Cultuurgeschiedenis en Religiegeschiedenis

Onderzoeksgroep - Cultural History and Religious History

• Doelen

  Wij willen de traditionele breuklijnen - tussen Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd, religie en wetenschap, politiek en emotie, economie en cultuur – problematiseren. Langetermijn-onderzoek op cultuurhistorisch gebied daagt ons ook uit om nieuwe digitale onderzoeksmethoden in te zetten en te ontwikkelen.

• Team

  Hoogleraren en wetenschappelijke medewerkers

  • Inger Leemans, hoogleraar Cultuurgeschiedenis
  • Fred van Lieburg, hoogleraar Religiegeschiedenis, hoofd HDC
  • George Harinck, hoogleraar geschiedenis neocalvinisme
  • Ab Flipse, onderzoeker/docent - universiteitshistoricus
  • Edwina Hagen, universitair docent
  • Erika Kuijpers, universitair hoofddocent
  • Marianne Ritsema van Eck, universitair docent
  • Lorella Viola, universitair docent

  Bijzonder Hoogleraren

  • Fokko Jan Dijksterhuis, bijzonder hoogleraar Kennisgeschiedenis
  • Manon Parry, bijzonder hoogleraar Medical & Nursing History

  Emeriti

  • Willem Frijhoff, emeritus hoogleraar Vroegmoderne Geschiedenis
  • Koen Goudriaan, emeritus hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis
  • Gerrit Schutte, emeritus bijzonder hoogleraar Geschiedenis van het Nederlands Protestantisme

• Disciplines

  • Religie - ritueel - wereldbeeld
  • Wetenschap - kennis - educatie
  • Emoties - zintuigen - lichaam
  • Politiek - biografie - leiderschap
  • Cultuur - economie - ecologie

• Methoden

  • Langetermijn- en comparatief onderzoek
  • Digital Humanities - text, sentiment & concept mining
  • Reconstructie - historische geuren, theatrale opvoeringen
  • Samenwerking met private & public partners

• PhD Onderwerpen

  • Stefan Reyes, Cape of Storms: The habitus, ideological clashes and accommodation among Cape slave crew communities from 1780-1806 (Promotores: I. Leemans & E. Kuijpers)
  • Johan Smits, Promovendus Lerarenbeurs (NWO) - Nations and the Life of Mind: Protestant Discourses on the Nation (1820-1870) (Promotores: F. van Lieburg & A. Aubert)
  • Martha Visscher-Houweling, Promovendus Digibron - 'Ontwikkelingen in het orthodox-protestantisme onder de digitale loep' (Promotores: F. van Lieburg & E. Stronks)
  • Joren Reichel, Promovendus Stichting Steunfonds Lutherana (nog aanvullen) Het Nederlandse lutheranisme in de 19^e eeuw
  • Suzanne Whitby, Senstories: A Sensory, Storied Approach to Revealing, Enlivening, and Sustaining Natural Heritagescapes. (Promotores: I. Leemans & L. Egberts (RCE).
  • Hugo Lauwers, Stadsafkeer. Anti-urbanistische vertogen in de literatuur en kunst van de Lage Landen vanaf 1550 tot nu. (Promotores: I. Leemans & prof.dr. R. Aerts)
  • Ronald van Gelder, Een wijk op palen. Uniek erfgoed in Diemen. (Promotores: I. Leemans & dr. S. Kluiving)

• Projecten

  De groep is zeer succesvol in het verwerven van onderzoeksgelden, zowel van (inter)nationale wetenschapsorganisaties als van private en publieke fondsen, instituten en bedrijven. Lopende projecten:

  • Erika Kuijpers leidde met met Judith Pollmann (Universiteit Leiden) het interdisciplinaire project Chronicling novelty. New knowledge in the Netherlands, 1500-1850. Dit project onderzocht de uitwisseling en beoordeling van nieuwe kennis, ideeën en technologieën onder een niet-gespecialiseerd Nederlands publiek van kroniekschrijvers uit de middenklasse. Een grote dataset van kronieken is gecreëerd om de lange termijn ontwikkeling van de circulatie, evaluatie en acceptatie van oude en nieuwe ideeën in tijd en ruimte te kunnen analyseren.
  • George Harinck leidt het NWO-onderzoeksproject ‘Church and Slavery in the Dutch Empire: History, Theology and Heritage’, i.s.m. de Protestantse Theologische Universiteit en de Universiteit van Curaçao. In dit onderzoek wordt de rol in de slavernij (via VOC en WIC) van met name de Gereformeerde Kerk in de Republiek en van Nederlandse kerken in de negentiende eeuw onderzocht, en de doorwerking daarvan.
  • Fred van Lieburg leidt onder andere een project met het Netherlands e-Science Center getiteld Digital Dutch Religion Portal (1500-2000) (DigiDuRe). Hierin wordt door koppeling van grote datasets van boeken (STCN, GGC), geestelijken (priesters, predikanten en vele andere groepen) en academici (RAN) een digitale infrastructuur aangelegd voor onderzoek naar de samenhang tussen religieuze positie, wetenschappelijke vorming en publiek discours in Nederland en zijn overzeese gebieden.
  • Inger Leemans was PI van het Horizon2020 project Odeuropa: Negotiating Olfactory and Sensory Experiences in Cultural Heritage Practice and Research. Dit project ontwikkelt sensory mining technieken voor geurerfgoed. Het resulteerde in twee websites – Odeuropa Smell Explorer en Encyclopedia of Smell History and Heritage – en twee toolkits: The Olfactory Storytelling Toolkit en de Olfactory Heritage Toolkit. Het onderzoek naar geurerfgoed wordt onder andere doorgezet in het NWO-project POEM: Poetics of Olfaction in Earlymodernity.
  • Leemans en Kuijpers hebben in Embodied Emotions een computermodel ontwikkeld (HEEM) dat (lichamelijke) emotionele expressies over langere termijn kan traceren in oude Nederlandse teksten (Escience). Andere lopende Digital Humanities projecten zijn: QuPiD² (AAA Data Science) en Visualizing Uncertainty (EScience).

• Verbinding met onderwijs

  Het onderwijs van onze groep richt zich primair op de periode tussen 1300 en 1850, maar PhD’s, bachelor- en (Research) master-studenten kunnen ook voor latere tijdvakken bij ons terecht, voor onderwijs en begeleiding over cultuur, religie, macht, kennis, emoties, zintuigen, en digitale methoden. In de Master Geschiedenis verzorgen wij de specialisaties Cultures of Knowledge, Medical Humanities en Religion and Society from Antiquity up to Today.

• Connectie met centra/instituten

  De leerstoelgroep opereert in het Network Institute, en is actief in:

  • ACCESS - Amsterdam Center for Cross-disciplinary Emotion and Sensory Studies
  • HDC Centre for Religious History
  • Stevin Center for the History of Science and Humanities

Misschien ben je hier ook naar op zoek?