal ons daar altijd tegen beschermen.'
Terug naar sessie Klimaatknoop in je maag
Terug naar overzicht Wetenschap Live
Terug naar overzichtspagina Déjà VU
