Griekse en Latijnse Taal- en Letterkunde

Onderzoeksgroep - Griekse en Latijnse Taal- en Letterkunde

• Team

  Wetenschappelijke medewerkers
  Rutger Allan, universitair docent Grieks, doet onderzoek op het gebied van de Griekse taalkunde. Zijn bijzondere interesse gaat uit naar cognitieve en functionele benaderingen van verbale semantiek (tijd, aspect, modaliteit, voice), grammaticalisatie, discourse analyse (partikels, woordvolgorde, text types) en narratologie (focalisatie, immersie). Met de onderzoeksgroep Language of Literature (OIKOS) werkt hij aan het project Linguistics of Greek and Latin Narrative, dat zal uitmonden in een gezamenlijke publicatie.

  Mieke Koenen, universitair docent Latijn, heeft als onderzoeksgebied de receptie van de klassieke oudheid in het hedendaagse theater en in de moderne Nederlandse poëzie.

  Emilie van Opstall, universitair docent Grieks, richt zich in haar academische onderzoek op Laatantieke en Byzantijnse teksten. Haar interesse gaat met name uit naar poëzie (tekstedities, commentaren, vertalingen). Culturele context speelt daarbij een belangrijke rol, zoals bijvoorbeeld te zien is in de interdisciplinaire bundel Sacred Thresholds. The Door to the Sanctuary in Late Antiquity (Leiden, Brill 2018).

  Nienke Vos, universitair docent oudchristelijk Griek en Latijn, is gespecialiseerd in de geschiedenis en literatuur van het vroege christendom met bijzondere aandacht voor de hagiografie. Momenteel werkt zij aan een onderzoeksproject ‘Spiritual Formation in Late Ancient and Early Medieval Christianity: Persuasive Technique in Storytelling and Dialogue’. Onlangs publiceerde zij samen met Albert-Kees Geljon (red.) de bundel Rituals in Early Christianity: New Perspectives on Tradition and Transformation (Leiden: Brill, 2021).
  
  Emeriti en oud-medewerkers
  Gerard Boter, emeritus hoogleraar Grieks
  Aad Kleywegt, emeritus hoogleraar Latijn
  Harm-Jan van Dam, voormalig universitair hoofddocent Latijn

• Onze aandachtsgebieden

  • Taalkunde
  • Narratologie
  • Analyse van poëzie
  • Intertekstualiteit
  • Tekstoverlevering
  • Oudchristelijke teksten
  • Laatantieke en Byzantijnse literatuur
  • Receptie-geschiedenis
  • Interdisciplinariteit
  • Culturele context

• Projecten

  Joachim Kraaij, “Exposing the Sophistic Fallacy: Plato's Euthydemus. A New Critical Edition with Philological Commentary” (NWO-promotiebeurs voor leraren).
  Koen Vacano, “The epics of the twenty-first century: classical poetics in modern fantasy franchises” (in het kader van het NWO-Zwaartekrachtproject Anchoring Innovation).
  Gerben Wartena, “Christian Epic at the Crossroads of Cultures: Sedulius’ Carmen Paschale book 5” (NWO-promotiebeurs voor leraren).

• Verbinding met onderwijs

  Het onderwijs richt zich primair op de klassieke teksten (Homerus, Plato, Euripides, Vergilius, Livius, Seneca, Horatius), maar promovendi, Bachelor- en (Research) Masterstudenten kunnen ook bijvoorbeeld oudchristelijke, laatantieke en Byzantijnse teksten bestuderen. Er wordt nauw samengewerkt met de UvA binnen ACASA (Amsterdam Centre for Ancient Studies and Archaeology). In  het onderwijs besteden wij aandacht aan onder andere: intertekstualiteit, receptie, taalkunde, narratologie, laat-Grieks en laat-Latijn.

• Academische Relevantie en Maatschappelijke Urgentie

  Publicaties voor een breed publiek
  De medewerkers van Griekse en Latijnse Talen en Culturen publiceren en spreken regelmatig voor een breed publiek.

  De publicatie van de biografie van de dichteres en classica Ida Gerhardt door Mieke Koenen heeft sinds het verschijnen veel aandacht gekregen in de pers. Momenteel werkt zij aan een uitgave van het niet-gepubliceerde proza van Gerhardt. Verder schrijft Mieke, met subsidie van het Letterenfonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds, een biografie van de acteur Jeroen Willems, die o.a. producties maakte waarin de klassieke oudheid een rol speelt, zoals Orfeo naar Ovidius en Monteverdi. Onlangs schreef Mieke een bewerking van Sophocles’ Oedipus voor actrice Elsie de Brauw en regisseur Johan Simons, die in première zal gaan zodra de theaters weer publiek mogen toelaten.

  Emilie van Opstall treedt regelmatig op bij evenementen van culturele instanties zoals het Concertgebouworkest (‘Mens en Mythe’ in 2020), Spui 25 (o.a. ‘Troy in Film’ in 2019), of filmmuseum EYE (o.a. ‘In the Power of the Winged God’ in 2017). Ook schrijft zij blogs voor het VU-blad AdValvas waarin zij actualiteit en Oudheid met elkaar in gesprek laat gaan (zie de serie Literair Besmettingsgevaar).

  Nienke Vos is als voorzitter van de Stichting Oudchristelijke Studiën (oudchristelijkestudien.nl) betrokken bij de opzet van een database waarbinnen Nederlandse vertalingen van vroegchristelijke Latijnse teksten traceerbaar en deels raadpleegbaar zullen zijn. Ook subsidieert de stichting regelmatig Nederlandse vertalingen van oudchristelijke teksten om zo deze literatuur voor een breed publiek toegankelijk te maken.

  Boeken
  Gerard Boter, Epictetus: Verzameld Werk. Vertaald door Gerard Boter en Rob Brouwer, Amsterdam 2011 (opnieuw uitgegeven in 2020 onder de titel: Vrij en onkwetsbaar).

  Mieke Koenen, Dwars tegen de keer. Leven en werk van Ida Gerhardt, Amsterdam 2014.

  Nienke Vos vertaalde enkele vroegchristelijke en middeleeuwse preken voor de prekenbundel Van God gesproken: De mooiste preken sinds de bergrede, red. J. van der Laan, Amsterdam: Vesuvius, 2007. In 2009 verscheen: 750 jaar Dom en rondom: Vier publiekslezingen van Utrechtse kerkhistorici, Almere: Parthenon (red. N. Vos).

• Valorisatie

  1. Opleiden docenten VO via zij-instroom
  De VU is penvoerder van de opleiding Scholae, landelijke opleiding voor zij-instromende docenten Grieks en Latijn. Voor de praktische kant wordt samengewerkt met de Lerarenacademie VU. Contactpersoon: Rutger Allan.

  2. Nascholingen voor docenten Grieks en Latijn (en aanverwante vakken)
  Medewerkers van Grieks en Latijn zijn intensief betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van nascholingen voor vo-docenten, in samenwerking met de lerarenacademie van de VU. Betrokken docenten zijn Rutger Allan, Mieke Koenen, Nienke Vos, Kokkie van Oeveren (vakdidacticus en docentpromovendus). Bekijk de website van Quamlibet.
  
  Voorts organiseert de VU om de vijf jaar de Nazomerconferentie voor de Vereniging Classici Nederland.
  Jaarlijks leveren we ook een bijdrage aan de VU Klassieke Talen Studiedag, georganiseerd door de lerarenacademie VU.

  3. Voor leerlingen voortgezet onderwijs
  Op verschillende manieren zijn universitair docenten van Latijn en Grieks betrokken bij onderwijsactiviteiten voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Terugkerende activiteiten zijn:

  - Zomerschool Klassieken
  - Master Classics Oudheid
  - Jurering bij vertaalwedstrijden: bijvoorbeeld de jaarlijkse vertaalwedstrijd Latijn en Grieks van Amsterdamse gymnasia en scholengemeenschappen en de Klassieke Olympiaden. Bekijk de website van Klassieke Olympiaden.

  4. Pre-University College
  Vanuit GLTC wordt een bijdrage geleverd aan verschillende masterclasses binnen het VU-programma Pre-University College. Zo werken Gerard Boter, Nienke Vos en hoogleraar antieke filosofie Marije Martijn mee aan de masterclass Oude wegen naar geluk.

• Verbinding met centra/instituten

  De onderzoeksgroep is actief in:

  • Het onderzoeksprogramma Anchoring Innovation van OIKOS, de nationale onderzoeksschool op het gebied van de oudheid.
  • De OIKOS-onderzoeksgroepen The Language of Literature, Late Antique and Byzantine Studies en Classical Receptions and Traditions.

Misschien ben je hier ook naar op zoek?