Bij bosbranden komen fijne deeltjes vrij, biomass burning aerosols (BBA). Deze aerosolen hebben invloed op het klimaat. Meestal hebben ze een afkoelende werking. Er werd daarom gedacht dat ook de aerosolen van branden in boreale bossen een afkoelende werking hadden. Maar een combinatie van observaties en modellen laat iets anders zien. Dat blijkt uit een nieuwe publicatie in Nature Climate Change, door aardwetenschappers Qirui Zhong (Peking University en gastonderzoeker VU), Nick Schutgens en Sander Veraverbeke (VU), en Guido van der Werf (WuR).
Zonlicht
Eerder onderzoek, enkel gebaseerd op modelberekeningen, suggereerde dat de aerosolen die worden uitgestoten bij boreale branden een sterk effect hebben op bewolking. Daardoor zou er meer zonlicht worden weerkaatst. Maar uit de observaties en modelberekeningen van Zhong, Schutgens, Veraverbeke en Van der Werf blijkt dat het roet in de aerosolen zonlicht juist absorbeert. Ook laten ze zien dat in de afgelopen twee decennia de uitstoot van boreale branden toenam naarmate de temperatuur in de gebieden steeg.
Zichzelf versterkend systeem
De studie laat zien hoe belangrijk het is om modellen goed te toetsen aan observaties. Schutgens: “We hebben een zichzelf versterkend effect in het klimaatsysteem ontdekt. Door de opwarming van de aarde ontstaan meer boreale branden. Die kunnen leiden tot meer uitstoot van aerosolen, wat weer zou leiden tot verdere opwarming van de aarde.”
Een verontrustend resultaat, waar volgens de onderzoekers dringend meer onderzoek naar gedaan moet worden. Ook zeggen de wetenschappers dat beheer van bosbranden in het boreale gebied een zinvolle investering zou kunnen zijn, om het zichzelf versterkende effect af te remmen.
Foto: Stefan Doerr
