Door de vergrijzing van de Nederlandse bevolking neemt het aantal vallen naar verwachting verder toe. Daarom worden valpreventieprogramma’s voor ouderen steeds belangrijker.
Wat is de aanleiding voor dit onderzoek?
Vallen is een belangrijke oorzaak van letsel bij mensen van 65 jaar en ouder. Training door middel van beweging en educatie kan de kans op vallen en valletsel verkleinen. Ook kan een training met beweging en educatie zorgen voor meer zelfvertrouwen bij het lopen.
‘In Balans’ is zo’n trainingsprogramma dat momenteel al gebruikt wordt. We weten niet of het volgen van het In Balans programma daadwerkelijk leidt tot minder vallen. We weten ook niet of het In Balans programma bij sommige mensen beter werkt dan bij anderen en in hoeverre de kosten opwegen tegen de baten. Daarom doen we dit onderzoek naar de effecten, met kostenanalyse, van het In Balans programma bij thuiswonende ouderen met een verhoogd risico op vallen.
Wat is het doel van het onderzoek?
Het doel van dit onderzoek is om het effect van het programma In Balans te onderzoeken. We willen kijken of het programma tot minder vallen en valletsels leidt, vergeleken met het geven van schriftelijke aanbevelingen over fysieke activiteit. Ook willen we de kosten van het gebruik van de gezondheidszorg van mensen die het In Balans programma volgen vergelijken met mensen die het In Balans programma niet volgen. Het onderzoek naar deze kosten is nodig om toekomstige financiering van de training door zorgverzekeraars mogelijk te maken indien de training effectief blijkt te zijn. Hierdoor kan het In Balans programma breder beschikbaar komen.
Wie voert dit onderzoek uit?
De Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam heeft dit onderzoek opgezet. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de Vrije Universiteit Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en VeiligheidNL. De onderzoekers voeren het onderzoek uit in verschillende fysiotherapiepraktijken verspreid door Nederland. Aan dit onderzoek zullen 256 mensen meedoen.
Hoe ziet het onderzoek eruit?
Het onderzoek duurt in totaal 12 maanden voor elke deelnemer. Als u geïnteresseerd bent om mee te doen aan dit onderzoek, zullen we eerst kijken of u geschikt bent om mee te doen. Als hieruit blijkt dat u niet binnen de doelgroep valt, kunt u helaas niet meedoen aan het onderzoek.
Na de testen voor deelname aan het onderzoek zal u door een onderzoeker op basis van loting worden ingedeeld in één van de 2 onderstaande groepen.
Groep 1: de In Balans groep
De mensen uit deze groep volgen het 14 weken durende In Balans programma.
Groep 2: de controlegroep
De controlegroep ontvangt schriftelijke aanbevelingen rondom fysieke activiteit in de vorm van een folder. Als blijkt dat u in de controlegroep bent ingedeeld, dan krijgt u dus geen beweegprogramma aangeboden.
Verder worden bij alle deelnemers uit beide onderzoeksgroepen in totaal 3 keer in 12 maanden tijd een aantal testen en vragenlijsten afgenomen. Dit is bij de start van de studie, 4 maanden na start van de studie en 12 maanden na start van de studie.
Mocht u geïnteresseerd zijn om deel te nemen aan de In Balans studie, bekijk dan de informatie onder de tab 'Voor de deelnemers’.
Wat is de planning van het onderzoek?
We zullen in augustus 2021 starten met het zoeken van deelnemers voor het In Balans onderzoek. In september 2021 zullen de eerste metingen plaatsvinden en de eerste In Balans trainingen starten. We verwachten dat het onderzoek in september 2023 klaar is.
Is dit onderzoek goedgekeurd door een medisch-ethische toetsingscommissie?
De medisch-ethische toetsingscommissie Brabant (Tilburg) heeft dit onderzoek goedgekeurd.
Staat dit onderzoek geregistreerd in een register?
Dit onderzoek staat geregistreerd in het Nederlands Trial Register met als Trial ID NL9248.
Welke publicaties zijn er over het In Balans onderzoek?
Het In Balans programma is een veertien weken durend groepsprogramma voor volwassenen van 65 jaar en ouder. Dit programma wordt gegeven door geregistreerde en gecertificeerde fysiotherapeuten en oefentherapeuten. Het doel van het programma is om vallen en valletsel te verminderen. Het programma bevat educatie om de deelnemers meer bewust te laten worden over risicofactoren voor vallen. Ook bestaat het programma uit oefeningen met als doel het evenwicht en de spierkracht te verbeteren.
Het programma bestaat uit drie fasen. De eerste fase (week 1) bestaat uit één voorlichtingsbijeenkomst over bewegen, de impact die een val kan hebben en het doel van het In Balans programma. In de tweede fase (week 2 tot en met 4) zijn er drie wekelijkse bijeenkomsten, waarin de volgende onderwerpen worden besproken: bewustwording van het eigen valrisico en evenwichtsstoornissen, het vergroten van de kennis over het voorkomen van vallen en het kennismaken met de komende trainingsweken. De derde fase (week 5 tot en met 14) bestaat uit een oefenprogramma met twee trainingen per week. De oefeningen zijn afgeleid van de principes van Tai Chi, waarin de nadruk ligt op balans en kracht.
Zie ook het plaatje voor een overzicht van het In Balans programma.
Hoe verloopt het onderzoek?
Hoe lang duurt het onderzoek?
Doet u mee met het onderzoek? Dan duurt dat in totaal 12 maanden.
Stap 1: Bent u geschikt om mee te doen?
We willen eerst weten of u geschikt bent om mee te doen aan dit onderzoek. Na het stellen van enkele telefonische vragen over uw leeftijd en valrisico nodigen wij u uit voor een beoordeling bij u in de buurt, die ongeveer 30 minuten zal duren. Tijdens deze beoordeling zal de onderzoeker een aantal testen bij u afnemen om uw fysieke activiteit, kracht, loopsnelheid, gezondheidsstatus en geheugen te testen. Deze testen doen wij om te kijken of u in de doelgroep van ons onderzoek valt. Als hieruit blijkt dat u niet binnen de doelgroep valt, kunt u helaas niet meedoen aan het onderzoek. Indien u wel binnen de doelgroep valt, worden na deze beoordeling meteen de overige testen afgenomen zoals beschreven in stap 3.
Stap 2: Groepsindeling
Na de beoordeling voor deelname aan het onderzoek zal u door een onderzoeker op basis van loting worden ingedeeld in één van de 2 onderstaande groepen. U wordt op de hoogte gebracht in welke groep u zit via e-mail of via een brief. De onderzoeker weet niet in welke groep u zit. Als het voor uw gezondheid belangrijk is, kan dit wel worden opgezocht.
Groep 1: de In Balans groep
De mensen uit deze groep volgen het 14 weken durende In Balans valpreventieprogramma. Het programma wordt gegeven door een gecertificeerde fysio- of oefentherapeut die een scholing tot In Balans trainer heeft gevolgd. Dit programma wordt gevolgd in een groep van maximaal 12 mensen. De eerste 4 weken bestaan uit 1 bijeenkomst per week van ongeveer 2 uur waarin informatie wordt gegeven over vallen en valpreventie. De overige 10 weken bestaan uit 2 bijeenkomsten per week van ongeveer 1 uur waarin u oefeningen uitvoert gericht op balans, kracht en mobiliteit.
Groep 2: de controlegroep
De controlegroep ontvangt schriftelijke aanbevelingen rondom fysieke activiteit in de vorm van een folder. In deze folder staan adviezen over gezond bewegen voor volwassenen van 65 jaar en ouder, bijvoorbeeld hoeveel beweging wordt aangeraden, welke balans- en krachtoefeningen gedaan kunnen worden en wat de gezondheidsvoordelen zijn van voldoende bewegen. Deze schriftelijke aanbevelingen zijn gebaseerd op de Nederlandse richtlijnen voor fysieke activiteit zoals vastgesteld door de Gezondheidsraad in 2017. Als blijkt dat u in de controlegroep bent ingedeeld, dan krijgt u dus geen beweegprogramma aangeboden.
Stap 3: Onderzoeken en metingen
Indien u bent ingedeeld in de In Balans groep, volgt u de In Balans training zoals hierboven beschreven. Verder worden bij alle deelnemers uit beide onderzoeksgroepen in totaal 3 keer in 12 maanden tijd een aantal testen en vragenlijsten afgenomen. Hiervoor wordt u uitgenodigd om naar een meetlocatie bij u in de buurt te komen. Dit is bij de start van de studie (zoals beschreven in stap 1) en 4 en 12 maanden na start van de studie. Het afnemen van deze testen en vragenlijsten duurt ongeveer 1,5 uur per keer. We doen de volgende onderzoeken:
Fysieke testen
Tijdens de metingen zullen wij een aantal fysieke testen bij u afnemen die te maken hebben met:
Vragenlijsten
De vragenlijsten die we bij u af zullen nemen hebben te maken hebben met:
Bovendien zullen we u bij de meetmomenten na 4 en 12 maanden ook vragenlijsten afnemen over uw gebruik van de gezondheidszorg. Alleen deze vragenlijsten zullen ook 8 maanden na start van de studie via internet of post afgenomen worden.
Bewegingsmonitor
Na ieder meetmoment (bij start van de studie, na 4 en na 12 maanden) vragen wij u om een week lang een bewegingsmonitor te dragen. Dit is een klein plat kastje dat u draagt met een elastische band om uw middel (zie figuur 1). Hiermee meten wij uw bewegingen, balansverstoringen tijdens deze activiteiten en ook eventuele valincidenten. U kunt er zelf voor kiezen of u de bewegingsmonitor over of onder uw kleding wil dragen. We vragen u de bewegingsmonitor bij voorkeur 24 uur per dag te dragen en alleen af te doen tijdens het douchen of zwemmen.
Valkalender en maandelijkse contacten
U krijgt van ons een kalender mee naar huis, waarop u kunt bijhouden of u bent gevallen. Wij zullen maandelijks telefonisch contact met u opnemen om te vragen of u gevallen bent en om u enkele vragen over uw gezondheid te stellen. In totaal belt de onderzoeker u dus 12 keer op. Dit telefoongesprek duurt ongeveer 15 minuten.
In onderstaande tabel staat samengevat welke metingen we doen bij ieder meetmoment en tussen de meetmomenten door.
| Activiteiten | Beoordeling | Begin meting | Tussentijdse meting (4 maanden) | Tussentijdse meting (8 maanden) | Eindmeting (12 maanden) |
Telefoongesprek | x | ||||
Toestemmingsformulier invullen | x | ||||
Beoordeling en gesteldheid groep Persoonlijke kenmerken Verschillende fysieke activiteit, kracht en loopsnelheid metingen Vragenlijsten over uw fysieke activiteit, gezondheidsstatus en geheugen | x | ||||
Metingen voor beweegprestaties Balans Kracht Mobiliteit | x | x | x | ||
Vragenlijsten Algemene gegevens (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, woonsituatie, etc.) Valrisico Valangst Kwaliteit van leven Gezondheidsstatus Dagelijkse beweging | x | x | x | ||
Vragenlijsten Gebruik van de gezondheidszorg | x | x | x | ||
Meting dagelijkse activiteit met een beweegmonitor voor 7 dagen | x | x | x |
Lees de proefpersoneninformatiebrief.
Zie onderstaande documenten om nieuwsbrieven voor deelnemers aan de In Balans studie te bekijken.
Mocht u geïnteresseerd zijn om deel te nemen aan de In Balans studie, dan kunt u zich opgeven via de volgende link: http://fppvu.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_724GNn898KiToTI of via de QR-code.
Één van de onderzoekers zal zo snel mogelijk contact met u opnemen.
Waarom meedoen aan dit onderzoek als In Balans trainer?
Als de effectiviteit van het In Balans programma beter in kaart is gebracht, zullen betalende partijen eerder gemotiveerd zijn om te investeren in In Balans en zorgt dit onderzoek voor meer naamsbekendheid onder ouderen. Daarnaast levert dit onderzoek ook meer naamsbekendheid op voor de praktijk die de In Balans training verzorgt. Hierdoor is het mogelijk dat meer ouderen zullen deelnemen aan het programma en de omzet van In Balans trainers stijgt. Verder helpt u mee, door deel uit te maken van dit onderzoek, om de zorg voor ouderen te verbeteren.
Wat houdt het in om als In Balans trainer mee te doen aan de In Balans studie?
Als u meedoet aan dit onderzoek als In Balans trainer wordt er van u verwacht dat u 1 of meerdere 14 weken durende In Balans programma’s verzorgt voor de interventiegroep. Tijdens de eerste 4 weken van dit programma zal 1 bijeenkomst per week worden gehouden waarin informatie over vallen en valpreventie zal worden besproken. In de laatste 10 weken zullen 2 bijeenkomsten per week worden georganiseerd waarin fysieke oefeningen gericht op balans, kracht en mobiliteit gedaan zullen worden. Indien u een connectie met een gezondheidscentrum of een samenwerking met een huisartsenpraktijk heeft, zou het fijn zijn als deze connectie ingezet kan worden voor onder andere de werving van deelnemers. De werving van en metingen aan deelnemers zullen uitgevoerd worden door de onderzoekers. De trainer zorgt voor een oefenruimte.
Meer informatie over het meedoen aan de In Balans studie als trainer vind je onder de tab 'Voor de trainers' (Informatiebrief voor In Balans trainers).
Zie onderstaande documenten om de nieuwsbrieven voor In Balans trainers te bekijken.
Heeft u vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met Maaike van Gameren (uitvoerend onderzoeker)
E-mailadres: m.van.gameren@vu.nl
Telefoonnummer: 020-5985627
