Het heeft bij mij lang geduurd voor ik het wist, maar ik ben niet de enige die op oudere leeftijd ontdekt dat hij autisme heeft. Een bekend voorbeeld is de acteur Anthony Hopkins. Mijn diagnose is een enorme opluchting en maakt voor mij ineens duidelijk waarom ik mijn hele leven al met allerlei dingen kamp. De vele spanningen, de burn-outs etc. Waarom een drukke stationshal doorkruisen voor mij soms absolute horror is.
Wat is autisme?
Als je de diagnose autismespectrumstoornis (ASS) hebt, wordt informatie in je hersenen anders verwerkt dan bij de meeste mensen. Een ASS is niet bij iedereen hetzelfde, de kenmerken kunnen per persoon verschillen. Die kenmerken hebben wel altijd te maken met de volgende dingen. Sociaal. Het is lastig om bij sociale interactie iemand goed te kunnen lezen. Ook heb je problemen met je boodschap goed over te brengen naar anderen. Bezigheden. Je bent heel erg gefocust op één ding tegelijk en je doet dat vrij intensief. Prikkels. Je bent extreem gevoelig voor prikkels, geluid, sociale interactie, licht.
Wat is mijn persoonlijk autisme?
Mijn autisme houdt in dat ik moeite heb met sociale interactie. Daarnaast heb ik een groot camouflerend vermogen. Dat wil zeggen dat ik de problemen met sociale omgang al die jaren heb gemaskeerd door sociaal wenselijk gedrag aan te leren. Lang werd gedacht dat camoufleren goed is, want het vergroot je kansen in de maatschappij. Nu weet men dat het kan leiden tot uitputting, angst en depressie. Maar camoufleren we niet allemaal in zekere zin? Ja, in zekere zin wel. Het camoufleren door mensen met autisme is volgens onderzoekers echter van een heel andere orde – veel intensiever en daarmee uitputtender. Ik moet dan altijd denken aan een quote van Albert Camus: "Niemand realiseert zich dat er mensen zijn die veel energie besteden om alleen maar normaal te zijn."
Er is een manier om zowel sociaal verantwoord te opereren als zo dicht mogelijk bij jezelf te blijven. Door ervaring heb ik geleerd dat eerlijk zijn tegenover jezelf - dus jezelf accepteren zoals je bent - de sleutel is om je kracht te vinden. Als jij je eigen grenzen accepteert kun je die ook beter aangeven aan anderen.
Ik heb besloten om, zowel op mijn werk als privé, volledig open te zijn over mijn ASS en ook als zodanig zichtbaar te zijn. De VU zie ik als een universiteit waarbij inclusiviteit op alle gebieden hoog in het vaandel staat. Die tot de kernwaarden hoort en in de vezels zit van de mensen die er werken. Daarom voel ik me ook vrij om die zichtbaarheid hier uit te dragen. Het moet mij van het hart dat de reacties van mijn collega's op mijn 'coming out' zeer positief tot ronduit hartverwarmend zijn. Dat is een grote steun en ik dank ze daarvoor!
Univers
Vorig jaar heb ik een netwerk opgezet voor neurodivergente VU-medewerkers: Univers. Bij neurodiversiteit moet je denken aan autisme, ADHD, epilepsie, dyslexie of bipolariteit. Ik heb fijne enthousiaste collega's gevonden die mij hierbij helpen. Die naast mij staan om het netwerk uit te bouwen. We willen het een plek laten zijn waar je collega's kunt ontmoeten, kunt lachen met elkaar, maar elkaar ook kunt steunen. Ik weet uit ervaring dat het ook soms moeilijk is. Laten we daar geen doekjes om winden. Daarom is ons netwerk ook een steunpunt. Je kunt bij ons je verhaal kwijt of informatie en advies krijgen.
Als je inmiddels nieuwsgierig bent geworden naar Univers en wat we zoals doen, mail naar univers@vu.nl. En je kunt mij altijd aanschieten op het werk met vragen over ons netwerk of een afspraak maken voor een gesprek over neurodiversiteit. Ik hoop dat we elkaar kunnen steunen, maar ook inspireren. Bedenk dat je als neurodivergente medewerker niet alleen bent.
Gaby den Held
Foto: Petra van Velzen
