Het idee kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Wawoe is gasthoogleraar aan de universiteit van Kiev en heeft veel ervaring en kennis over het onderwijs in Oekraïne opgedaan. Hij kon net voor de oorlog wegkomen en bood Oekraïense studenten via een chatgroep aan mee te komen naar Nederland. Op de solidariteitsbijeenkomst voor Oekraïne op woensdag 9 maart legde hij in een volle zaal uit hoe hij afgelopen zondag naar Polen reed om hen op te halen. Inmiddels zijn zij in Amsterdam aangekomen. “Ik deel dit verhaal niet om sympathie op te wekken. Ik deel dit verhaal om te vertellen wat je kunt doen om te helpen. Accepteer deze studenten in onze community.”
Verder is het essentieel, zegt hij, dat alle Nederlandse universiteiten Oekraïense studenten onderdak bieden en online cursussen geven die bij hun studies aansluiten. “En nog één ding, Oekraïense academici verdienden al weinig geld voor het geven van onderwijs en nu hun universiteiten gesloten of platgebombardeerd zijn, hebben ze helemaal niets meer. Mijn oproep aan alle VU-onderzoekers is om je beste wetenschappelijk artikel te vertalen naar het Oekraïens of Russisch en het gratis online beschikbaar te stellen voor hun opleidingen”, aldus Wawoe.
Schuldgevoel
Olha Shevchenko, één van de tien studenten die Wawoe uit Polen meenam, verklaarde na afloop erg opgelucht te zijn dat zij het oorlogsgebied op tijd heeft kunnen verlaten. Tegelijkertijd voelt ze zich ook schuldig. Schuldig dat zij wel het geluk heeft gehad om te ontkomen, terwijl vele familieleden en vrienden nog in Oekraïne vastzitten. Situaties waar zij wel een veilig heenkomen hebben gevonden, maar anderen niet. Shevchenko: “Ik moet al de hele tijd aan het bericht van een vriendin van me denken. Zij appte me twee dagen geleden dat haar vriend als militair op het slagveld was overleden. Dan ga je toch wel dingen afvragen. Hoe komt het dat ik zoveel privileges heb om hier veilig te zijn en hij niet?” Ze neemt een slok van haar cola en kijkt dan glimlachend om haar heen: "Het is in ieder geval fantastisch te zien dat Europa klaarstaat om ons als vluchtelingen op te vangen. Het zou nog mooier zijn als ze onze hulporganisaties voedsel en munitie konden geven, zodat de achterblijvers zich nog tenminste kunnen verdedigen."
Vrede?
Meerdere bezoekers van de bijeenkomst stellen ondertussen de Oekraïense sprekers dezelfde vraag: kunnen vredesbesprekingen nog wel de oorlog stoppen? Igor Kostiuk, VU PhD-student Natuurkunde, heeft er een hard hoofd in. "Oost-Europese geschiedenis laat zien dat oorlogen zelden door vredesbesprekingen stoppen. Alleen de sterkste agressor overwint. Praten over vrede wordt door figuren als Poetin als een zwaktebod gezien.”
Kostiuk vervolgt: “Ik heb weinig hoop dat de Russen zelf Poetin omver zullen werpen. Maar Nederlanders kunnen in de tussentijd wel het volgende doen: Bezoek de website van Stichting Oekraïners in Nederland en informeer jezelf over ons land. Lees het boek The Gates of Europe: a history of Ukraine van de auteur Serhii Plokhy en help ons de Nederlandse regering te overtuigen dat er zo snel mogelijk een no-fly zone boven Oekraïne komt."
