In een panelgesprek reflecteerden Björn Brügemann (Vrije Universiteit Amsterdm), Deborah Yapp (Hogeschool Leiden) en Jennifer Casey (Universiteit Utrecht) op SoTL. Niet alleen als manier om onderwijs te baseren op bewijs, maar vooral als een bewustere, doordachte benadering van lesgeven, geworteld in gemeenschap en met oog voor het ambacht van het docentschap.
Lesgeven op gevoel
“Mijn intuïtie bleek niet altijd juist,” vertelde Yapp. “Soms probeer je iets nieuws in je onderwijs omdat het logisch voelt. Maar pas tijdens een SoTL-project realiseerde ik me: ik moet veel duidelijker formuleren wat ik precies wil veranderen, waarom, en hoe ik dat ga meten. En ik moet ook accepteren dat het misschien niet werkt.” Brügemann herkende dat: “Voor SoTL baseerde ik mijn onderwijs vaak op mijn onderbuikgevoel. Nu kijk ik veel kritischer: wat zegt het onderzoek? En past dat binnen mijn specifieke onderwijscontext?”
De sprekers benadrukten dat evidence-informed onderwijs niet betekent dat intuïtie geen rol meer speelt. “Onderwijs geven is ook een kunstvorm”, merkte VU-onderwijsexpert Jaro Pichel op vanuit het publiek. “Elke studentengroep is anders. Wat werkt bij studenten op Harvard, werkt niet per se bij studenten in Amsterdam.” Hoewel SoTL niet op alles een antwoord biedt, helpt het volgens de panelleden om systematischer te reflecteren en jezelf als docent te blijven ontwikkelen.
Onderwijsonderzoek doe je niet alleen
Alle drie de sprekers wezen op het belang van samenwerking en community. Yapp: “Een SoTL-project doe je nooit alleen. Je hebt collega’s nodig om ideeën mee uit te wisselen, om je denken uit te dagen. En als het even tegenzit (wat onvermijdelijk is) is het fijn als je iemand hebt om mee te sparren.”
Casey werkte als onderwijsadviseur binnen een bètafaculteit, waar ze collega’s hielp bij hun SoTL-projecten. Ze ondersteunde hen bij het formuleren van goede onderzoeksvragen, het opzetten van enquêtes en zelfs bij het aanvragen van subsidies. “Veel docenten zijn geïnteresseerd, maar weten niet waar ze moeten beginnen. Als instellingen structurele ondersteuning bieden, kunnen veel meer mensen meedoen.”
Een ander belangrijk inzicht uit het gesprek: betrek student-collega’s bij SoTL. “Ze brengen waardevolle perspectieven mee en kunnen helpen de werkdruk te verdelen. Niet als onbetaalde arbeidskrachten, maar als volwaardige partners in het verbeteren van onderwijs. Binnen de opleiding Farmacie in Utrecht doen studenten bijvoorbeeld al mee als co-onderzoekers in SoTL-projecten,” aldus Casey.
Wat bracht SoTL deze docenten?
“Meer diepgang, meer reflectie, en een sterker repertoire aan onderwijsvormen,” zei Brügemann. Of zoals Yapp het verwoordde: “Als docent ben je eigenlijk nooit klaar. Onderzoek helpt me niet alleen mijn studenten beter te begrijpen, maar ook om zelf te groeien in mijn vak.”
Benieuwd hoe andere docenten SoTL toepassen in hun onderwijs? Lees hun inzichten en aanpak.