Slimmer Collegejaar heeft een totaal van 41 pilots (met looptijd 2023-2026), verspreid over Nederlandse universiteiten en een hogeschool. Er zijn momenteel drie pilots actief binnen de VU, allemaal in een beginstadium.
Pilot 1: vernieuwing in toetsmethoden
De onderzoekers bekijken innovatieve toetsingsmethoden zoals Programmatisch Toetsen: een benadering waarbij het leerproces continu en integraal wordt beoordeeld. Het doel van de pilot is om traditionele toetsvormen te innoveren. Hoe kunnen we studenten actiever betrekken bij hun leerproces? En: hoe verschuiven we de focus meer richting een formatieve beoordeling? Ook wordt er gekeken hoe begeleiding en evaluatie effectiever buiten de universiteit kunnen worden georganiseerd, zoals via stages of werkopdrachten.
Een ander belangrijk aspect van deze pilot is de potentiële vermindering van de werkdruk voor docenten en stress bij studenten. In de pilot implementeren de onderzoekers de principes van de formatieve dialoog in het onderwijs, door bijvoorbeeld in te zetten op het begeleiden van zelfregulerende vaardigheden en meer formatieve momenten in plaats van summatieve deeltoetsen. Deze pilot is ontworpen om studenten meer kansen te geven om van hun fouten te leren, zonder dat dit negatieve gevolgen heeft voor de eindbeoordeling van een vak.
Wil je als docent ook aan de slag met het implementeren van onderdelen uit de formatieve dialoog in jouw vak? Meld je dan aan voor een workshop met verdere begeleiding!
Pilot 2: herstructurering curriculum Faculteit Sociale Wetenschappen
Bij deze pilot ligt de focus op het duurzaam herstructureren van het curriculum binnen de Faculteit Sociale Wetenschappen (FSW), met aandacht voor de scriptieperiode en andere essentiële curriculumonderdelen. Het doel is om een meer evenwichtige verdeling van de werklast over het academiejaar te onderzoeken, om zowel de druk op de studenten als op de docenten te verlichten.
Pilot 3: integrale pilot
Deze pilot heeft tot doel om te onderzoeken op welke manieren het academisch jaar over het algemeen verbeterd kan worden. Er dient voortdurend nieuwe inhoud aan de programma's toegevoegd te worden, maar er wordt daarbij vergeten om de werkdruk voor studenten en docenten gelijk te houden door evenredig delen van het curriculum te schrappen. In deze pilot wordt onder andere gekeken naar het bieden van ruimte aan studenten om datgene te leren wat er voor hén toe doet. Ze worden begeleid om persoonlijke keuzes te maken om zich als individu te ontwikkelen. Want op de VU word je niet iets, maar iemand. Dit kan resulteren in nog meer studieplezier en meer opgeruimde programma’s. “In deze pilot gaan we eerst op zoek naar factoren die ertoe leiden dat mensen zo’n moeite hebben met opruimen. Zodra die factoren geïdentificeerd zijn, gaan we daarmee aan de slag om de curricula opgeruimd te krijgen.” zegt Herbert Ploegman, pilot-onderzoeker.
In een ander onderdeel van deze pilot worden de academische kalenders van diverse universiteiten wereldwijd vergeleken, en worden knelpunten en kansen opgespoord. “Met die uitkomsten kan een weloverwogen herinrichting van het academisch jaar aan de VU verkend worden, waarbij de hoge werkdruk van docenten en studenten verminderd wordt. Met deze pilot borduren we voort op eerder geleverde adviezen van de werkgroep Slimmer Academisch Jaar binnen de VU.” aldus Ploegman.
Kwaliteit van onderwijs waarborgen
Hoewel bij alle pilots het verminderen van de werkdruk centraal staat, worden onderwijskwaliteit, het studentenwelzijn en de roostering niet uit het oog verloren. Ook zorgen over de potentiële impact op de onderwijskwaliteit, zoals geuit door studentenorganisaties, worden serieus genomen binnen de pilots. “De studentenraden worden aangemoedigd om input te geven, zodat de veranderingen ook in hun belang zijn. Het is cruciaal dat deze veranderingen in het academische jaar niet leiden tot een hogere druk binnen een verkort tijdsbestek. Creatieve en doordachte oplossingen zijn nodig om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen”, zegt Piet Bouman, SOZ Onderwijsbeleid.
Vragen over de pilots van het Slimmer Collegejaar? Neem contact op met p.m.bouman@vu.nl.