Heb je suggesties voor een PE dag? Laat het ons weten! We proberen de deelnemers aan het Zijlstra PE programma altijd actief te betrekken bij de samenstelling van het programma. Geef je ideëen door via hetzijlstracenter@vu.nl.
PROGRAMMA 2025
Woensdag 15 januari 2025, 12.30 – 13.30 uur, online
Nieuwjaarswebinar Zijlstra Center: De controller en de grote vraagstukken
Door: Raymond Gradus (Vrije Universiteit Amsterdam) en Henri de Groot (Vrije Universiteit Amsterdam), Moderator: Marieke van den Bedem (Vrije Universiteit Amsterdam)
PE-punten: 1
De samenleving staat voor grote transities. Klimaatveranderingen zullen aanzienlijke gevolgen hebben. Er is een nijpend woningtekort. De vergrijzing versnelt en de spanningen op de arbeidsmarkt zullen alsmaar voelbaarder worden in de zorg en het onderwijs. In dit nieuwsjaarseminar van het Zijlstra Center bespreken Henri de Groot (hoogleraar Regionale Economie aan de VU en tevens lid van de Wetenschappelijke Klimaatraad) en Raymond Gradus (hoogleraar Bestuur en Economie van de publieke sector aan de VU) enkele van deze uitdagingen en oplossingsrichtingen. Tevens gaan zij in op de vraag wat deze uitdagingen betekenen voor controllers en financials.
Donderdag 6 februari 2025, 09.30-15.00 uur, online seminar
Actuele rapporten
Door: Jan-Maarten van Sonsbeek (CPB) en anderen.
PE-punten: 6
Welke ontwikkelingen spelen op dit moment in de publieke sector? Wat zijn de komende tijd de belangrijkste issues en wijzigingen die invloed hebben op het takenpakket en de werkwijzen van organisaties in deze sector? Aan de hand van recent verschenen rapporten en andere publicaties worden deze thema’s besproken, met zowel sprekers die betrokken zijn geweest bij het opstellen van deze rapporten als personen die een onafhankelijke en kritische blik daarop zullen werpen. Dit jaar bespreken we met elkaar een aantal recent uitgebrachte studies waarin de (wat verdere) toekomst centraal staat, die vanuit verschillende invalshoeken wordt belicht. We gaan in op toekomstverkenningen van onder meer het Centraal Planbureau (CPB), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Maart 2025 (exacte datum volgt), 13.00-17.00 uur, bedrijfsbezoek
Projectmanagement en de financiële beheersing daarvan
PE-punten: 4
Aan grote projecten zijn aanzienlijke financiële risico’s verbonden. Hoe houd je daar grip op en welke rol heeft de controller daarbij? Bij deze bijeenkomst gaat Patricia Tjong-Tjin-Joe, een ervaren consultant op het vlak van projectcontrol, in op deze vragen en bezoeken we een project dat momenteel wordt gerealiseerd.
Woensdag 16 april 2025, 09.30 – 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Huisvesting
Door: Wendy Verschoor (directeur Videres) en Derk Graver (Caisse D’Epargne)
PE-punten: 7
Goede huisvesting kan een belangrijke bijdrage leveren aan het primaire proces. Maar aan huisvesting(svraagstukken) en projectontwikkeling zijn ook de nodige risico’s verbonden, die niet alleen financieel van aard zijn, maar ook te maken hebben met bijvoorbeeld voldoende personeel. Welke rol heb je als controller daarbij? Hoe houd je goed zicht op de risico’s, zoals planning en oplopende kosten? Maar ook: hoe kan je goed voorsorteren op huisvestingsprojecten door bijvoorbeeld het opbouwen van reserves? Tijdens deze dag komen diverse aspecten op het gebied van huisvesting aan de orde, waarbij ook een bankier inzicht geeft in hoe financieringsaanvragen voor huisvestingsprojecten worden beoordeeld.
Donderdag 22 mei 2025, 9.30 – 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Data, Dashboards en Dilemma's
Door: Paula Dirks (Hoogleraar, Rijksuniversiteit Groningen), Berend van der Kolk (Docent & onderzoeker, Zijlstra Center VU Amsterdam), Arjan van Dam (Psycholoog, Auteur), Dymph Noë (Begeleider dashboardontwikkeling, Graafschap College)
PE-punten: 7
Om grip te krijgen op de resultaten en prestaties van organisaties worden controllers steeds vaker gevraagd om een dashboard te bouwen of vullen. Hoe ziet het proces van het ontwikkelen van een dashboard eruit in de praktijk? Wanneer helpen data en dashboards om daadwerkelijk iets te leren in de organisatie? En wat heeft een controller nodig om dergelijke processen in goede banen te leiden? Welke dilemma's komen controllers tegen? Tijdens deze interactieve PE dag komen sprekers uit de praktijk en de wetenschap aan het woord om deze vragen te adresseren.
Donderdag 19 juni 2025, 13.00 – 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Symposium: Financiële positie overheids- en non-profit organisaties in breder perspectief
Door: Raymond Gradus (voorzitter) en anderen
PE punten: 4
Om hun taken adequaat te kunnen uitvoeren dienen overheids- en non-profit organisaties te beschikken over adequate financiële middelen. Daarbij gaat het niet alleen om kostendekkende opbrengsten, maar ook om voldoende reserves. Maar welke omvang van reserves is gewenst? Heb je überhaupt wel een goed inzicht in reserveposities? En wat te doen als reserves als te laag of te hoog worden gezien? Tijdens dit seminar gaan diverse deskundigen met de deelnemers in gesprek over reserves, waarbij zowel in wordt gegaan op de situatie bij decentrale overheden als non-profit organisaties (onderwijs, zorg).
Week 27 (30 juni t/m 4 juli 2025), Vrije Universiteit Amsterdam
Assessor bij afstudeerpresentaties Public Controllersopleiding Vrije Universiteit
PE punten: 3 per presentatie
De afstudeerkandidaten van de CPC opleiding van de VU presenteren hun eindscriptie. Bij elke presentatie is, naast twee docenten van de opleiding, een assessor aanwezig: een vakgenoot die hen met kritische vragen bestookt om de discussie meer diepgang en scherpte te geven. Er is een beperkte groep assessoren nodig. Daarom kunnen we geen garantie geven dat u ook wordt ingedeeld.
September 2025 (exacte datum volgt), 9.00 - 17.00 uur, op locatie
Dag in Duitsland
Door: Johan de Kruijf (Radboud Universiteit)
PE punten: 7
Nadat we in 2024 binnen het Zijlstra PE programma hebben verkend wat we als Vlaamse en Nederlandse overheden van elkaar kunnen leren, staan in 2025 onze Duitse oosterburen centraal. Tijdens deze dag bespreken we verschillen én overeenkomsten tussen hoe zaken geregeld zijn in Nederland en Duitsland en gaan we na welke verbetermogelijkheden er zijn. Hierbij komen onder meer verschillen in de manier van begroten aan de orde. Zo speelt het denken in kasstromen bij Duitse gemeenten een grotere rol en kennen begrotingsvoorstellen daar een duidelijker overall overzicht.
N.B. Bij voldoende animo zullen wij vervoer naar Duitsland regelen vanaf een centraal gelegen locatie.
Woensdag 10 september 2025, 9.30 – 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Doelgericht Risicomanagement
Door: Hilko de Boer (Finolia, gastdocent Vrije Universiteit Amsterdam)
PE punten: 7
Helpt Risicomanagement in het realiseren van doelen? Of staat het doelrealisatie juist in de weg? Gaat het om het vullen van systemen, statistische berekeningen en financiële waarheidsvinding? Of om het gevoel krijgen bij het realiseren van (maatschappelijke) doelen en het afwegen van belangen op basis van ervaring, gesprekken en intuïtie?
Tijdens deze dag zal Hilko de Boer de deelnemers in deze en andere vragen meenemen. Dat doet hij onder andere op basis van het gedachtegoed van Tim Leech, de grondlegger van ‘Objective centric risk and uncertainty management’. Hij zal ingaan op de hoofdlijnen en uitgangspunten van doelgericht risicomanagement. Deelnemers gaan onder meer aan de slag met hoe topdoelen duidelijker gekregen kunnen worden, hoe je werkt aan een sterke 1e lijn, en hoe de 2e en 3e lijn beter tot hun recht kunnen komen.
Week 38 (15 t/m 19 september 2025), Vrije Universiteit Amsterdam
Assessor bij afstudeerpresentaties Public Controllersopleiding Vrije Universiteit
PE punten: 3 per presentatie
De afstudeerkandidaten van de CPC opleiding van de VU presenteren hun eindscriptie. Bij elke presentatie is, naast twee docenten van de opleiding, een assessor aanwezig: een vakgenoot die hen met kritische vragen bestookt om de discussie meer diepgang en scherpte te geven. Er is een beperkte groep assessoren nodig. Daarom kunnen we geen garantie geven dat u ook wordt ingedeeld.
Donderdag 18 september 2025, 12.30 – 14.00 uur, online
Webinar Miljoenennota
Door: Raymond Gradus (Vrije Universiteit Amsterdam) en Jan-Maarten van Sonsbeek (CBS) Moderator: Vera van Schie (Vrije Universiteit)
PE-punten: 1
Tijdens dit webinar zullen Raymond Gradus en Jan-Maarten van Sonsbeek reflecteren op de zojuist gepresenteerde Miljoenennota. Wat zijn de meest opvallende elementen daarin en hoe kunnen de gepresenteerde ambities worden gewogen en geduid?
Donderdag 2 en 9 oktober 2025, 09.30 – 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Data analytics
Door: prof. dr. André Lucas (Vrije Universiteit Amsterdam). N.B.: Een deel van de docenten van deze module is niet actief (wel passief) Nederlandstalig. De lessen van deze docenten zullen in het Engels verzorgd worden, maar vragen kunnen altijd zowel in het Nederlands als Engels gesteld worden.
PE-punten: 18
Werken met data science en (interne of externe) data science teams vanuit de rol van een public controller kan uitdagend zijn. De “typische” data scientist heeft een specifieke invalshoek, specifiek jargon en specifieke interesses die niet automatisch in lijn hoeven te liggen met die van de public controller. Deze module heeft een tweeledig doel. (1) Er wordt een overzicht gegeven (inclusief refresher) van de toolkit van de data scientist en de keuzes die de data scientist gedurende het analyseproces moet maken. Op deze manier demystificeren we de terminologie en technieken en maken het data science proces inzichtelijk. Dit geeft deelnemers meer handvatten om productief data science teams aan te sturen en de discussie met hen aan te gaan. (2) Daarnaast maken deelnemers een praktische opdracht met gebruik van data science software (zelfstandig of in groepjes tussen de twee cursusdagen in). Dit laat deelnemers ervaren welke keuzes gemaakt moeten worden tijdens het data science proces. We gaan hierover in discussie op de tweede cursusdag. Ook hierdoor krijgen deelnemers meer houvast in de discussie of het co-creatieproces met data science teams.
Woensdag 5 november 2025, 9.30 - 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Actuele ontwikkelingen in duurzaamheidsverantwoording
Door: Vera van Schie (Vrije Universiteit Amsterdam) en anderen
PE-punten: 7
Door de komst van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) wordt duurzaamheidsverantwoording steeds belangrijker. De European Sustainability Reporting Standards (ESRS) van de CSRD gelden vanaf 2025 voor beursgenoteerde en grote bedrijven. Volgens deze standaarden moeten zij rapporteren over ESG aspecten van het bedrijf, maar ook de impact van de keten moet worden meegenomen. Doordat de publieke sector ook in deze ketens opereert, zullen zij duurzaamheidsinformatie moeten aanleveren aan partners. Tijdens deze dag gaan we uitgebreid in op de ketengedachte van de CSRD en hoe publieke organisaties hiermee te maken kunnen krijgen. We behandelen praktische voorbeelden van duurzaamheidsrapportages volgens de CSRD in de publieke sector en bieden inspiratie om uw eigen organisatie klaar te stomen om gevraagde ESG informatie aan partners te kunnen verstrekken.
Donderdag 27 november 2025, 09.30 – 17.00 uur, Vrije Universiteit Amsterdam
Inkopen
Door: Jordie van Berkel – Schoonen (Oprichter F-Fort) en Sam Schilder (SafeSpend)
PE-punten: 7
Controllers en financials denken bij inkopen snel aan mogelijke rechtmatigheidsissues. Bij professioneel inkopen gaat het echter om veel meer, zoals het zichtbaar en beheersbaar maken van de inkoopuitgaven en het creëren van maximale maatschappelijke waarde voor de ingezette financiële middelen. Tijdens deze dag bespreken we wat er nodig is voor een professionele inkooporganisatie, waarbij we ook specifiek naar de rol van de controller kijken. Ook gaan we na hoe fraude bij inkopen, in het bijzonder de betaling daarvan, voorkomen kan worden.
Woensdag 10 december 2025, 12.30 – 13.30 uur, online
Dilemma’s bij de onafhankelijke rol van de controller
Door: Marion Smit (Hogeschool van Amsterdam en VU)
PE-punten: 1 of 3
Door het aanstellen van controllers, in het bijzonder onafhankelijke controllers bij woningcorporaties, wordt verwacht dat hierdoor een cultuur van kritische interne verantwoording wordt gestimuleerd. Daarbij speelt echter dat juist in situaties dat het optreden van de controller hard nodig is deze functionaris druk ervaart om zelf te veranderen. Dit wordt ook wel de paradox van embedded agency genoemd: wanneer een individu een situatie moet veranderen zorgt die situatie er tegelijkertijd voor dat het individu zelf ook verandert. In dit webinar gaat Marion Smit erop in hoe persoonlijke vaardigheidsontwikkeling en rolidentificatie, maar ook het actief vormgeven van de eigen positie, kunnen bijdragen aan het doorbreken van deze paradox en het behouden van een onafhankelijke opstelling.
