Het zegel met de maagd in de tuin

Voordat de universiteit in de jaren ’60 en ’70 naar de huidige plek in Buitenveldert verhuisde, prijkte dat schild boven de deur van het 17e-eeuwse grachtenpand aan de Keizersgracht dat van 1883 tot 1966 het hoofdgebouw van de VU was. Na aankoop van dat pand was het geschikt gemaakt als universiteitsgebouw en boven de ingang werd het houten schild bevestigd. Het beeldmerk met de maagd was door Abraham Kuyper, de stichter van de VU, gekozen als universiteitszegel. En het fungeert nog altijd als zodanig: het is bijvoorbeeld te zien op officiële documenten als bullen en certificaten, de ambtsketen van de rector en de pedelstaf. Rondom de beeltenis op het schild staan de woorden: ‘Onse hulpse sij in den name des Heeren’, de bijbeltekst (psalm 124 vers 8) die ook wordt uitgesproken als votum bij officiële plechtigheden. Het officiële zegel heeft een randschrift in het Latijn: ‘Sig. Univ. Lib. Ref. Amst.’ en ‘Auxil. Nostr. In Nom. Domini’

Abraham Kuyper greep eind 19e eeuw, in zijn streven het aloude calvinisme te doen herleven, graag terug op de tijd van de Tachtigjarige Oorlog. De maagd stond eind 16e, begin 17e eeuw symbool voor de Nederlanden. In de ‘tuin’ had ze een veilige plek gevonden waar ze in vrijheid kon leven. Ze wijst met haar vinger omhoog: ze wil alles van God verwachten.

Tegenwoordig is de maagd niet meer het enige symbool van de VU. Sinds 1989 wordt de huisstijl gedomineerd door het gevleugelde fabeldier ‘de griffioen’. Maar de maagd blijft aanwezig, zoals op het spreekgestoelte in de aula. Het is een van de plekken waar de VU haar  traditie zichtbaar maakt en levend houdt.