Interview door Aafke Jochems voor Vuurwerk magazine.
Het had niet veel gescheeld of Meryem Kilic-Karaaslan zat nu in de Eerste Kamer. Een kans die op haar pad kwam, maar die ze niet heeft kunnen verzilveren. De kiezers besloten dat D66 vijf zetels kreeg, terwijl zij op de zevende plek stond. Het typeert Kilic-Karaaslan, een vrouw met zelfvertrouwen, discipline en lef die kansen niet aan zich voorbij laat gaan. Maar ze wil verzilveren. Met een gezonde dosis zelfvertrouwen en de bewuste keuze om zichzelf niet in de weg te staan.
Toewijding aan maatschappelijke waarde
De kansen die ze oppakt hebben allemaal één gemeenschappelijk doel: een toegevoegde waarde zijn voor organisaties in het maatschappelijk domein. Daarom is ze lid van de Raad van Commissarissen van Haag Wonen, een corporatie met sociale huurwoningen, “maatschappelijk heel relevant voor huurders met weinig inkomen.” Daarom is ze toezichthouder van de Hogeschool InHolland, “omdat een hogeschool professionals opleidt die de samenleving nodig heeft. Bovendien zorgen hogescholen ervoor dat kansenongelijkheid vermindert, omdat je positie op de arbeidsmarkt met een hbo-opleiding verbetert.” Ook is ze lid van de Nederlandse Sportraad, “want een fitte en gezonde samenleving is essentieel.” En dat allemaal boven op haar fulltime baan als directeur bij TwynstraGudde interim management. In die functie plaatst ze tijdelijke managers bij gemeenten. “Heel zorgvuldig,” benadrukt ze, “want ik weet dat managers veel kunnen bereiken maar ook kunnen breken in gemeentelijke organisaties. Daarom voel ik een grote verantwoordelijkheid om de juiste mensen te plaatsen.”
Vrijdenker
Voor dit interview vroeg Kilic-Karaaslan aan dierbare mensen of ze haar een vrijdenker vinden. “Francine - we zijn dikke vriendinnen – zei: ‘jij ziet waarde in de verschillen van mensen. Als mens ben jij sowieso een vrijdenker. Je laat regels en dogma’s niet bepalen wat voor jou een richtlijn zou moeten zijn.' Een andere vriendin vindt dat ik een vrijdenker ben, omdat ik mensen accepteer zoals ze zijn. Omdat ik met een open blik naar alles kijk en niet oordeel. Daar probeer ik echt moeite voor te doen. Dat heb ik ook van huis uit meegekregen. Er is maar één orgaan dat mag oordelen, en dat is de Schepper. Ook zei mijn vader altijd: leef niet alleen voor jezelf, kijk om je heen. Oordelen maakt dingen kapot, sluit deuren. Als je het goed wil hebben met elkaar, dan moeten alle deuren openstaan. Dan voelen mensen zich gewaardeerd om wie ze zijn en wat ze kunnen.”
Studieperiode aan de VU
Kilic-Karaaslan was enkele jaren organisatieadviseur bij TwynstraGudde toen ze in 2007 koos voor de tweejarige postgraduate master Management Consultancy. “Ik wilde beter weten wat de consequenties waren van onze interventies in organisaties. Ik wilde ook andere modellen leren kennen.” Vooral de hoogleraren Steven ten Have en Pieter Klaas Jagersma zijn haar bijgebleven. “Steven ten Have stelde dat een goede adviseur door vraagstukken heen patronen herkent. Ik ben altijd op zoek naar patronen, want daarin zitten hefbomen voor verandering. Steven stelde verder dat een goede adviseur allerlei modellen weet, maar ook weet welke bijsluiter bij elk model zit. Ik kom in organisaties waar een concept of model wordt gelanceerd als een soort geloof. Bijvoorbeeld zelfsturing. Zonder na te denken of het bij de organisatie past, wat je verder moet organiseren om het tot bloei te laten komen en over de implicaties. Een leider of manager in een organisatie moet zich juist afvragen of het bij de organisatie past. Bovendien is veranderen voor mensen best moeilijk. Daarom moet je een balans vinden tussen verandering en inhoud. Pieter Klaas Jagersma stelde dat organisaties de kern vormen van het creëren van welvaart in de moderne samenleving, welvaart in brede zin. Ik heb genoten van mijn VU-tijd. Ik voelde me in de tuin der wetenschappen en als professional ben ik toen gevormd. Sinds die tijd heb ik een scherper beeld van de kwaliteit van mijn adviezen en interventies. Essentieel voor een organisatieadviseur.”
Carrièreboost
Na de tuin der wetenschappen kreeg Kilic-Karaaslans carrière binnen TwynstraGudde een boost. Om uit haar comfortzone te stappen, besloot ze bij gemeenten te gaan werken. Gemeenten die ze altijd adviseerde over hun strategische vraagstukken. “Als adviseur kom je even binnen en gaat dan weer weg. Ik wilde nu binnenstappen en blijven, ervaren hoe het is om ambtenaar te zijn.” Ze werd bestuursadviseur bij de gemeente Amsterdam en daarna is ze een paar jaar gemeentesecretaris van Blaricum geweest. “Ik heb toen veel geleerd over de mooie en ruwe kanten van mensen. Dat krijg je als organisatieadviseur niet zo mee,” zo geeft Kilic-Karaaslan aan. Na zes jaar vroeg TwynstraGudde haar om als partner terug te keren, ditmaal verantwoordelijk voor gemeenten. “In mijn huidige rol stimuleer ik ‘disruptief’ denken. Ik benader vraagstukken altijd vanuit diverse en ongebruikelijke perspectieven. Want zoals Pieter Klaas Jagersma zei, organisaties zijn belangrijk voor een maatschappij, ze zijn micro-samenlevingen. Ik vind gezonde overheidsorganisaties cruciaal voor deze samenleving. We zitten midden in een transitieproces waarin veel van het oude niet meer werkt. Maar wat het nieuwe is weten we ook niet. Een chaosperiode. Ondertussen zeggen burgers: overheid, we vertrouwen je niet meer. Dat vind ik enorm zorgwekkend.”
Succes en toekomstperspectief
Kilic-Karaaslan heeft van huis uit nooit te horen gekregen dat ze iets niet zou kunnen of mogen. Ze is ook opgegroeid in een cultuur waarin je ontwikkelen heel belangrijk is, van wieg tot graf. “Alle stappen die ik zet, zet ik uit nieuwsgierigheid om nieuwe dingen te leren en om waarde toe te voegen aan de organisaties waaraan ik me heb verbonden,” deelt ze. “Het feit dat ik in verschillende keukens mag kijken, niet alleen vanuit TwynstraGudde, maar ook als toezichthouder, draagt bij aan mijn eigen ontwikkeling. Ik leer ook van de jonge mensen met creatieve ideeën bij TwynstraGudde. Als ik terugkijk ben ik als professional tevreden met waar ik nu sta. Wat de toekomst gaat brengen is een mooi vraagteken. Voor mij komt succes door te focussen op je krachten en je kwaliteiten. Door koers te bepalen en daaraan vast te houden.”
Foto op deze pagina: Yvonne Compier voor Vrije Universiteit Amsterdam, School of Business and Economics