Plasticproductie vormt een groot duurzaamheidsprobleem, door het gebruik van aardolie, CO2-uitstoot en plasticvervuiling. Duurzame alternatieven voor plastic zijn daarom in opkomst. Zo kunnen biobased plastics bijvoorbeeld worden gemaakt van landbouwgewassen, of kunnen plastic producten worden vervangen door papier. Maar de productie van deze alternatieven kan veel gevolgen hebben voor het landgebruik. Milieuwetenschappers Levi Helm (Arizona State University), Camille Venier-Cambron en Peter Verburg (beiden Instituut voor Milieuvraagstukken) onderzochten de potentiële impact van biobased plastics op landgebruik, met behulp van een aantal toekomstscenario's. Hun onderzoek is gepubliceerd in Nature Sustainability.
Landgebruik in 2040
Ze gebruikten het landsysteemmodel CLUMondo, dat niet alleen rekening houdt met landbedekking en landgebruik, maar ook de intensiteit van landgebruik. Met dit model onderzochten ze verschillende scenario's tot het jaar 2040. Ze evalueerden hoe landbouwgrond moet worden uitgebreid of geïntensiveerd als we overschakelen van conventioneel naar biobased plastics.
Uit het onderzoek blijkt dat de productie van biobased alternatieven voor plastic zorgvuldig moet worden beheerd. Gebeurt dat niet, dan kan het landgebruik aanzienlijk veranderen, mogelijk met meer broeikasgassen en een negatieve impact op gebieden die belangrijk zijn voor de wereldwijde biodiversiteit. Ook kan een grotere vraag naar biobased alternatieven leiden tot concurrentie op het gebied van landgebruik in gebieden waar mensen direct afhankelijk zijn van lokale landschappen. Dit geldt met name voor regio's in Azië, Sub-Sahara Afrika en Latijns-Amerika. Op zelfvoorziening gerichte economieën en relatief onzekere landrechten kunnen gemeenschappen kwetsbaar maken voor verdringing.
Recyclen
‘Plasticvervuiling is een crisis die een duidelijke en gecoördineerde aanpak nodig heeft', zegt Helm. ‘Onze studie toont aan dat je niet simpelweg het ene product door het andere kunt vervangen. Dit kan progressie op weg naar duurzaamheid ondermijnen, en 'greenwashing’ door bedrijven mogelijk maken.’ Het is volgens de onderzoekers daarom belangrijk om de impact van biobased alternatieven op landgebruik te minimaliseren, en rekening te houden lokale milieu- en sociaal-economische factoren. ‘Uiteindelijk kan plasticvervuiling ook deels worden verminderd door de vraag naar plastic producten te verminderen en de recyclingpercentages te verhogen.’